به گزارش سفرنیوز، فهرست آثار تاريخي در آستانه تخريب كشور روز به روز طولاني تر از قبل ميشود. درحالي كه ماجراي برج جام جهان نماي اصفهان هنوز به طور كامل ختم به خير نشده، خبرهاي ديگر از تخريب ديگر آثار تاريخي كشور در تهران و شهرستانها حكايت دارد.
فهرست آثار تاريخي در آستانه تخريب كشور روز به روز طولاني تر از قبل ميشود. درحالي كه ماجراي برج جام جهان نماي اصفهان هنوز به طور كامل ختم به خير نشده و سايه يك برج تجاري ديگر در قلب تهران ارگ و كاخ گلستان را تهديد ميكند خبرهاي ديگر از آماج تخريب قرار گرفتن ديگر آثار تاريخي كشور در تهران و شهرستانها حكايت دارد. مزايده سينما جمهوري، بلاتكليفي مجسمه اميركبير و تبديل مدرسه صدر به پاساژ در تهران، قد برافراشتن هتل چند طبقه بيخ گوش ارگ كريمخاني در شيراز، حفاريهاي غير مجاز در جاي جاي آتشکده آذربرزين سبزوار فقط بخشي از مخاطرات آثار تاريخي و ميراث فرهنگي كشور در روزهاي اخير است.
خبرهاي روزهاي گذشته تاييد ميكند كه قرار است يك سينماي ديگرهم از خاطره تاريخي مردم ايران پاک شود. سينما «جمهوري» به مزايده گذاشته شده و بيم آن ميرود، به زودي به جمع تخريبيهاي تاريخي تهران بپيوندند. همانطور که چندي پيش سينما تمدن، خانه بنان، سراي دلگشا، خانه سراج الملک، خانه نمازي و... تخريب شدند.سينما جمهوري از سينماهاي ايران است که در خيابان جمهوري از طرف شرق به غرب و نرسيده به خيابان فلسطين تهران قرار دارد. پيشتر نام اين سينما «نياگارا» بود. اين سينما در روز 25 آبان سال 1387 دچار آتشسوزي شد. در توضيحات مزايده سينما جمهوري آمده است: «سه دنگ مشا از شش دانگ ملکيت و سه دانگ منافع سينما که به صورت وکالتي واگذار ميشود. ضمنا منافع سرقفلي واحدهاي تجاري جزو مورد واگذاري نيست.»
مجسمه اميرکبير در حبس
نه تنها دارالفنون اميرکبير سال هاست، روياي همکاري آموزش و پرورش و سازمان ميراث فرهنگي براي مرمت و بازسازي را ميبيند، بلکه مجسمه اميرکبير هم در اين انتظار شريک است. اين مجسمه که قدمت آن به 70 سال ميرسد، در جعبه اي فلزي زنداني و به گوشه اي از ساختمان انداخته شده، تا شايد روزي دارالفنون مرمت شود و در فضاي اين مجموعه تاريخي به نمايش درآيد. اکنون سه سال از آن روز ميگذرد. مجسمه برنزي ساخت ابوالحسن صديقي در گوشه اي از ساختمان دارالفنون افتاده و معلوم نيست که چه زماني قرار است از جعبه فلزي خود در آورده و به نمايش عمومي گذاشته شود.
ابوطالب حافظي، مدير مجموعه دارالفنون ميگويد: «اين مجسمه سال هاست که در دارالفنون نگهداري ميشود. براي اينکه ساختمان در حال مرمت و بازسازي است. قرار است زمانيکه مرمت و بازسازي اين بناي تاريخي تمام شود. اين مجسمه نيز در سالن نمايش يا فضاي ديگر نصب شود.»
سايه 10متري بر سر ارگ کريمخاني
هتل جامجم که اينروزها نامش را به هتل آسمان تغيير داده هنوز با افزايش ارتفاع مواجه است. آنطور که فعالان ميراثفرهنگي استان فارس خبر دادهاند ارتفاع اين هتل در حال ساخت 10 متر و سي سانت بيش از ارتفاع مشخص است. پيشتر خبرگزاري ميراثفرهنگي با انتشار گزارشهاي متعدد تاکيد کرده بود که ساخت هتل 50 متري حريم منظري ارگ کريمخاني را مخدوش کرده و مانع از ثبت جهاني آن خواهد شد.
یک فعال ميراثفرهنگي گفت: ساخت هتل آسمان در حريم منظري ارگکريمخان شدت گرفته و ارتفاع کنوني بيش از ارتفاع مجاز و تعيين شده از سوي کارشناسان است.
به گفته «محمدرضا نسب عبدالهي» افزايش ارتفاع هتل در دست ساخت خيابان رودکي ثبت جهاني مجموعه زنديه شيراز را به خطر مياندازد. نصيري اصل معاون ميراثفرهنگي فارس در رسانههاي محلي اعلام کرده است که ثبت جهاني مجموعه زنديه در دست اقدام است و ارتفاع کنون اين هتل براي ثبت جهاني مجموعه زنديه مشکل ايجاد ميکند.
مدرسه صدرهم پاساژ ميشود
مدرسه صدر پاساژ ميشود و ساخت و ساز مجاور اين مدرسه، حريم مسجد امام خميني بازار تهران را ميشکند. البته چند سال است که پروژه اين ساخت و ساز درست جلوي چشم رهگذران و مسئولان در حال انجام است. اما کمتر کسي ميتواند باور کند که اين اقدامات خلاف قانون باشد و به راحتي جلوي چشم همگان تخلف صورت گيرد. اين اقدامات به مصابه اين ضرب المثل معروف است: «در دروغ بزرگ همواره نيروي قابل باور بودن موجود است.» حالا حکايت اين ساخت و ساز است و روز به روز بالاتر ميرود و هيچ اقدام جدي از سوي مسئولان مربوطه در سازمان ميراث فرهنگي براي جلوگيري از روند اين ساخت و ساز انجام نميشود. پيش از اين هم بازار طلاي پانزده خرداد موسوم به «ملک شهبازي»، اجازه ساخت و ساز گرفت. اين پاساژ چسبيده به «مدرسه تاريخي صدر» بود. با اين وجود، کمتر کسي به اين اقدامات واکنش نشان داد. به طوريکه به نظر ميرسد که اين مالکان بسيار خوش اقبال بودند. چنانکه در چند سال گذشته، مجتمع 11 طبقه درست در جاي اثر ملي «سراج الملک» سبز شد؛ يا حتي مجتمع مسکوني 4 و 5 طبقه اي که به جاي «خانه تاريخي قائمي» سر برآورد. يا اينکه «مجتمع عظيم تجاري خليج فارس»در محله تاريخي و ثبت ملي «عودلاجان» و در نزديکي «دفتر ايکوموس ايران» و نيز مرکز قانونگذاري کشور (مجلس شوراي اسلامي) ساخته شد و هيچ کس اقدامي براي جلوگيري از اين ساخت و سازها انجام نشد.
آتشکده آذربرزين درغربت بي مهري
«آتشکده آذر برزين مهر» يکي از سه آتشکده مقدس عهد ساساني با حمله بي امان گروههاي حفاران و گنچ يابان غير قانوني و احتمالان قاچاق چيان آثار تاريخي، روزهاي آخر عمر خود را ميگذراند. پيگيريهاي مسئولان تا کنون نتوانسته به سر نخي از متخفان برسد. آتشکده آذر برزين مهر از سال 1380 به ثبت ملي درآمده است.اين بنا که در سال 1380 و به شماره 4035 به سمت ملي رسيد، از سال 1386 توسط يک گروه باستان شناس لهستاني مورد کاوش و بررسي قرار گرفت. پس از آن يک گروه باستان شناس فرانسوي و گروههاي باستانشناسي ايراني عمليات کاوش زيادي بر اين بنا که در ارتفاعات ريوند قرار دارد انجام دادند.
رئيس اداره ميراث فرهنگي سبزوار گفته است: «متاسفانه حفاريهاي زيادي توسط اهالي بومي در حريم بنا رخ داده. بسياري از اين حفاريها گروهي صورت گرفت بنابراين سرعت تخريب بالايي داشت. متاسفانه ما يگان حفاظت مستقر در محل نداريم اما مدام همکاران ما در حال سرکشي به بنا هستند.». با توجه به اين که بناهاي ساساني موجود در ايران از لحاظ تعداد آماري در اقليت نسبتي از ساير دورههاي تاريخي هستند، به نظر ميرسد سازمان ميراث فرهنگي کشور بايد با تدبير و سرعت بيشتري به فکر برخورد با حفارهاي غير مجاز باشد.