به گزارش سفرنیوز،فارس در آستانه اول اردیبهشت جلالی، روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی، طی مراسمی برنامههای گرامیداشت آن شاعر پرآوازه که به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت، در شیراز آغاز شد.
آیین افتتاحیه یادروز شیخ مصلحالدین سعدی شیرازی، شاعر پُرآوازه ایرانی، شامگاه سهشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۰، به شکل مجازی و با حضور و سخنرانی نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز، استاندار فارس، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی فارس، مدیر مرکز سعدیشناسی و مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس برگزار شد.
آیتالله لطفالله دژکام در این آیین با اشاره به مانایی و شهرت سعدی در جهان، محبوبیت این شاعر را به دلیل ویژگیها و راز و رمز نهفته در تفکرات و آثار او دانست و گفت: «اگر این ویژگیها را در خودمان هم به وجود بیاوریم راز و رمز جاودانگی سعدی را در خویش بازنمود دادهایم و همچنان که سعدی و حافظ میمانند و بزرگانی مثل سعدی و حافظ میمانند شما هم ماندگار همه روزگاران خواهید شد.»
نماینده ولی فقیه در استان فارس نکونامی را یکی از ویژگیهای سعدی عنوان و اضافه کرد: «همان گونه که سعدی خود در غزل مشهورش گفته « سعدیا مرد نکونام نمیرد هرگز، مرده آن است که نامش به نکویی نبرند» سعدی نیز به واسطه همین نکونامی در یاد و خاطره جهانیان زنده مانده است و هرچه از حال و احوال و تاریخ سعدی میخوانیم از نکونامی او بیشتر آگاه میشویم و این رباطی که جای دفن او است نیز در طول تاریخ به خیر و خیررسانی و محفل محبت به انسانها مشهور بوده است.»
آیت الله دژکام عاشق بودن سعدی را یکی دیگر از مهمترین صفات برجسته او دانست و گفت: «سعدی در ابراز محبت به مبدأ هستی و ابراز محبت به خوبان و نیکوسیرتان و ابراز محبت به انسانها و هم نوعان غوغایی به راه انداخته است و قله همه خوبیها و خیرات و نیکیها را که پیامبر و اهل بیت هستند را نیز همان گونه که خود سروده « سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی، عشق محمد بس است و آل محمد» محور عشق خودش قرار داده است.»
نماینده ولی فقیه در استان فارس در ادامه زیباگویی و زیباشناسی شیخ اجل را یکی دیگر از راز و رمزهای مانایی او در تاریخ ایران و جهان برشمرد و گفت: «زیبایی در لفظ سعدی را بیش از هفت قرن است که هیچ کس نتوانسته است تکرار کند و هر کس در این وادی قدمی زده است دست حسرت به دندان گزیده و بازگشته است و در اوج معنایی و زیباشناسی نیز بهرهمندی از زیباترین و جاودانهترین کلام در عالم را جناب سعدی به همه ما یاد داده است که در دیوان جناب شیخ اجل بیش از ۱۲۰۰ آیه قرآن کریم تضمین شده است.»
آیت الله دژکام آخرت اندیشی سعدی را چهارمین ویژگی منحصر به فرد این شاعر فرهیخته برشمرد و گفت: «سعدی دنیا را آنقدر نمیدید که غم دنیا را بخورد و اگر غمی هم داشت غم آخرت بود و از همین روست که شما میدانید در اوج مسائل و سختیهایی که در تاریخ آن روزگار گذشته است باز سعدی سرخوش است و سرمست به خاطر اینکه دل به آخرت بسته و نگاهش به دنیا اینست که سرای گذر و عبور و دل نبستن است و این منظور را نیز خود چنان سروده که دنیی آنقدر ندارد که بر او رشک برند، یا وجود و عدمش را غم بیهوده خورند.»
امام جمعه شیراز با گرامیداشت یاد و خاطره استاد سخن سعدی شیرازی گفت: «به امید تجربه روزگاری که مردم اهل آن زمان، عموماً اهل این صفات زیباگویی و زیباپسندی و آخرتاندیشی و عشق و نکونامی باشند برای همه انسانها همه خوبیهایی را که در زبان سعدی است، آرزو میکنیم.»
استاندار فارس به عنوان دومین سخنران این آیین، با بیان اینکه، سخن این استاد بیبدیل سخن سرایی فارسی را کلام اعتدال و منش او مشی مدارا، امید و تدبیراست و گفت: «صدای سخن سعدی، صدای آشنا و آیینهی آرزوی تمام عصرها و نسل هاست و امروز در تلخ کامیِ شیوعِ کرونا، این صدا، روشنتر و رساتر از همیشه، در تمام دنیا، در داخل و خارج از مرزها به ویژه در فارس، زادگاه آن استاد بلندآوازه، حس همدلی و لزوم تلاش برای رهایی انسان از درد مشترک را متذکر میشود.»
عنایتالله رحیمی با اشاره به این که آثار گرانبهای سعدی، حاملِ باورها، ارزشها و فرهنگ متعالی و ممتاز ایرانی اسلامی و منادی تعامل با همنوع است گفت: «سعدی تمام جهان را یک پیکر واحد میبیند و درد انسانها را درد مشترک به حساب میآورد و میداند که حالِ ما، خوب خواهد بود اگر حالِ دنیا خوب باشد.»
رحیمی دعوت به همزیستی جامعه بشری را یکی از مهمترین اهداف سعدی برشمرد و ادامه داد: «سعدی تنها یک شاعر یا نویسنده نیست بلکه یک مصلح بزرگ اجتماعی است که جانمایه یک فرهنگ غنی و روح یک ملت بزرگ را در لباسی فاخر در آیینه ادبیات فارسی، به جهانیان، اهدا کرده و نام خود را به نیکی بر صحیفه دلها، جاوید و ماندگار کرده است.»
نماینده عالی دولت در استان با اشاره به تبحر سعدی در سخن سرایی، بیان کرد: «این نگین بیبدیل درخشان آسمان ادب و فرهنگ در گلستان بیبدیلش آیینه دار واقعیات جامعه است و آنچه «هست» را از دوربینِ نگاهِ بینندگان میگذراند، در بوستان بینظیرش، جامِ جانِ مشتاقانِ اخلاق و معرفت را از پیمانهی «خوبیها و بایدها» پُر میکند، در مجالس و قصایدش، اندرز و تدبیر و امید را به کام جان میریزد، در غزلیاتش، عشق و سرزندگی را با ترجمانی متفاوت، دلانگیز و بدیع، به تصویر میکشد و کامِ دلدادگان را شیرین و شیرینتر میکند و در یک کلام: قیامت میکند سعدی بدین شیرین سخن گفتن.»
مصیب امیری، مدیرکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی فارس نیز از تکمیل مجتمع فرهنگی سعدی خبر داد و گفت: «این مرکز که بهعنوان یک مرکز پژوهشی و علمی در اختیار علاقهمندان قرار خواهد گرفت همزمان با ایام بزرگداشت این سخنسرای برجسته فارسی آماده بهرهبرداری خواهد بود.»
امیری با اشاره به بخشهای مختلف مجتمع فرهنگی سعدی گفت: «این مجتمع با فضایی بالغ بر ۲۷۰۰ مترمربع در جوار آرامگاه شیخ اجل واقع شده و دارای بخشهای متعدد از جمله مرکز کتابخانه و اسناد با فضایی بالغ بر ۴۳۲ مترمربع، فضایی ویژه نمایشگاههای موقت به وسعت ۳۲۴ مترمربع، فضاهای خدماتی و عمومی به وسعت ۷۶۰ متر مربع و همچنین سالن آمفی تئاتر با گنجایش ۲۷۰ نفر خواهد بود.»
او افزود: «با این وجود که این فضا در جوار آرامگاه سعدی قرار دارد، طراحی آن به گونهای است که از لحاظ بصری تأثیری بر آرامگاه سعدی ندارد و از سویی با توجه به همجواری آن با آرامگاه سعدی فضایی را برای بحث و بررسی به عنوان یک مرکز پژوهشی و برگزاری نشستها و رویدادهای علمی در اختیار علاقهمندان قرار خواهد داد.»
امیری با بیان این که ساخت این مجتمع به همت بخش خصوصی به پایان رسیده است گفت: «مجتمع فرهنگی سعدی پس از سالها وقفه در انتهای سال ۹۶ و با استفاده از ظرفیت قانونی ماده ۲۷ به بخش خصوصی واگذار شد و میزان اعتبار هزینه شده در آن بالغ ۴۰میلیارد تومان بوده است.»
کوروش کمالی سروستانی مدیر مرکز سعدیشناسی نیز در سخنانی فلسفه آفرینش را مسئلهای چندتباری عنوان کرد که ریشه در علوم، فلسفه، کلام و عرفان دارد.
مدیر مرکز سعدیشناسی گفت: «نگاه قرآنی به این امر بیانگر آن است که آفرینش هر یک از موجودات جهان، به سبب غرض و غایتی است که از نخستین طلیعه پیدایش جهان آفرینش، بدان سوی و هدف، در حرکت است. غرض و غایتی که همانا انسان است و آسمانها و زمین و هرچه در آنهاست برای او خلق شده و خداوند آنها را مسخر انسان قرار داده است تا مفاهیمی همچون خلافت، آزمایش، رحمت و مغفرت، عبادت و معرفت، تقوا، شکر و سپاس، تفکر و تعقل، هدایت، رستگاری و بازگشت را به تجلی گذارد و این همه اغراض و مفاهیمی است که در نصصریح قرآن در فلسفه آفرینش، بدان اشارت رفته است و مجرای عبور از این همه در سه عنصر نهفته است: توحید، تقرب و معرفت.»
او با بیان این نکته که فلسفه جهان و انسان را دو حقیقت جداییناپذیر برمیشمرد که هم در بخش نظری فلسفه قابل تأمل است و هم در بخش عملی گفت: «بر این اساس شرایع و انبیا از سویی و فلاسفه و حکما در کسوت شاعران و نویسندگان از دیگر سوی بر آن شدهاند تا نوع انسانی را از اهمیت و ارزش جهان به وجود انسان را و اهمیت و ارزش انسان به ارزشهای معنوی و اخلاقی را برای سیر تکاملی بشر که در جوهره جهان یک قاعده طبیعی است؛ بدو یادآور شوند.»
کمالی در ادامه با برشمردن نقش شیخ اجل در تبیین کرامتهای انسانی و حفظ ارزشهای آن، آثار او را حامل تعاریفی صحیح از زندگی فردی و اجتماعی انسان ها، دینداری و حکومتداری آنان در امنیت و صلح و عدالت اجتماعی دانست و گفت: «عرفان و معرفت سعدی به مانند سیاست و حکومتداری و فرمانروایی او؛ حوزه اجتماع را دربرمیگیرد؛ یعنی همان کاربردی کردن مفاهیم عرفان نظری در عرفان عملی، به منظور نجات جامعه خویش. از این روست که در دیدگاه او عارف، کسی است که بهظاهر حقیقت دینی قانع نیست، بلکه در باطن حقایق دینی ژرفکاوی میکند و در اندیشه ارتباط با مردم و مرهم نهادن بر زخمهای جامعه و مردم است.»
مدیر مرکز سعدیشناسی همچنین با بیان این که انسان کامل در نگرش عرفان اسلامی، فردی برون گراست گفت: «سعدی نیز با برخورداری از کمال عقلی و سیر و سلوک معنوی و تهذیب نفس، در متن و عینیت جامعه حضور دارد و در عرفان عملی بر آن است که: «به معنی توان کرد دعوی درست، دم بیقدم، تکیه گاهی است سست» و از این روست که پاکبازانه، همگان را در هر کسوت و موقعیتی، دعوت به خدمت به خلق میکند. »
صابر سهرابی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز با بیان این که نمیتوان عشق تکیه زد و زیستنی به مهر داشت و مصلح الدین را نشناخت، گفت: «سعدی مرد خداست و با آثارش معتکفنشین سخنپردازی است که گنج هنرمندی سخن سرایان عالم را کلیددار است و پشت آن همه شور و شعر و کلام، بهشتی خلق کرده است که باد خزان به تضرع برای او پیام بهار میآورد.»
سهرابی سعدی را عارفی متعلق به تمام جهان دانست و گفت: «شیخ اجل، عاشق گلستان و بوستان خود را با ۱۸ در زیبا برای عالمیان رو به بهشت واگذاشته تا همه عاشقان را به عشق معشوق به جنت سرای ادب و معرفت دعوت کند و سیرت پادشاهان را در اخلاق درویشان دانسته و اخلاق درویشان را به فضیلت قناعت مزین میداند، بزرگترین قناعت را در وادی عشق به خاموشی میشناسد و آنگاه عشق و جوانی را با درایت و تدبیر پیر وابسته میداند که مردمان را به تاثیر تربیت میتوان متغیر کرد و زبان را در هشتمین منزل به عنوان مهمترین آیت و نشانه حضرت دوست و راه رازهای گفته و ناگفته و سر به مهر مردمان با او میداند.»
مدیر کل ارشاد فارس با اشاره به آثار این شاعر به نام گفت: «مصلح دین تدبیر را در احسان میداند و عشق و مستی عالم را به تواضع و رضا به قضای خداوند محصور میکند قناعت را با عالم تربیت میشناسد و مهمترین عنصر تربیت را شکر عافیت و به درستی آن که شکر عافیت را میشناسد راه ثواب را دنبال خواهد کرد و میداند که راز و نیاز را به عشق مناجات با خداوند پیوند زدهاند و تا چشم بر همزنی آفتاب تموز زمان را با تو قسمت میکند و میداند که خوش است عمر دریغا که جاودانی نیست، پس اعتماد بر این پنج روزه فانی نیست.»
سهرابی ادامه داد: «سعدی عارفی است که راحت روح و روان را با سخن، به مردم، بیزمان هدیه داده است و آنچه از آن همه عشقبازی و شور کلمات باقی است بهشتی توبرتوست که درهای آن هرکدام به بهشتی دیگر باز میشود تا پیام مهر را به سراسر عالم نثار کند و امروز در این روزگار تلخ برای مردمانمان بهترین داروی نشاطآور گهرهای سفته و سخن سعدی خواهد بود تا کام مردمانمان به کلام شکرینش شیرین باشد.»
آیین افتتاحیه با اجرای مناجات خوانی حمد و ثنا توسط محمد معتمدی و غزل نوازی شورانگیز کیوان ساکت به پایان رسید.
آیین بزرگداشت یادروز سعدی امسال و به مدت هفت شب با برنامههایی بنام «هفت شب برخوان سعدی» شامل نشستهای تخصصی و ایراد سخنرانی صاحب نظران، کارشناسان و سعدیشناسان ادامه خواهد داشت.