به گزارش سفرنیوز، نوروز پررونق‌ترین روزهای گردشگری ایران است و به‌همین‌دلیل چشم امید صاحبان و سرمایه‌گذاران بسیاری از مراکز حوزه صنعت توریسم به این روزهاست. با این حال آمار اعلام‌شده از سوی مسوولان سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری نشان می‌دهد بیشتر از 79درصد مسافران نوروزی شب‌وروزهای خود را در طول سفرهای تعطیلات عید در اقامتگاه‌های رایگان گذرانده‌اند.
بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی رییس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری با وجود آنکه از 29 اسفند 92 تا پایان روز 14فروردین 93 بیش از 55میلیون نفر- شب اقامت مسافران نوروزی به ثبت رسید از این تعداد تنها 3/4درصد در هتل‌ها، هتل‌آپارتمان‌ها و میهمانپذیرها به‌عنوان بخشی از اجزای اصلی صنعت گردشگری کشور ساکن بودند. بر اساس تعریف مرکز آمار ایران نفر- شب اقامت در سفرهای با اقامت شبانه عبارت از مجموع شب اقامت فردفرد اعضای سفررفته یک خانوار است.
آنگونه که مسعود سلطانی‌فر گفته است از مجموع 55میلیون‌و777هزارو99نفر- شب اقامتی که در بازه زمانی 29 اسفند تا 14فروردین صورت گرفته است به‌طور متوسط 5/29درصد در چادرهای مسافرتی، 7/18درصد در مراکز اقامتی ادارات، خوابگاه‌های دانشجویی و سالن‌های ورزشی، 17درصد در کمپ‌های موقت، 3/16درصد در منازل استیجاری، 9/13درصد در کلاس‌های مدارس و 3/4درصد در هتل‌ها، هتل‌آپارتمان‌ها و میهمانپذیرها اقامت داشته‌اند.
این آمار نشان می‌دهد با وجود همه فعالیت‌ها، تلاش‌ها و وعده‌های مسوولان و فعالان صنعت گردشگری کشور برای بهبود و ارتقای زیرساخت‌های این صنعت، چادر همچنان و با فاصله‌ای معنا‌دار برای گردشگران داخلی محبوب‌ترین محل اقامت در طول سفرهای نوروزی است. از سویی دیگر همچنین هتل به‌عنوان استانداردترین و شناخته‌شده‌ترین مشخصه مسافرت و گردشگری در پایین‌ترین رتبه محبوبیت میان مسافران نوروزی ایران قرار دارد. در کنار این دسته 3/16درصد از نفر- شب اقامت‌های مسافران نوروزی هم در منازل استیجاری یا آنگونه که بهتر شناخته می‌شوند ویلا و سوییت اتفاق می‌افتد. این دو رقم حاکی از آن است که تنها حدود 20درصد از اقامت‌های مسافران نوروزی شامل اقامتگاه‌های پولی و حدود 80 درصد مابقی شامل اقامتگاه‌های رایگان می‌شود. این نکته حاکی از آن است که هنوز گردشگری داخلی در ایران آنگونه که باید پولی برای گرداندن چرخ‌های این صنعت خرج نمی‌کنند.
از سویی محبوبیت بالای استفاده از چادر توسط گردشگران نوروزی در شرایطی رخ می‌دهد که در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور مانند اصفهان، شیراز، مشهد و... برپایی چادر در معابر و پارک‌های اصلی ممنوع است و مسوولان شهری به‌هیچ‌وجه اجازه چنین اقدامی را به مسافران نمی‌دهند. به نظر می‌رسد اگر چنین ممنوعیتی درکار نبود باز هم بر تعداد مشتریان اقامت در چادر افزوده می‌شد.
گفتنی آنکه پیش از آغاز سال نو مسوولان سازمان میراث‌فرهنگی و همچنین برخی از مسوولان شهری در شهرهای کشور از تلاش خود برای ممانعت از چادرخوابی مسافران نوروزی سخن گفته بودند. به‌عنوان مثال در همین رابطه محسن رنجبر، معاون خدمات شهری شهرداری اصفهان به ایسنا گفته بود: «هدف شهرداری این است که چادرخوابی در ایام نوروز به صفر برسد.» این مقام مسوول با بیان اینکه با منازل استیجاری و خوابگاه‌ها کمبود تخت برای مسافران نوروزی به حداقل رسیده است، اظهار کرد: «اگر تعداد منازل استیجاری به 15هزار باب برسد نیازی به مکان‌های تجمعی برای چادرزدن مسافران در اصفهان نیست.» وی با تاکید بر حفظ امنیت و ایمنی مسافران در ایام نوروز افزود: «چادرخوابی امنیت و ایمنی لازم را برای مسافران نوروزی فراهم نمی‌کند و امیدواریم چادرخوابی در مجتمع‌های نامناسب نداشته باشیم.» همچنین در خبری دیگر مدیرکل صنایع‌دستی و میراث‌فرهنگی و گردشگری مازندران اعلام کرده بود: «چادرخوابی یک معضل جدی در حوزه گردشگری مازندران است.»
علاوه بر اینها یک‌ماه پیش از آغاز تعطیلات نوروزی مرتضی رحمانی موحد معاون گردشگری کشور نیز در اظهارنظری صریح اعلام کرده بود: «نصب چادر در سطح عمومی شهرها مانند خیابان‌ها، حاشیه بلوارها و پارک‌ها و بوستان‌ها ممنوع است.» وی افزود: «موضوع نصب چادر موضوع مناسبی نیست چراکه در برخی موارد باعث به وجود آمدن آسیب‌های اجتماعی شده است بنابراین نصب چادر در سطح عمومی شهرها مانند خیابان‌ها، حاشیه بلوارها و پارک‌ها و بوستان‌ها ممنوع است و در شهر‌هایی که امکان ایجاد کمپینگ وجود دارد باید فضاهای کمپینگی ایجاد شود.»
البته همین اظهارنظر معاون گردشگری با مخالفت جدی برخی از رسانه‌های مخالف دولت و همچنین نمایندگان مجلس‌شورای‌اسلامی مواجه شد، به‌عنوان مثال «ایرج ندیمی»، سخنگوی فراکسیون گردشگری مجلس درباره پیشنهاد ممنوعیت در استفاده از چادرهای مسافرتی که در ستاد خدمات سفر مطرح شده است، به خبرگزاری فارس گفت: «موضوع ممنوعیت استفاده از چادرهای مسافرتی به دو دلیل قابل ردشدن است؛ نخست اینکه گردشگری در ایران از جهات مختلف با محدودیت‌هایی در زمینه امکانات مواجه است که تا وقتی آن امکانات، متناسب با درآمد، نیاز و استقبال مردم ساخته و آماده نشود و بخش دولتی و خصوصی سرمایه‌گذاری نکنند اساسا امکان پذیرش مسافر وجود ندارد مثلا در شهرهای شمالی مثل لاهیجان برای چندصدنفر مسافر جایی برای اسکان وجود ندارد بنابراین زیرساخت‌ها در کشور برای جذب مسافر فراهم نیست.» وی ادامه می‌دهد: «نکته دوم این است که دولت، امکاناتی در زیرمجموعه ادارات، مدارس، دانشگاه‌ها و... دارد که به‌جای ممنوع‌کردن استفاده از چادر مسافرتی، این ظرفیت‌های اقامتی را به منظور استفاده حداکثری، در اختیار مردم قرار دهد و هزینه‌های نازلی را هم بابت آن از مردم دریافت کند اینطور، حداقل مردم در یک جای مسقف می‌مانند.» این نماینده مردم در مجلس درخصوص اینکه اگر این دو امکان فراهم نشود، می‌گوید: حالا اگر این دو امکان فراهم نشد مردم باید چه کار کنند؟ نباید به مسافرت بروند؟ اگر مردم به سفر نروند بار و هزینه سنگین آن را کشور متحمل می‌شود چون فشارهای روحی، روانی برای افراد به وجود می‌آورد. ما نباید به این فکر باشیم که مردم را از سفر محروم کنیم. نمی‌توانیم آنها را در استفاده از امکانی مثل چادر مسافرتی محروم کنیم. اما این موضوع را می‌شود ضابطه‌مند کرد، شهرداری‌ها می‌توانند محل‌هایی را برای اقامت این افراد به منظور برپا کردن چادرهایشان آماده کنند که در عبور و مرور مردم نیز خلل ایجاد نکند.» ندیمی تاکید می‌کند: «ما نمی‌توانیم ضعف عرضه خدماتمان را به مردم تحمیل کنیم. پس اولا باید زیرساخت‌ها تامین شود، دوم؛ امکانات موجود دولتی عرضه شود و سوم اینکه باید مقرراتی برای ماندن مسافران در شهرها فراهم شود.»
به تعبیر برخی از کارشناسان حوزه گردشگری هزینه‌های بالای اقامت و تفریح در ایران یکی از اصلی‌ترین موانع گردش و سفر خانواده‌ها در ایران است، بخش بسیار زیادی از هزینه‌های سفر نیز شامل هزینه‌های اقامت در هتل است. به‌عنوان مثال هزینه یک شب اقامت در یک هتل سه‌ستاره که حداقل استانداردهای لازم در حد هتل‌های سه‌ستاره دیگر کشورهای جهان را داشته باشد در ایام عید رقمی در حدود 250 تا 350هزارتومان خرج برمی‌دارد. به‌همین‌دلیل بخش زیادی از خانواده‌های ایرانی یا قید سفررفتن را می‌زنند یا در صورت اقدام به سفر تلاش می‌کنند هزینه هتل را از هزینه‌های سفر خود منها کنند. مرکز آمار ایران برای بهار سال 1392 در رابطه با میزان سفر گزارشی را منتشر کرد که نشان می‌دهد در این فصل، حدود 53درصد خانوارهای کشور که معادل 11میلیون‌و694هزارو727خانوار بوده‌اند، حداقل یک‌بار سفر رفته‌اند. اما در مقابل حدود 47درصد یعنی 10میلیون‌و532هزارو273خانوار در این فصل هیچ سفری نداشته‌اند.
با این حال آن بخش از خانوارهای ایرانی برای فراهم‌کردن شرایط یک سفر ارزان در این راه بهترین و ارزان‌ترین وسیله را فراهم‌کردن یک چادر می‌دانند، هم‌اکنون قیمت یک عدد چادر مسافرتی هشت‌نفره معمولی در بازار در حدود 125 تا 250هزارتومان است، صاحبان چادر می‌توانند چادر خود را در هر سطح صافی برپا کنند و شب را هم در آن به‌سر ببرند.
آمار سازمان میراث فرهنگی همچنین نشان می‌دهد علاوه بر چادر 7/18درصد نفر- شب اقامت گردشگران نوروزی در مراکز اقامتی ادارات، خوابگاه‌های دانشجویی و سالن‌های ورزشی، 17درصد در کمپ‌های موقت و 9/13درصد در کلاس‌های مدارس صورت می‌گیرد که همه این موارد در میان اقامتگاه‌های رایگان برای مسافران نوروزی است. با این تفاسیر به نظر می‌رسد همچنان ارزان و کم‌هزینه‌بودن سفر در ایران اصلی‌ترین و مهم‌ترین مولفه برای گردشگری در میان مردم است.
