به گزارش سفر نیوز، مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری خراسان جنوبی گفت: «به‌منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم، گمانه‌زنی محوطه آتشکده نهبندان آغاز شد.»
سید احمد برآبادی مسئول حوزه پژوهش و مطالعات این اداره کل امروز دوشنبه 1 مرداد 97 با اعلام این خبر گفت: «محوطه آتشکده در روستایی به همین نام در 75 کیلومتری شمال غرب نهبندان و شرق رشته شاه کوه واقع است. روستای آتشکده بالا از توابع دهستان میغان، بخش مرکزی شهرستان نهبندان خراسان جنوبی است، علاوه بر این، این اثر در زون 40 و طول جغرافیایی 731687، عرض جغرافیایی 3502453 و ارتفاع 1465متری از سطح دریا واقع است.»
او افزود: «محوطه آتشکده با وسعتی معادل نزدیک به 35 هکتار از محدوده شرقی روستا را در بر می گیرد که شامل پایه ستون های بنایی است که در بین مردم محل به بنای یک آتشکده منسوب می باشد و یک تپه قلعه که قسمت عمده سازه های معماری آن تخریب شده و بخش های اندکی از ویرانه های آن برجای مانده است.»
برآبادی ادامه داد: «از نقطه نظر فیزیوگرافی در جنوب تپه یک مسیل با عرض نزدیک به 25 متر برای شرقی - غربی عبور می کندو بخش های پیرامونی آن را بیشتر زمین های کشاورزی در جنوب و شرق و بافت خانه های روستایی در غرب و شمال شامل می شود. بخشی از بقایای قلعه و پایه ستون های بنای محوطه در زیر خانه های مسکونی روستا قرار گرفته که به دلیل خانه سازی و همچنین چندین مورد تخریب و سیل گرفتگی روستا، این آثار به میزان بسیار زیادی تخریب شده اند.»
مسئول حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث فرهنگی استان بیان کرد: «از لحاظ مالکیت بخش های زیادی از محوطه در تملک ساکنین محل و روستاهای اطراف که ارتباطات بسیار زیادی بین آنها وجود داشته و دارد و تنها بخش های کمی از محوطه خصوصا قلعه فاقد مالک و متعلق به اراضی ملی است.»
برآبادی گفت: «از نظر قدمت تاریخی با توجه به پایه ستون های لاشه سنگ و ملات گچی که از این محوطه به دست آمده و سفالینه و یافته های سطحی که از پیرامون روستا و محوطه به دست آمده قدمت این محوطه را به اواخر دوران ساسانی و اوایل اسلام می‌توان نسبت داد. علاوه بر این، سازه های خشتی موجود در بالاترین بخش قلعه مربوط به دوره های متاخر اسلامی(ایلخانی تا صفوی) می باشند. این اثر با شماره 28126 در تاریخ 01/09/1388 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است.»
حفر نزدیک به 30 گمانه در محدوده پیرامونی اثر، جابجایی و عقب نشینی دیوار خانه های مسکونی که ستون ها در داخل این دیوارها قرار داشته است، پاکسازی زواید و اضافات از پایه ستون های ساخته شده با لاشه سنگ و ملات گچ، نصب تابلو معرفی و حریم و نصب تابلوهای حریم محوطه، حفاظت از پایه ستون های ساخته شده با لاشه سنگ و ملات گچ، نقشه برداری محوطه، تصویرداری هوایی محوطه و تصویربرداری از محوطه به منظور تهیه فایل های سه بعدی از مهمترین اقدامات در این پروژه است.»