به گزارش سفرنیوز، راهپيمايی سالانه اربعين در کنار اثرات عميق معنوی برای زائران اباعبدالله الحسين(ع) و پيامها و دستاوردهای بزرگ معنوی سياسی، فرهنگی و اجتماعی خود برای جهان اسلام، حامل يک پيام بزرگ نيز هست.
همایش بزرگ اربعین، عظیم ترین جلوه گردشگری مذهبی و معنوی است که در یک سفر متعالی موجب پیوند، همدلی و هم آوایی تمامی مسلمانان جهان فارغ از تعلق جغرافیایی و رنگ و نژاد میشود. آنچه نگارنده این سطور به عنوان قطرهای از دریای زائران اربعین امسال به چشم خود دیدم نمونهای شورانگیز از ظرفیتهای شگفتانگیز گردشگری مذهبی است که بی تردید ایران اسلامی نیز با توجه به اماکن مقدس خود به نحوی چشمگیر از این ظرفیت برخوردار است. گردشگری از این منظر نه صرفا مبنایی اقتصادی بلکه فلسفهای الهی و قرآنی دارد و امت اسلام را به چشم انداز و اهدافی مشترک فرا میخواند. هم از این رو است که خداوند تبارک و تعالی میفرماید: «فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا ...، پس بر روی زمین بگردید و بنگرید.»
باریتعالی در کلام مقدس خود نتیجه این گشتن و تماشا کردن را به دست آوردن عبرتهایی میداند برای رسیدن به بصیرت و حقیقت. همان گونه که این گردش و سفر بخشی از سیره اهل بیت(ع) و هم چنین هجرت نیز اصلی مبنایی در رسالت انبیاء بوده است. از آیات قرآن در باره سیر در زمین می توان دریافت که اصل مسئله گردشگری و جهانگردی و نیز برداشت و دریافت ژرف و عمیق از این سیر و سفر، مورد عنایت و توجه خداوند متعال در قرآن کریم است.
روشن است که چنین فراخوانی خود به خود نوعی دستور و توصیه به جهانگردی و سیر و سفر به مکانهای تاریخی و جغرافیایی را به دنبال دارد، اما هدف از گشتن و دیدن در اینجا رسیدن به یک نتیجه متعالی است.به این ترتیب مزیت و نقطه قوت گردشگری مذهبی و معنوی در دین مبین اسلام، علاوه بر تمامی برتری هایی که امروزه برای صنعت گردشگری برمیشمرند، اساس قرآنی آن به عنوان یک دستور الهی است.
گردشگری زیارتی و مذهبی امروزه سهمی بزرگ و روبه رشد از صنعت گردشگری را به خود اختصاص داده است و برخی کشورهای مسلمان نیز با تعریف بستههای گردشگری مذهبی و زیارتی به ویژه در مناسبتهای دینی از این ظرفیت بی انتها به خوبی بهره جسته اند. مناسبتهایی همچون دهه اول محرم، اربعین، ماه رمضان، ولادتها و شهادتهای معصومین(ع) هر یک فرصتی ارزنده برای بهره گیری از فواید گردشگری مذهبی در جهت نزدیکی و اخوت بیشتر گردشگران مسلمان است.
با اعتقاد عمیق به چنین نگرشی دولت جمهوری اسلامی ایران نیز توجه ویژه به گردشگری مذهبی و زیارتی و تعامل خاص با کشورهای مسلمان در این زمینه را در دستور کار قرار داده است. در این مسیر تعریف بسته هایی ترکیبی و البته با تمرکز بر گردشگری مذهبی و گردشگری حلال در کشور ما می تواند از مهم ترین عوامل مؤثر جذب گردشگران کشورهای اسلامی و در نهایت شکوفایی این صنعت در ایران باشد. چنین روندی در عین حال موجب نزدیکی و همدلی بیشتر ملل مسلمان و به تبع آن تعامل مسالمت آمیز و مبتنی بر دوستی دولت های کشورهای اسلامی با یکدیگر و یکدستی و انسجام آنان در برابر هجمه های قدرت های زورگو خواهد شد.
رویدادهایی همچون انتخاب پایتخت گردشگری برای کشورهای اسلامی نیز گامی اثرگذار در شتاب بخشی به عرصه گردشگری مذهبی و حلال است و موجب هم افزایی تجارب و داشته های ملل اسلامی در این زمینه می شود.
جاذبههای مذهبی، زیارتگاهها و اماکن مقدس هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جذب می کنند و ایران اسلامی ما نیز در این زمینه از ظرفیت های بالایی برخوردار است.
از سویی یکی از مزیتهای بارز گردشگری مذهبی به ویژه در جوامعی که باورها و انگیزههای مذهبی و معنوی در آن ها قوی می باشد این است که موجب رونق سایر ابعاد و وابسته های گردشگری می شود. به عنوان مثال کسی که مشهد مقدس را به عنوان مقصد سفر انتخاب می کند، هر چند هدف اصلی او زیارت ثامن الحجج(ع) است اما او در این سفر از سایر جاذبه ها نیز بازدید می کند و موجبات رونق کسب و کار بسیاری از مشاغل وابسته به گردشگری را فراهم میسازد.
در خاتمه باید گفت متولیان و دولتمردان دخیل در موضوع گردشگری کشورهای مسلمان نه تنها از اربعین حسینی به عنوان نمونه محرک عظیم ترین سفر مذهبی و معنوی، باید به نحوی شایسته تر در مسیر تقویت اتحاد مسلمانان بهره بگیرند، بلکه باید با احصای ظرفیتهای بالقوه اما مغفول گردشگری مذهبی، از این امکان چند وجهی برای تقویت و استحکام پایه های مشترک بنای جهان اسلام به عنوان یک امت واحده بیش از پیش بهره جست.
* وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دستی