زیارت، روستایی تاریخی که دیگر نیست نامش زیارت است.
به گزارش سفر نیوز ، قرار بود روستای هدف گردشگران باشد، اما تبدیل به مکانی برای ساخت و ساز آپارتمانهای چند طبقه شد. وجود مناظر زیبای کوههای اطراف، بافت قدیمی روستا، امامزاده، چشمه آبگرم و آبشار سبب شد تا زیارت به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان گلستان معرفی شود.
هرچند هدف از معرفی روستای زیارت به عنوان روستای هدف گردشگری، ایجاد زیرساختهای گردشگری به منظور توسعه این صنعت در استان گلستان بود ولی پس از گذشت این سالها نه تنها شاهد توسعه زیرساختهای گردشگری در منطقه نیستیم بلکه ساز و کار دیگری جز گردشگری برای منطقه تعریف شدهاست.
"مزدک دُربیکی" عضو هیات علمی دانشگاه آزاد در این خصوص میگوید: «طی این سالها نه تنها تغییری درتوسعه زیرساختهای گردشگری زیارت بوجود نیامد بلکه تبدیل به پاتقی برای ویلا سازان و بساز بفروشان شد تا ره صد ساله را یک شبه طی کنند. در زیارت بحث گردشگری عام مطرح نیست بلکه همانند سواحل دریای خزر در انحصار افراد خاص درآمدهاست.»
زیارت یک روستای کوهستانی با شیبهای بسیار تند است که با خطر رانش روبهروست. این درحالی است که شاهد ساخت و ساز آپارتمانهای 4 و 5 طبقه در شیبهای تند این منطقه هستیم.
دربیکی درخصوص ساختوسازهای انجام شده در منطقه میگوید: «ساخت و سازهایی که تا اواخر دهه 70 در زیارت انجام شد به طرح هادی و بهسازی روستا محدود میشد ولی در دهه 80 با ساخت و سازهای بیرویه و غیر قانونی با شرایط نامناسب به لحاظ فنی و معماری روبه رو شدیم.»
وی با اشاره به مشکلات حقوقی که ساخت و سازها با آن روبه رو هستند تصریح کرد: «بیشتر این زمینها مجوز ساخت و ساز ندارند یا آنکه سند سازی جعلی برای آنها شدهاست. بعد از تصویب قانون ملی شدن جنگلها و مراتع در سال 42، این بخش در زمره اراضی ملی قرار گرفت ولی در دهه گذشته به دلیل اعمال فشارها و سوءاستفاده، شاهد بوجد آمدن سند سازیها و واگذاری این اراضی به افراد خاص بودیم.»
جاده ورودی به روستای زیارت و آغاز ساخت و سازها از بدو ورود به روستا
گذشته از استاندارد نبودن ساخت و سازها شاهد تراشیده شدن کوه برای پی ریزی ساختمانها هستیم که به لحاظ زمین شناسی میتواند سبب تشدید رانش در منطقه شود چنانکه طبق گزارشات رسیده، طی ماه گذشته چند مورد مشکوک از رانش زمین در بالا دست روستا اتفاق افتاد که میتواند منجر به تخریب گسترده در بافت زیارت شود.
در این میان نماهای وارداتی از دنیای غرب جای بافت تاریخی روستا که تلفیقی از بافت قدیم شهر گرگان و مناطق کوهستانی است را گرفته چنانکه به جای دیدن فرهنگ زیارت شاهد آپارتمانهای تمام شیشهای هستیم که سر به آسمان برداشته و نعرهای از هجوم فرهنگ بیگانه سر میدهند.
دربیکی در این خصوص میگوید: «بیش از 90 درصد این سازهها با معماری محیطی روستای زیارت همخوانی ندارند و شاهد آپارتمانهای تمام شیشهای هستیم که مخاطب را نه تنها به یاد بافت قدیمی منطقه نمیاندازد بلکه تداعی کننده معماری مدرن و اروپایی است.»
در زیارت، طبیعت و ابنیه تاریخی را به دیگران میفروشند و هیچ نظارت و برخورد جدی و قانونی هم از سوی متولیان با این متخلفان صورت نمی گیرد. حتا به درخت انجیر با بیش از یکصد سال قدمت نیز رحم نکردند و به جای آن ساختمان سبز کردند.
سبز شدن آپارتمان به جای درخت در روستای زیارت
روستای زیارت به شدت بزرگ شده و پا را از محدوده سنتی خود فراتر گذاشته. شاید قصد دارد دیگر نام روستا را بر خود نداشته باشد و در زمره شهرها قرار گیرد چراکه دربیکی معتقداست: «طی این سالها شاهد دوبرابر شدن مساحت روستا بودیم. بافت جدید ساختار سنتی ندارد و بافت قدیم نیز به دلیل واگذاری به مالکان جدید در حال تخریب است. اگر گسترش زیارت به همین منوال پیش رود اثری از بافت سنتی زیارت باقی نخواهد ماند.»
ترافیک اتومبیلها در جاده زیارت بیشتر شبیه منظره شهری است تا روستایی. دیگر اثری از صدای آبشار و چشمه نمانده چراکه جای خودرا به صدای بوق ماشینها دادهاند. به جای بوی نان بوی دود میآید. این است ثمره جای گرفتن نام زیارت در لیست روستاهای هدف گردشگری.
با توجه به ورود بی ضابطه گردشگران به زیارت شاهد تغییرات فرهنگی و اجتماعی جدی هستیم. حضور دلالان و بساز بفروشان در روستایی که اقتصاد خانواده بر اساس کشاورزی و دامداری و صنایع دستی بود، امروزه آنرا تبدیل به مکانی برای افزایش تعداد آژانسهای املاک و مسکن کرده. اینگونه است که روستایی که میتوانست پتانسیل خوبی برای توسعه گردشگری و وورد گردشگر باشد و روستایی نمونه در این خصوص نام گیرد فرصتها را یکی پس از دیگری از دست داد.
روستای زیارت، زمانی که هنوز می توانست در زمره روستاهای هدف گردشگری جای گیرد
میزان تخریب و تعارضات فرهنگی در زیارت به اندازهای زیاد است که تبدیل به حومه شهری گرگان شده و از منابع موثق شنیده میشود که پروانههای ساخت و ساز در زیارت به شهرداری گرگان واگذار شده. گویی ارادهای وجود دارد تا روستای زیارت تبدیل به یکی از محلات شهر گرگان شود که جز فاجعهای بزرگ برای حوزه گردشگری چیز دیگری در بر نخواهد داشت.