به گزارش سفر نیوز،مطالعات و پژوهش رشته قنات خارزار (خارجار) شهرستان ميبد يزد به طول 39 کيلومتر از دو ماه پيش آغاز شده است. مدير پايگاه ميراث فرهنگي شهرستان ميبد با بيان اين مطلب افزود: در شهرستان ميبد بيش از 50 رشته قنات در دوره‌هاي مختلف تاريخي ساخته شده است. ذات الله نيکزاد با بيان اينکه رشته قنات خارزار به طول 39 کيلومتر در خارج از شهر ميبد، حدود 20 کيلومتري شهر يزد قرار گرفته است، افزود: آب اين قنات از روستاي بندر آباد سرچشمه مي‌گيرد که به آن در اصطلاح مادر چاه (به عنوان عميق ترين بخش قنات) گفته مي‌شود. وي عمق مادرچاه اين قنات را بيش از 40 متر توصيف کرد که پس از عبور از زير دروازه جنوبي، وارد شهر ميبد شده و بخشي از باغات شهر را آبرساني مي‌‌کند. اين مقام مسوول با بيان اينکه اين قنات در سر راه خود خانه‌هاي مسکوني ساخته شده به صورت گودال باغچه را نيز سيراب مي‌کند، گفت: همچنين در داخل شهر فضاهاي به نام سرآب وجود دارد که در اثر اختلاف سطح زمين، آب قنات ظاهر شده و مورد استفاده مردم قرار مي‌گيرد. وي به ارتباط اين رشته قنات با حدود 300 واحد مسکوني و عمومي در داخل شهر اشاره کرد و گفت: نخستين مکان ظاهر شدن قنات(مظهر قنات) در سطح زمين مکاني در روبه روي مسجد جامع است که به آن سرحوض بازار مي‌گويند. نيکزاد قديمي‌ترين سند به دست آمده از تاريخ اين قنات را وقف نامه ربع رشيدي مربوط به قرن هشتم هجري قمري دانست که نام و 24 جرعه سهم اين قنات در وقف نامه ذکر شده است. وي وقف نامه ربع رشيدي را فهرستي از وقفيات رشيدالدين فضل الله همداني، وزير مشهور دوره ايلخاني معرفي کرد که با دست خط خود نگاشته است. معاون ميراث فرهنگي استان يزد با اشاره به پايان مرحله اول مطالعات و پژوهش رشته قنات خارزار ميبد شامل مطالعه و مستندسازي اين رشته قنات، افزود: در مرحله دوم عمليات حفاظت از اين رشته قنات انجام خواهد شد. وي هدف از مطالعات و پژوهش رشته قنات خارزار را حفاظت، تهيه پرونده ثبتي آن، شناسايي و حفاظت قنات‌هاي ديگر و سازه‌هاي آبي وابسته به قنات برشمرد. نيکزاد با بيان اينکه مستندسازي قنوات شهر ميبد در دستور کار قرار دارد، يادآور شد: مطالعه و پژوهش رشته قنات خارزار آغازي براي اين مستندسازي خواهد بود. وي با اشاره به واقع شدن آسياب باغ شاهي در مسير اين قنات و تغذيه از آن بيان داشت: عمليات مرمت اين آسياب به پايان رسيده و هم اکنون به صورت سنتي آماده بهره برداري است. نيکزاد اضافه کرد: همزمان با اين پروژه، مطالعه، حفاظت و تهيه طرح مرمت دو سرآب به عنوان يک مجموعه تاريخي نيز آغاز شده است. به گفته اين مقام مسوول، اين پژوهش و مطالعه زمينه را براي حفاظت و حفظ حيات اين قنات‌ها با کمک دستگاه‌هاي ديگر چون کشاورزي و مالکان قنات فراهم خواهد کرد. وي از جمله مراحل مطالعات و پژوهش رشته قنات خارزار به جمع آوري منابع و مأخذ مربوط به قنات‌هاي تاريخي، مردم شناسي و هر نوع منابع و مأخذ تاريخي، جمع آوري اطلاعات از اداره‌ها، نهادها و سازمان‌هاي متولي امر اين موضوع، مطالعات ميداني و جمع آوري اسناد، نقشه و مدارک به جاي مانده تصويري و در نهايت تجزيه و تحليل اطلاعات به دست آمده اشاره کرد. نيکزاد در پايان خاطرنشان شد: عمليات پژوهش و مطالعات ديگر رشته قنات‌هاي شهرستان ميبد به همين منوال انجام خواهد شد.