به گزارش سفرنیوز،پرونده طب سنتی ایران که به عنوان پرونده میراث ناملموس برای ثبت جهانی به سازمان یونسکو ارسال شده بود، از سوی کارشناسان کمیته ارزیابی این سازمان به دلیل کلی بودن و نداشتن معیارهای لازم برگشت داده شد.

اگر چه برای پرونده طب سنتی ایران از سوی ارگان فرعی یونسکو رای مرجوع صادر شده است، اما برخی از مسئولان هنوز امیدوارند که در کمیته بین الدول که نظر نهایی را صادر می کند بتوان با رایزنی و دفاع مناسب این رای را تغییر داد.

از میان پرونده های ارسالی به یونسکو پرونده طب سنتی ایران تنها پرونده ای است که از سوی ارگان فرعی یونسکو رای مرجوع گرفته است و باقی پرونده ها یا کاملا مردود شناخته شده یا تائید شده اند. به گفته کارشناسان دلیل ارگان فرعی یونسکو برای مرجوع کردن پرونده طب سنتی ایران، موضوع بیش از حد فراگیر آن بوده است، زیرا که ایران دارای شاخه های متعددی از طب سنتی در شهرهای مختلف کشور است، در حالی که یکی از ضوابط پرونده های ثبتی یونسکو، محدود و مشخص تر بودن موضوع پرونده است تا بتوان برای آن طرح مدیریتی تعریف کرد.

یدالله پرمون، رئیس مرکز مطالعات منطقه ای پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی یونسکو در این باره گفت: براساس روال یونسکو پس از آن که پرونده ای به این سازمان ارسال می شود پس از رفع اشکالات شکلی، مستندات و... پرونده به ارگان فرعی سپرده می شود که در این ارگان نمایندگان شش کشور عضو هستند و ظرف چند ماه پرونده ها را با توجه به دستورالعمل و معیارهای تعریف شده ارزیابی می کنند و نظر خود را به کمیته بین الدول ارائه می دهند.

وی افزود: رای ارگان فرعی یونسکو یک توصیه به کمیته بین الدول است نه رای نهایی. در واقع این ارگان رای به تائید، مردود یا مرجوع بودن پرونده های ارسالی می دهد که پرونده ایران از میان 42 پرونده ارسالی از کشورهای مختلف تنها پرونده ای است که رای مرجوع گرفته است.

با توجه به این که هر کشوری هر سال می تواند یک سهمیه برای ثبت در میراث ناملموس یونسکو ارسال کند از پرمون پرسیدیم آیا ایران این فرصت را از دست داده است و او پاسخ داد: پرونده طب سنتی به کشور ارجاع داده نشده است؛ بلکه پرونده با رای مرجوع به کمیته بین الدول می رود و درآنجا بحث و تبادل نظر می شود و با توجه به تجربیات سال های گذشته بسیار اتفاق افتاده است که رای ارگان فرعی در این کمیته تغییر کرده و پرونده ای که مردود شده مرجوع و پرونده ای که مرجوع شده است رای تائید گرفته است. بنابراین امیدوارم که نمایندگان ایران بتوانند با رایزنی و دفاع مناسب این رای را تغییر دهند.

وی درباره دلیل تائید نشدن پرونده طب سنتی در ارگان فرعی یونسکو گفت: در مجموع سه نوع پرونده وجود دارد، برخی پرونده ها با موضوع محدود و مصداق مشخص هستند و براحتی می توان آنها را بررسی و طرح مدیریتی داد، اما نوع دیگر فراگیر هستند با مصادیق فراوان اما بازهم می توان آن را با یک استدلال خوب در یک محور مرکزی گرد هم آورد، اما نوع سوم پرونده هایی هستند که بیش از حد فراگیرو کلی هستند و نمی توان نظر ارگان فرعی را با توجه به معیار های تعریف شده تامین کرد که پرونده طب سنتی ایران نیز از نوع سوم بوده و به دلیل فراگیر بودن و کلی بودن نتوانسته کارشناسان ارگان فرعی را قانع کند.

پرمون گفت: هر پرونده باید پنج معیار را به دست آورد، ولی پرونده طب سنتی ایران در دو مورد دارای اشکال بوده است یکی این که بین اجزا و عناصر آن ارتباطی وجود ندارد و دیگری آن که دامنه طب سنتی در ایران بسیار وسیع است در حالی که یونسکو به موارد محدودتر و جوامع کوچک تر تاکید دارد. به عنوان مثال طب سنتی گیاه درمانی در شیراز با طب سنتی استان خراسان تفاوت دارد و این پرونده نتوانسته، پیوند میان رشته های مختلف را توضیح دهد درحالی که شاید اگر این پرونده مختص به شهر یا قوم خاصی از ایران بود، قابل قبول تشخیص داده می شد.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا پیش از این اشکالات موجود برطرف نشده بود هم توضیح داد: رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی زمانی که این پرونده برای ارسال مطرح شد تاکید کردند که در تمامی پرونده های ثبتی از کلمه ایرانی استفاده شود حتی آن موقع نیز ما مطرح کردیم که کلی بودن موضوع پرونده، ثبت آن را تهدید می کند، اما به هرصورت چون سیاستگذار این گونه دستور داده بود درنتیجه تیم تدوینگر پرونده ناچار شد تا نظر سیاستگذار را تامین کند.

پرمون گفت: پرونده ای که توسط ارگان فرعی و مشورتی یونسکو مردود اعلام می شود؛ یعنی نتوانسته دست کم یکی از معیارهای مورد نظر را کسب کند، اما پرونده ای که مرجوع شده به این معناست که پرونده بخوبی نتوانسته خود را تبیین کند و باید به کشور مبدا برگشت داده شده تا رفع اشکال شود.