به گزارش سفرنیوز، بنیاد عمومی ابن‌سینای ازبکستان که در صدر یک هیات علمی و در راستای تبادل فرهنگی بین ایران و ازبکستان به ایران سفر کرده اند در سفر به استان همدان و زادگاه حکیم هزاره ها بوعلی سینا دیدارها و نشست های تخصصی و علمی با برخی ابن سینا پژوهان و متولیان امور فرهنگی و همچنین اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری داشتند.
بیش از یک هزار سال از حیات حکیم شیخ الرئیس ابوعلی سینا می‌گذرد و همچنان این فیلسوف، دانشمند و طبیب مشهور ایرانی، فخر هگمتانه پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین است و آرامگاهش بر صفحه گردشگری این دیار می‌درخشد.
بوعلی سینا از مشهورترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایرانی تبار جهان اسلام است که ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون و به خصوص علم پزشکی و فلسفه نگاشته و به اعتقاد بسیاری او را باید حکیم هزاره‌ها و جانشین بزرگ فارابی و شاید بزرگ‌ترین نماینده حکمت در تمدن اسلامی برشمرد.
آرامگاه این دانشمند بی‌نظیر و تکرار نشدنی که در زمره فیلسوفان بزرگ جهان قرار دارد در میانه میدانی به نام او در همدان واقع شده است که با درختان چنار کهنسال، باغچه‌های موزون، بنایی زیبا و تندیسی که معرف این میدان است، تفرجگاه زیبایی را به وجود آورده که چون نگینی در قلب این شهر کهن می‌درخشد
این بنای یادبود حدود ۵۰ سال است که به نماد شهر همدان تبدیل شده و تاکنون سه بار نوسازی شده و همه ساله به ویژه در ایام نوروز پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
ساخت آرامگاه بوعلی آمیخته ای از هنرنمایی و چیره دستی معماری باستانی است که امروزه یکی از اثرها و یادمان های بزرگ تاریخی ایران زمین محسوب می شود.
آرامگاه بوعلی دارای ۱۲ ستون و پایه است که ارتفاع هر کدام از پایه های آرامگاه بوعلی ۲۳ متر گزارش شده و گنبد آن هم که الهام گرفته از گنبد قابوس و به شکل مخروطی است حدود ۶ متر است.
همچنین در کنار آرامگاه پورسینا ۲ تالار ساخته شده که تالار جنوبی موزه آثار تاریخی و تالار شمالی نیز کتابخانه آرامگاه است که کتاب ها و دست نوشته های کهن و آثار گرانبهای بوعلی به زبان های گوناگون در این تالار موجود است.
طرح و نقشه بنای فعلی با معماری مهندس 'هوشنگ سیحون' به سبک معماری قرنی گنبدقابوس ساخته شده و با این تفاوت که به جای ۱۰ پایه در معماری آرامگاه پورسینا ۱۲ ستون بنا شده که بیانگر ۱۲ رشته علوم و دانشی است که این دانشمند نامدار و بزرگ در آنها تبحر داشته است.
محل فعلی آرامگاه بوعلی سینا منزل مسکونی ابو سعید دخوک دوست صمیمی بوعلی سینا بوده است که او نیز در جوار بوعلی سینا مدفون است.
ایوانی که در جلو بنا تعبیه شده با دری چوبی به سرسرای آرامگاه متصل می‌شود و در ۲ طرف سرسرا ۲ سنگ قبر مشاهده می‌شود؛ آنکه در سمت راست گذارده شده سنگ قبر قدیم بوعلی سیناست که قدمتش به ۱۱۰ سال می‌رسد و سنگ قبر دیگر مربوط به ابوسعید دخدوک دوست ابوعلی سینا است که شیخ مدتی نزد او مهمان بوده و منزلش در همین محل قرار داشته است.
در بالای دیوارهای داخلی محوطه آرامگاه، ۲۰ قصیده معروف عینیه که از آثار شیوای ابن سینا در حکمت و فلسفه است روی ۴۰ لوح سنگ مرمر به خط ثلث مرقوم شده است و در طرفین سرسرای اولیه، ۲ تالار وجود دارد که یکی از آنها به عنوان کتابخانه و دیگری به عنوان موزه مورد استفاده قرارگرفته است.
تالار جنوبی آرامگاه به عنوان موزه به نگهداری سکه، سفال، برنز و سایر اشیای کشف شده مربوط به هزاره‌های قبل از میلاد و دوران اسلامی اختصاص یافته و در تالار شمالی، کتابخانه‌ای مشتمل بر هشت هزار جلد کتاب خطی و چاپی نفیس ایرانی و خارجی و غرفه‌هایی مربوط به آثار بوعلی سینا و شعرا و نویسندگان همدانی نگهداری می‌شود.
تندیس بوعلی سینا که کتابی در دست دارد، کار استاد هنرمند ابوالحسن صدیقی از سنگ یک پارچه مرمر سفید قم ساخته شده است که بر فراز پایه تخته سنگ گرانیت در شرق میدان آرامگاه نصب شده و بر شکوه این مجموعه می‌افزاید.
تندیس بوعلی سینا که کتابی در دست دارد، کار استاد هنرمند ابوالحسن صدیقی از سنگ یک پارچه مرمر سفید قم ساخته شده است که بر فراز پایه تخته سنگ گرانیت در شرق میدان آرامگاه نصب شده و بر شکوه این مجموعه می‌افزاید.
همدان، آماده استقبال از گردشگران ازبکستان
محسن معصوم علیزاده در نشست با جمعی از ابن سینا پژوهان ازبکستان با اشاره به اینکه همدان شهری است که ۳۳۰۰ سال زندگی در آن جریان داشته است اظهار داشت: وجود آثار بسیار در این شهر نشان دهنده قدمت، فرهنگ، تمدن و هویت است و به گفته بزرگان در قله تاریخ قرار گرفته است.
وی با اشاره به وجود هزار و ۸۰۰ اثر فرهنگی تاریخی در استان افزود: با توجه به این قدمت تاریخی از ظرفیت های بزرگی که استان دارد وجود بزرگانی است که در این شهر زندگی کرده اند و یکی از این بزرگان فیلسوف که همدان افتخار میزبانی وی را داشته است بوعلی سینا دانشمند جهانی بوده است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان اینکه این خصوصیات می تواند مبنای ارتباط فرهنگی قوی بین ۲ کشور ایران و ازبکستان باشد گفت: حضور گردشگران ایرانی در ازبکستان و بالعکس حرکت فرهنگی است که می تواند فضای اقتصادی را فعال کرده و فضای گردشگری از آن بهره مند شود و این آمادگی را داریم که از گردشگران ازبکی پذیرایی کرده و از همدان نیز برای بازدید به ازبکستان بفرستیم.
معصوم علیزاده به نامگذاری روز یکم شهریور در ایران به نام روز پزشک و بوعلی سینا اشاره کرده و با اعلام آمادگی در برگزاری برنامه های فرهنگی مشترک بین دو کشور در این روز ادامه داد: در حال حاضر همدان در تکاپوی ثبت جهانی هگمتانه است و کشور ازبکستان نیز در سال گذشته آثاری را در یونسکو به ثبت رسانده است.
وی با اشاره به ثبت ۲۶ اثر از ایران در یونسکو که ۲۴ اثر آن فرهنگی و تاریخی و ۲ اثر طبیعی است، گفت: پرونده هگمتانه و بافت مرکزی شهر همدان اولین پرونده برای ثبت جهانی است که در این پرونده ۱۰۰ هکتار و یک بافت ثبت خواهد شد.
روابط مستحکم ایران و ازبکستان؛ ابن سینا میراث مشترک
رییس بنیاد ابن سینا در ازبکستان اظهار داشت: روسای جمهور ۲ کشور سعی و تلاش دارند تا مردم 2 کشور با هم دوست باشند و همکاری کنند و از هر لحاظ به هم نزدیک باشند.
ناظم خان محمود اف گفت: سال گذشته در سمرقند در سازمان همکاری شانگهای رییس جمهوری ایران در رابطه با همکاری بنیاد ابن سینای ازبکستان با ایران تفاهم نامه به امضا رساندند.
رییس بنیاد مردمی ابن سینای ازبکستان در صدر هیات علمی در راستای تفاهم بین روسای جمهوری ایران و ازبکستان و با همکاری و تعامل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به ایران سفر کردند و در دیدارهای جداگانه به مسئولان و متولیان فرهنگی همدان بر ضرورت ارتباطات و تعاملات بیشتر فرهنگی و علمی با محوریت ابن سینا تاکید کرد.
رئیس بنیاد بوعلی‌سینا گفت: رسالت ما معرفی ابعاد شخصیتی بوعلی‌سیناست و مردم باید از اخلاق و رفتار چنین بزرگانی بهره ببرند.
رئیس بنیاد عمومی ابن‌سینای ازبکستان گفت: دوازدهمین دوره همایش جهانی ابن‌سینا با موضوع ابوعلی‌سینا و تمدن برگزار خواهد شد.
ناظم‌خان محموداف ادامه داد: ما از این دیدارهایمان در ایران برای خود معلومات مفصل علمی گرفتیم و می‌خواهیم همکاری ما در حوزه ابن‌سیناپژوهی وسعت پیدا کند و به صورت همکاری دائمی و مستمری باشد.
محموداف تصریح کرد: ما هر سال در زادگاه بوعلی‌سینا همایش جهانی ابن‌سینا برگزار می‌کنیم و امسال نیز دوازدهمین دوره آن برپا می‌شود که موضوع آن "ابوعلی‌سینا و تمدن" است.
وی خاطرنشان کرد: علاقه‌مند هستیم و تلاش می‌کنیم تا تفاهم‌نامه‌های بین دانشگاه بوعلی‌سینا همدان و دانشگاه پزشکی بخارا به امضا برسد.
دکتر نجفقلی حبیبی، ابن‌سیناپژوه و مصحح کتاب القانون با اشاره روش کاری ابن‌سینا در تألیف القانون هم گفت: روش ابن‌سینا در نقل سخن از دیگران علمی بوده و وقتی از کسی مطلبی نقل می‌کند، نام شخص را به صورت کامل ذکر کرده و اگر نظر دیگری را قبول نداشته با صراحت و با جمله "انا اقول"، سخن طرف مقابل را رد کرده و سخن خود را می‌گفته است.
وی با بیان اینکه عبداللطیف بغدادی یکی از منتقدان صریح ابن‌سینا که نظرات تندی نسبت به وی دارد، ادامه داد: ابن‌جمیع المصری از منتقدان منصف ابن‌سینا نیز گزارش مفصلی درباره وارد شدن قانون به مصر دارد و بهترین تعریف از قانون به گفته او این است که جمع و جور است و نظم بسیار عالی دارد و مطالب به راحتی در آن پیدا می‌شود.
دکتر حبیبی با اشاره به بخش اول کتاب قانون که درباره بهداشت است و در طول سده‌های گذشته مورد استفاده جامعه جهانی قرار گرفته، بیان کرد: جنبه معنوی قانون تکیه بر خالق به جای طبیعت است.
مصحح کتاب القانون به تعداد ۱۴۰ شرح نوشته شده بر قانون اشاره کرده و افزود: بهترین و مفصل‌ترین شروح، شرح قطب‌الدین رازی است که در ۴ مجلد و ۱۰۰۰ صفحه نوشته شده که جلد اول آن توسط اینجانب تصحیح و به چاپ رسیده است. البته امروزه در ایران کتاب پنجم قانون که به نسخه‌های پزشکی و بیماری‌ها اختصاص دارد، مورد توجه است.
شمس‌الدین کمال‌الدین، از اساتید مؤسسه تمدن اسلامی تاشکند نیز گفت: در حوزه پژوهشی نسخ خطی و منابع قرون وسطی با بیان اینکه قرن ابن‌سینا برای من جالب است، گفت: پژوهش‌های سیاسی و علمی این دوره را بررسی کرده‌ام و در آینده امیدوارم تحقیقاتی درباره جغرافیای ابن‌سینا انجام دهم.
وی با اشاره به پژوهش‌های انجام شده درباره میراث ابن‌سینا در ازبکستان بیان کرد: درباره ابن‌سینا چندین همایش بین‌المللی انجام شده و ترجمه القانون از عربی به ازبکی و روسی انجام شده است.
عضو مؤسسه علوم اسلامی تاشکند نیز با اشاره به فعالیت خود در حوزه پژوهشی میراث ابن‌سینا، سخنان خود را درباره فقه و احکام و تفسیرهای ابن‌سینا بیان کرد و گفت: قصد دارم به زودی درباره تفسیرهای ابن‌سینا از سوره‌های قرآن مجموعه‌ای منتشر کنم.
وی به اثری از ابن کمال اشاره کرده و ادامه داد: در این اثر درباره ۵۰ عالم و فقیه حنفی صحبت شده و ۲۶ دانشمند از ماوراءالنهر نام برده که نام بوعلی‌سینا نیز در میان آنان است.
فرشته ندری ابیانه، استاد بازنشسته معارف اسلامی دانشگاه بوعلی‌سینا درباره حکمت عملی ابن‌سینا با بیان اینکه وی در حکمت و عرفان عملی حاذق و صاحب‌نظر است اما مباحث نظری و فلسفی ابن‌سینا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است، گفت: حکمت عملی بررسی رفتار ارادی انسان در مسیر سعادت با روش قرآنی و در نهایت تامین سعادت انسان است.
استاد الهیات با اشاره به نظر بوعلی‌سینا به همراهی و همکاری عقل و دین برای درک حقایق عقلانی برای مردم، ادامه داد: ابن‌سینا در شاخه اخلاق و علم به برطرف کردن عیوب نفس توجه داشته و در این راه استفاده از مشاور و دوست را لازم می‌داند و به سیاستمداران و مدیران نیز بهره گیری از مشاوران صادق را توصیه کرده است.
ندری‌ابیانه با بیان اینکه بوعلی‌سینا در تدبیر منزل به مسائل اقتصادی و همسرداری و تربیت فرزند توجه داشته و نکات وی کاربردی و مورد استفاده نسل امروز نیز هست، بیان کرد: زندگی اجتماعی نیازمند قانون است و اگر الهی بوده و حکومت دینی باشد، مشکلات برطرف می‌شود.
فخرالدین ابراهیم‌اف، عضو مؤسسه ابوریحان بیرونی و مدیرگروه ابن‌سیناپژوهی این مؤسسه نیز که کتابی درباره نسخ خطی ابن‌سینا در ترکیه نوشته است، گفت: میراث ابن‌سینا در تاریخ و تفکر بشری، آثار برجسته‌ای برجای گذاشته است.
وی به وجود آثار ابن‌سینا در کتابخانه‌های ایاصوفیه، سلیمانیه و نور عثمانیه اشاره کرد و گفت: تعداد آثار ابن‌سینا در سلیمانیه در موضوعات فلسفه ۸۹ نسخه، منطق ۱۱ نسخه، فلسفه دین ۵۳ نسخه، عرفان ۵ نسخه، ادبیات ۱۱ نسخه، ریاضیات ۷ نسخه، فیزیک ۲ نسخه، شیمی ۲ نسخه، پزشکی ۵۸ نسخه، سیاست ۱ نسخه، جغرافی یک نسخه و نجوم هفت نسخه است.
وی ادامه داد: این آثار در سال‌های ۱۰۲۲ تا ۱۷۲۸ استنساخ شده و آثاری کوچک از وی نیز که به بیان دیدگاه‌های ابن‌سینا در معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی و الهیات پرداخته و مکاتبات وی با ابوریحان بیرونی از کمیاب‌ترین نسخه‌های موجود در این کتابخانه است.
ابراهیم‌اف با بیان اینکه سلاطین عثمانی به میراث ابن‌سینا توجه نشان داده‌اند و ۱۴۲ اثر از وی تدوین شده است، گفت: در کتابخانه ترکیه‌های نسخه‌هایی از رشته‌های مختلف وجود دارد که بیشترین تعداد به بوعلی‌سینا اختصاص دارد.
خسرو حمیداف، عضو مؤسسه تمدن اسلامی تاشکند نیز رمز انسان در منطقه ازبکستان را ابن‌سینا دانسته و گفت: از ابن‌سینا ۴۷۰ اثر علمی برجای مانده که به این آثار میراث ادبی را نیز باید اضافه کنیم.
وی با تقسیم‌بندی آثار ادبی ابن‌سینا به قصه‌های رمزی و آثار نظمی، گفت: در سه اثر ابن‌سینا حی‌بن‌یقظان، سلامان و ابسال و رسالةالطیر، سیر تمثیلی و مبنای فلسفی ابن‌سینا با زبان رمزی بیان شده است.
حمیداف با اشاره به وجود ۱۲۲ بیت شعر فارسی و ۱۸۳ شعر به زبان عربی از ابن‌سینا، بیان کرد: ابن‌سینا عالم، دانشمند، پزشک و شاعر است و تمام افکار فلسفی وی در اشعارش انتشار یافته و در سایه علم وی پنهان مانده است.
دکتر اکبر عروتی موفق، دانشیار گروه معارف دانشگاه بوعلی‌سینا نیز با بیان اینکه ابن‌سینا در کنار آثار مشائی خود، ۳ فصل آخر کتاب اشارات و تنبیهات را به شرح و بیان تصوف و عرفان اختصاص داده، گفت: رساله فی‌العشق و رسالات تمثیلی ابن‌سینا شامل طرح‌ها و چشم اندازهای فلسفی اشراقی وی است و بر مبنای انسان‌شناسی تدوین شده است.
دانشیار گروه معارف با اشاره به اینکه ابن‌سینا با بهره گیری از زبان قصه و رمز و سمبل عوامل کمال انسان را مطرح می‌کند، بیان کرد: ابن‌سینا با نگاه عرفانی و تربیتی راه تعالی و سعادت را به پویندگان طریق حقیقت نشان می‌دهد.
دکتر عروتی موفق افزود: از شاهکارهای فلسفی و علمی ابن‌سینا ارائه مسائل پیچیده عرفانی به شکلی جذاب برای خواننده است و نگاه جدیدی به انسان در رسالات وی دیده می‌شود.
آیت‌الله غیاث‌الدین طه‌محمدی اظهار کرد: سفر نمایندگان بنیاد عمومی ابن‌سینای ازبکستان به ایران راجع به شناخت شیخ‌الرئیس، اثرگذار خواهد بود.
آیت‌الله محمدی با بیان اینکه ابن‌سینا یک شخصیت جهان وطنی است، تصریح کرد: ایران، ازبکستان و تاجیکستان را تنها وطن شیخ‌الرئیس نیست بلکه هرجا انسانی وجود دارد، وطن این دانشمند بزرگ است.
وی با اشاره به سفر بنیاد عمومی ابن‌سینا به همدان گفت: این سفر یک لجنه علمی است چون آثار بزرگان، پیامبران، امامان و افراد فرهیخته باید به جهانیان معرفی شود و مردم از اخلاق و رفتار آنها بهره ببرند.
رئیس بنیاد بوعلی‌سینا با بیان اینکه سفر برای نشر علم یکی از بهرین عبادت هاست، عنوان کرد: در احادیث نبوی کسی که دنبال علم و دانش و معرفت راه می‌یابد، تمام موجودات برای او، دعای خیر می‌کنند و سفر این هیئت شامل این حدیث است.
آیت‌الله محمدی خطاب به مهمانان ازبکستانی، گفت: شما به نام این که هموطن شیخ‌الرئیس هستید و ما چون میزبان بوعلی‌سینا هستیم، مسئولیت سنگین‌تری نسبت به بقیه داریم. ایران اسلامی بارها و بارها در کنگره بزرگداشت حکیم هزاره‌ها از دانشمندان خارج از کشور دعوت کرده که این گفت و شنودها بسیار مؤثر بوده است؛ ما برای بزرگداشت ابن‌سینا در سال 1383 خورشیدی از ۳۵ کشور خارجی میهمان داشتیم.
وی ادامه داد: شما هم باید در زادگاه شیخ‌الرئیس از تمام دانشمندان کشورهای دنیا دعوت کنید تا این موج ابن‌سیناشناسی فراگیر شود و بسیاری از انسان‌های ناآگاه را آگاه و به سمت سعادت ابدی، هدایت شوند.
تندیس حکمتانه بنیاد بوعلی‌سینا به همراه سپاسنامه به پاس خدمات بنیاد ابن‌سینای ازبکستان در معرفی جهانی شیخ‌الرئیس، به رئیس این بنیاد هدیه شد. قاب نفیس خاتم‌کاری اصفهان مزین به تصویر شیخ‌الرئیس از دیگر هدایای بنیاد بوعلی‌سینا بود. امضای تفاهم‌نامه بین دو بنیاد که پیش از این در سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به سمرقند امضا شده بود، از دیگر برنامه‌ها و نشست های علمی و چندجانبه هیات اعزامی و بنیاد ابن سینای ازبکستان در همدان بود.