به گزارش سفرنیوز، سالانه هزاران نفر در داخل و خارج از کشور سفر می کنند؛ سفرهایی که می تواند با حوادثی همراه باشد، اما به دلیل نبود اطلاع رسانی صحیح و مناسب به مسافران، پوشش های بیمه ای آن گونه که باید و شاید اجرا نمی شود.

هر زمان نام بیمه را می‌شنویم بی‌فاصله منتظر حادثه‌ هستیم. این ذهنیت به دلیل ماهیت بیمه است؛ تضمینی که قرار است خیال آدمی را از حوادث و تبعات سنگینش آسوده کند، اما این اتفاق فقط محدود به وسایل نقلیه، تصادفات، آتش‌سوزی، دزدی یا از کارافتادگی نمی‌شود. سفر هم سرشار از حوادثی است که می‌تواند بهترین خاطرات را به سیاه‌ترینشان تبدیل کند.

جایگاه صنعت بیمه با گردشگری در جهان جایگاهی تثبیت شده است و این دو با همکاری تنگاتنگشان توانسته اند تعداد بیشتری از مسافران را با خیالی آسوده راهی سفر کنند. همکاری میان مراکز اقامتی و رستوران ها، خطوط هواپیمایی و مراکز تفریحی، حضور گردشگران در جوامع ورزشی، از موارد ارتباط صنعت گردشگری و صنایع زیرمجموعه آن است، اما تقریبا یکی دو دهه بیشتر نیست که گردشگری توانسته به صورت جدی صنعت بیمه را نیز با خود همراه کند و قوانین بیمه ای را برای رشد و گسترش حضور گردشگران به نفع خود تغییر دهد و از سوی دیگر دست اندرکاران بیمه را به حضوری فعال در صنعت گردشگری تشویق کند.

اوایل این همکاری، بیمه در صنعت گردشگری صرفا وسایل حمل و نقل و لوازم همراه گردشگران را پوشش می داد، اما پس از حضور گردشگران در تورهای ماجراجویانه این خود مسافران بودند که نیازمند بیمه بودند و شاید لوازم همراهشان چندان نیازی به بیمه نداشت. در این زمان همکاری موسسات بیمه و صنعت گردشگری وارد مرحله تازه ای شده است. این همکاری می تواند به عنوان کلیدی طلایی برای موفقیت یا ناکامی صنعت گردشگری برخی کشورها شناخته شود.

بسیاری از کشورها که محل برگزاری این گونه تورهای ماجراجویانه یا حتی بسیاری از تورهای دریایی هستند و از همه مهم تر، کشورهایی که در گردشگری سلامت خود سرمایه گذاری عمده ای انجام دادند امروز با اتکا به حضور شرکت های بیمه به جذب علاقه مندان سفر به کشورشان می پردازند، به گونه ای که امتیازات گردشگری مقصد آنها، محل برگزاری یا توانمندی تخصصی این تورها در میان تبلیغات گسترده به چشم نمی خورد، بلکه این گونه شرکت ها پوشش گسترده بیمه های خود را طی سفر مورد نظرشان برای گردشگران معرفی می کنند.

گردشگری ایران چه می کند

به باور بسیاری از کارشناسان گردشگری، صنعت بیمه کشورمان می تواند با ارائه خدمات نوین و البته کامل خود به گردشگران ورودی تضمینی برای حضور آنها در داخل کشور باشد، به شرط آن که شرایط حضور صنعت بیمه در گردشگری کشورمان از سوی مسئولان مربوط تسهیل شود و امکانات لازم در اختیارشان قرار گیرد. به عقیده این گروه، سفارتخانه های ایران می توانند دریافت بیمه های ایرانی را به عنوان یکی از شروط دریافت روادید ورود به کشور برای گردشگران در نظر بگیرند تا با این کار هم توانمندی صنعت بیمه ایرانی را به گردشگران بین المللی معرفی کنند و هم باعث اطمینان خاطر آنها طی اقامتشان در کشورمان باشند و البته از همه مهم تر مانع کارشکنی دیگران در صنعت گردشگری ایران شوند.

تورها چه می کنند؟

تمام تورهای مسافرتی موظفند مسافران خود را بیمه کنند که این موضوع در قرارداد سفر نیز ذکر می شود، ولی تا وقتی حادثه رخ نداده، طرفین به مفاد قرارداد و سقف پوشش توجهی نمی کنند. از طرف دیگر به نظر می رسد متولیان، بیمه اماکن و وسایل گردشگری مانند غار یا قایق را مورد توجه قرار نمی دهند. بیمه گردشگر در دنیا انواع و اقسام متفاوتی دارد، اما وجه اشتراک همه آنها این است که اجباری هستند. یک نوع از این بیمه ها مربوط به مکان های عمومی مانند تله کابین است و نوعی دیگر مربوط به سفرهای گروهی. ممکن است در وهله اول هزینه بیمه غیرضروری به نظر برسد و دفاتر از کمترین مقدار پوشش استفاده کنند ولی هنگامی که حادثه رخ داد مشخص می شود که چه جزئیات و نکاتی باید در نظر گرفته شود و از همه مهم تر مفاد قرارداد باید بدقت مدنظر قرار گیرد.

بیمه در تورهای طبیعت گردی، بیمه مسئولیت مدنی برگزارکنندگان در قبال استفاده کنندگان است. بسته به نوع بیمه اعم از حادثه یا مسئولیت سقف پوشش برای موارد پزشکی و غرامت نقص عضو، تفاوت دارد. بیمه ای که برای بیشتر مسافران ایرانی در نظر گرفته می شود، پوشش حداقل دو میلیون تومان دارد و شامل دیه روز می شود.

البته باید بدانید که بیمه داخل شهر و خارج از شهر با هم تفاوت دارد و از طرف دیگر در خارج از شهر هم مقدار بیمه بستگی به درجه سختی منطقه دارد. مجری تور باید مناطق مختلف را که مقصد سفرند یا طی مسیر هستند به شرکت بیمه اعلام کند؛ به عنوان مثال اگر برای رسیدن به مازندران از استان گیلان می گذرند باید قید شود تا اگر حادثه ای در این استان اتفاق افتاد، مشمول بیمه شود یا باید مشخص کنند که کوهستان، جنگل یا رودخانه خواهد بود.

در صورتی که خدای ناکرده اتفاقی بیفتد که شامل بیمه شود، مسئول تور کارهای مسافر را انجام می دهد و هزینه را پرداخت می کند و در نهایت خسارت دریافت می کند. در خیلی از موارد نیاز نیست مسافر درگیر شود چون اگر اتفاقی بیفتد در 99 درصد موارد مسئولیت با آژانس است و حتی ممکن است ماجرا به دادگاه کشیده شود، مگر در موارد خاص. به عنوان مثال اگر مسافر از گروه جدا شده و انفرادی عمل کرده باشد، مقصر خواهد بود.

بیمه ای که جدی گرفته نمی شود

سالانه هزاران نفر در داخل و خارج از کشور سفر می کنند؛ سفرهایی که می تواند با حوادثی همراه باشد، اما چون در تورهای طبیعت گردی همه گروه دارای توانایی، آگاهی و تجربه یکسانی نیستند احتمال بروز اتفاقات بسیار بالاست. ایمنی سفر بسته به انواع سفر متفاوت است. گم شدن در کویر، سقوط در دره، شکستگی دست یا پا، زخمی شدن و افتادن در آب، جزئی از حوادثی است که ممکن است برای هر گردشگری رخ دهد، اما به دلیل نبود اطلاع رسانی صحیح و مناسب به مسافران، پوشش های بیمه ای آن گونه که باید و شاید اجرا نمی شود.

نماینده حقوقی بیمه ایران درخصوص بیمه گردشگری می گوید: تمام تورهای مسافرتی اعم از تورهای داخلی و خارجی ملزم به بیمه کردن مسافران خود هستند، اما تنها تورهای ورودی به ایران گردشگران خود را بیمه می کنند و تورهای داخلی به شکل کامل و جامع گردشگران خود را بیمه نمی کنند. مجتبی صادقی با بیان این که بیمه در دنیا انواع مختلفی دارد می گوید: وجه اشتراک همه بیمه ها، اجباری بودن آن است ولی تا وقتی حادثه ای رخ ندهد طرفین به مفاد قرارداد و سقف پوشش آن توجهی نمی کنند.

وی با بیان این که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مسئول بیمه کردن گردشگران است، می گوید: سال گذشته بین شرکت بیمه ایران با جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و با نظارت دفتر امور مراکز خدمات گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قراردادی به امضا رسید که براساس آن، بیمه گذار، جامعه راهنمایان و بیمه شدگان، تمام فعالان گردشگری که از این دفتر مجوز گرفته اند، ازجمله مدیران و کارکنان دفاتر خدمات مسافرتی همراه خانواده هایشان، کارکنان هتل ها و مراکز اقامتی، رستوران ها و مراکز گردشگری و راهنمایان تور مشمول این بیمه می شدند.

به باور صادقی با توجه به اینکه تعداد بیمه شدگان به حد نصاب نرسید این قرارداد همچنان مسکوت ماند. به گفته این نماینده حقوقی، یکی از دلایل مسکوت ماندن این بیمه نامه، تغییر و تحولاتی است که در سازمان رخ داده، اما زمانی که این طرح را مطرح کردیم، منوچهر جهانیان معاون گردشگری سازمان بود. البته همچنان دیدگاه ها و نظرات همان است.

امروزه بیمه گردشگر در دنیا کاملا تعریف شده و کمتر آژانس یا دفتر خدمات مسافرتی دیده می شود که گردشگران داخلی و خارجی خود را بیمه نکند. ممکن است در وهله نخست ضرورت بیمه چندان مهم به نظر نیاید، اما عمق فاجعه زمانی مشخص می شود که حادثه ای رخ دهد، آن زمان است که دفاتر خدمات مسافرتی و به تبع آن گردشگران از مقدار پوشش استفاده شده در قرارداد به نکات ریز و درشت آن پی می برند.

«بیمه مسئولیت مدنی» یکی از بیمه هایی است که در تورهای طبیعت گردی استفاده می شود و با توجه به نوع قرارداد و بسته به نوع بیمه این که حادثه ای باشد یا خیر سقف پوشش هم متفاوت است. به گفته صادقی بسته های نوع بیمه اعم از حادثه یا مسئولیت، سقف پوشش برای موارد پزشکی و غرامت نقص تفاوت دارد. سقف پوشش بیمه برای دیه و نقص عضو یک شخص در کشور 152 میلیون تومان است، اما هزینه های پزشکی با توجه به نظر کارشناسان از پنج میلیون تومان تا ده میلیون تومان بسته به نوع قرارداد متفاوت است.