به گزارش سفرنیوز،معاون میراث‌فرهنگی استان گیلان از شناسایی ۴۲ اثر فرهنگی تاریخی در روستا دارستان شهرستان رودبار خبر داد. ولی جهانی در روز ۳۰ شهریورماه ۱۴۰۰ با اعلام این خبر گفت: «بررسی‌ها و مطالعات تخصصی باستان‌شناختی انجام شده در روستای دارستان شهرستان رودبار منجر به شناسایی ۴۲ اثر فرهنگی تاریخی ارزشمند در این روستا و محدوده اطراف آن شد.» معاون میراث‌فرهنگی گیلان تصریح کرد: «این ۴۲ اثر شناسایی شده در روستای دارستان و محدوده اطراف آن، آثاری از عصر آهن تا دوره قاجار را شامل می‌شود که قدیمی‌ترین اثر محوطه‌های دره شول و جدیدترین اثر نیز درخت قدیمی داخل محوطه روستا است.» جهانی اضافه کرد: «همچنین در بررسی‌های انجام شده پنج آسیاب تاریخی نیز در این روستا شناسایی شد که با عناوینی نظیر ننه‌ خانم آسیاب، عنایت آسیاب، مشتی قربان آسیاب و مشتی صالح آسیاب معروف بوده‌اند.» او در خصوص ساختار این پنج آسیاب گفت: «در ساخت این آسیاب‌ها مصالح سنگ و ساروج به کار رفته و معماری و جانمایی این آسیاب‌ها به گونه‌ای بوده که از شیب زمین منطقه به بهترین شکل استفاده شود. همچنین در مورد سقف این بناها نیاز به کارشناسی بیشتر وجود دارد اما احتمالا نوع سقف آنها از نوع لت‌سر بوده است.» جهانی افزود: «معماری این آسیاب‌ها به طور کلی با آسیاب‌های ساخته شده در مناطق شرقی و غربی گیلان متفاوت است زیرا در سایر مناطق گیلان تلاش می‌شده است تا بنای آسیاب در نزدیکی رودخانه‌ها و نقاط هموار قرار داده شود اما آسیاب‌های روستای دارستان در زمین‌هایی با شیب نزدیک به ۵۰ درجه قرار گرفته و به کمک نهرها آب به وسیله لوله‌های سنگی و از جنس ساروج وارد چرخه آسیاب می‌شده است.» معاون میراث‌فرهنگی گیلان اضافه کرد: «از دیگر آثار شناسایی شده در این روستا می‌توان به قنات واقع در دره شول، گورستان‌های ادوار تاریخی و همچنین نهرهای قدیمی اشاره کرد.» او در انتها با اشاره به آن که این روستا دارای بیشترین اثر تاریخی شناسایی شده در گیلان است، گفت: «متأسفانه بخش‌های زیادی از محوطه‌ها باستانی و اراضی روستا دارستان در طرح هادی واقع شده و حفاظت از این محوطه‌ها و اراضی، نیازمند تعامل با سایر دستگاه‌های اجرایی است.»