به گزارش سفرنیوز،مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی به مناسبت روز جهانی مساجد گفت: «۳۴ مسجد این استان در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و کانون گردشگری مذهبی استان مرکزی هستند.»
مصطفی مرزبان امروز ۳۱ مرداد ۱۴۰۰ به مناسبت روز جهانی مساجد افزود: «پیش از این ۲۶ مسجد تاریخی در سطح استان به ثبت ملی رسیده بود که امسال تعداد مساجد ثبت ملی شده استان به ۳۴ مورد افزایش یافته است.»
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی در ادامه افزود: «این مساجد در شهرستان‌های آشتیان، اراک، تفرش، خمین، خنداب، دلیجان، زرندیه، ساوه و محلات استقرار دارند.»
مرزبان با اشاره به مرمت مساجد تاریخی استان در طول چند سال اخیر گفت: «این مساجد جزو آثار شاخص معماری منظر فرهنگی استان محسوب می‌شوند و در راستای حفاظت بهتر این آثار در فهرست آثار ملی با تایید شورای ثبت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ثبت شدند.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی افزود: «مرمت انجام شده مساجد تاریخی در سال گذشته شامل آواربرداری، سبک سازی، بامسازی و اجرای عایق در مسجد و مدرسه سپهداری مجموعه بازار اراک، مرمت بدنه‌ها و جداره‌های صحن مرکزی مسجد اعظم زرندیه، مرمت بدنه‌ها و پاکسازی و بندکشی مسجد انقلاب ساوه، مرمت بام و اجرای کاهگل تعویض آجرهای فرسوده، بند کشی، پاکسازی و تثبیت کتیبه‌های گچی مسجد جامع ساوه، سه مرحله مرمت منبر چوبی مسجد نقوسان تفرش، مرمت بدنه‌های داخلی و پاکسازی و تعویض آجرهای فرسوده، بندکشی و کف سازی با آجر فرش مسجد تاریخی مس سر دلیجان بوده است.»
او قدیمی‌ترین مسجد استان مربوط به دوران آل‌بویه با عنوان مسجد جامع در ساوه دانست و اظهار کرد: «مسجد تاریخی مسجد جامع ساوه از مهمترین مساجد تاریخی استان است و شبستانهای گلی و مناره ۱۴ متری مسجد جامع ساوه يكی از جالبترين هنرهای معماری در دوره اسلامی است که در بستر تاریخ خود، شاهد رخدادها و دگرگونی‌های متنوعی بوده است و هر سال شمار زیادی گردشگر دارد و باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود تا در کنار سایر داشته‌های تاریخی و طبیعی گردشگری شهرستان شمار بازدیدکنندگان حرفه‌ای از آن بیشتر شود.»
مرزبان افزود: «مسجد «سرخ» در شهرستان ساوه نیز از آثار مهم دوره صفویان، مسجد «نوازن» در فراهان، مسجد «امام حسن(ع) نراق و مسجد جامع «بیجگان» در جاسب دلیجان نیز از آثار ثبت ملی مهم استان از مساجد دوره صفویه است که در کنار شمار قابل ملاحظه‌ای از مساجد فاخر و برجسته دوران قاجاریه و پهلوی به عنوان سرمایه‌های مذهبی استان باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها شود و کار ویژه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری آن‌ها در سایه برنامه‌های جذاب بیش از پیش رونق گیرد.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی گفت: «مسجد «مس‌سر» در دلیجان و «شش‌ناو» در تفرش با قدمت دوره سلجوقیان نیز از جاذبه‌های مهم مذهبی استان مرکزی است که به ثبت ملی رسیده و نیاز است که راهبردهای موثر در معرفی و تقویت جایگاه این اماکن نیایشی دینی به عنوان سرمایه‌های فرهنگی استان تقویت شود.»
او گفت: «بیشترین مساجد ثبت ملی شده استان در شهرستان تفرش با که ۸ مسجد تاریخی مستقر است و پس از آن شهرستان‌های اراک با ۷ اثر، ساوه ۴ اثر، آشتیان با دو اثر، خمین یک اثر، خنداب یک اثر، دلیجان یک اثر، محلات دو اثر در صدر هستند.»
مرزبان افزود: «مسجد جامع ساوه در زمره مساجد اولیه طبقه‌بندی شده که الگوی معماری آن شبستانی بوده و در دوران‌های بعد به صورت ۲ ایوانه تغییر ماهیت ساخت داده و تزئینات و اجزای آن در شیوه‌ها و تغییر ادوار مختلف آن را به نگین گردشگری مذهبی استان تبدیل کرده است.»
او اظهار کرد: «اغلب مساجد استان شیوه معماری محلی منطبق بر سازگاری جغرافیایی و باورها و فرهنگ حاکم در ادوار مختلف دارند و برای مثال مسجد مس‌سر و شش‌ناو در دلیجان و تفرش معماری تک ایوانه دارند و شیوه‌های اجرای گنبد در روی فضای چهار گوش با گوشه‌سازی‌های مختلف و اتصال به مناره تاریخی ، تزئینات و کتیبه‌ها راوی آشکاری از هنر دوران سلجوقی را نمایش می‌دهند که تا به امروز گفته‌های زیادی در معماری و هنرهای آن را پاس داشته‌اند.»
مرزبان ادامه داد: «وجود آثار تاریخی و طبیعی در نزدیکی مساجد تاریخی استان فرصتی است تا گردشگری مذهبی در سایه برنامه آگاهانه رشد کند برای مثال چنار کهنسال و آب روانی که در کنار مسجد شش ناو تفرش است جذابیت این نیایشگاه زیبا را بیشتر کرده و از این موضوعات برای رونق بیشتر گردشگری مذهبی نباید غافل شد.»