به گزارش سفر نیوز، رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به این که ایرانی‌ها هنر دیگری جز نوآوری و خلاقیت نداشته‌اند، گفت: «سال‌هاست از مدار تولید ارزش به عنوان مهمترین منبع جامعه در طول تاریخ خارج شده‌ایم و فکر می‌کنیم مهمترین منبع ثروتمان نفتی است که در پدید آمدن آن هیچ نقشی نداشته‌ایم.»
سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه با اعلام این مطلب در مراسم آغاز فعالیت رسمی معاونت فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه ابتدا به توضیح نسبت بین کهنه و نو پرداخت و گفت: «کهنه و نو دو روی یک سکه نیستند بلکه کاملا روبروی هم هستند، در واقع هر چیزی کهنه یا نو است، اگر نو باشد همه صفات نوبودن را شامل می شود و اگر کهنه باشد جایش در زباله دانی است.»
بهشتی در ادامه با اشاره به واژه «کهن» که خیلی مواقع با واژه «کهنه» خلط شده است و گفت: «این دو واژه هیچ ربطی به هم ندارند، کهن و نو دو روی یک سکه و از یک جنس هستند، به عبارت دیگر نو یکی از حالت های کهن است.»
او با بیان این نکته که کهنه از آنجایی که کهن نیست، نو هم نیست، افزود: «بسیاری از چیزها در روز ابتدای پیدایش، کهنه هستند مثل لیوان های یکبار مصرف که از همان ابتدای ساخت کهنه بوده و بعد از یکبار مصرف دور ریخته می شوند.»
او در ادامه با مطرح کردن این پرسش که یکصد سال بعد چه چیزی از آنچه امروز ما تولید می کنیم باقی خواهد ماند؟ ، تنها حوزه ای که احتمالا بیشترین اثر از آن تا یکصد سال آینده باقی خواهد ماند، را حوزه هنر دانست.
بهشتی گفت: «امروز ساختمان هایی ساخته می شود که از همان ابتدا برای خراب شدن هستند به همین دلیل کهنه محسوب می شوند درصورتی که هفتاد سال پیش ساختمان هایی ساخته می شد برای عمری طولانی از عمر خودمان.»
به گفته او، در گذشته حتی لباس ها را برای عمری طولانی تر از عمر خودمان می دوختیم و کاسه و بشقاب هایمان هم برای عمری طولانی تر از عمر خودمان ساخته می شد.
او با تاکید بر این که در گذشته همه تلاش می کردند، چیزی با بقای طولانی تولید کنند گفت: «بنابراین باید به دنبال معیارهایی مرتبط با کهن بودن می رفتند تا آن را از کهنه بودن مصون دارند.»
آینده کشور در سایه فناوری
بهشتی در ادامه سخنان خود با اشاره به تشکیل معاونت فناوری در دولت جدیدو آشنایی با فعالیت های این حوزه در سایه همکاری با این معاونت گفت: «اگر آینده کشور روشن باشد فقط به اتکای این حوزه خواهد بود و در سایر حوزه ها نوری نمی بینم چون در سایر حوزه ها با موضوع خلاقیت و نوآوری سروکار نداریم.»
او افزود: «شاید امروز باورپذیر نباشد اما یکی از ویژگی ها بارز و هنر ایرانی ها خلاقیت و نوآوری بوده است.»
او با تاکید بر این که ایرانی ها هنر دیگری به جز نوآوری و خلاقیت نداشته اند گفت: «ایران هرگز آب فراوان، مراتع وسیع و غیره نداشته است و تقریبا در بیشتر سیاحت نامه های گردشگران خارجی بعد از دوره صفوی، به تعجب آنها از این که چرا ایرانی ها این سرزمین را برای سکونت انتخاب کرده اند، اشاره شده چرا که از دیدگاه آنها این سرزمین قابلیت سکونت ندارد و آنها در محیطی با منابع زیستی بالفعل و فراوان زندگی می کردند.»
بهشتی در ادامه این پرسش را مطرح کرد که ایرانی ها به اتکای چه چیزی می توانستند در این سرزمین به خوبی زندگی کنند؟
او با اشاره به بیشتر بودن مجموعه منسوجات ابریشمی کاشان نسبت به لندن در زمان فتحعلی شاه گفت: این در حالی است که در آن دوره چین و هندوستان مستعمره انگلستان بوده و هر دو دارای مراکز کرم ابریشم و منسوجات ابریشمی بودند.
او افزود: «میزان مالیات پرداختی شهر کاشان به خزانه دولت در دوره ناصری بیشتر از استان گیلان است که یکی از نقاط پربرکت با آب و مرتع و جنگل فراوان محسوب می شود.»
بهشتی در ادامه به وجود 500 خانه مجلل در سال 1357در کاشان اشاره کرد و از آن جمله از خانه عامری ها، عباسیون و بروجردی ها نام برد.
او با بیان این نکته که اغلب این خانه ها قاجاری هستند، گفت: «چه بسا در دوران قاجار تعداد این خانه ها در شهر کاشان بسیار بیشتر بوده است، و تا سال 57 نیمی از این خانه ها از بین رفته باشند این تعداد خانه مجلل نشان می دهد در این شهر تعداد زیادی خاندان ثروتمند زندگی می کردند.»
ثروتمند شدن کاشانی ها از محل نوآوری
او با مطرح کردن این پرسش که چطور ممکن است این تعداد زیاد خاندان ثروتمند در یک شهر وجود داشته باشد؟ گفت: «کاشانی ها از محل خلاقیت و نوآوری یا همان کیمیاگری ثروتمند می شدند.»
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری افزود: «از محل کیمیاگری، ارزش تولید می شود و انعکاس اقتصادی تولید ارزش، درآمد و ثروت است.»
او با تاکید بر این که تولید ارزش مهمترین منبع جامعه در طول تاریخ و تا 50 سال پیش بوده است، گفت: «سال هاست از این مدار خارج شده ایم و امروز فکر می کنیم مهمترین منبع ثروتمان نفتی است که در پدید آمدن آن نقشی نداشته ایم.»
بهشتی افزود: «کم کم ایرانی ها متقاعد شده اند که تولید ارزش کار احمقانه ای است و همه فقط برای دریافت سهم بیشتر از پول نفت تلاش می کنیم این در حالی است که این چشمه زهرآگین در حال خشکیدن است و ما نمی توانیم به اتکای منابعی که در پدید آمدن آنها نقشی نداریم به حیاتمان ادامه دهیم و به رفتار 60-70 سال اخیر خود با سرزمین مان ادامه دهیم و همچنان در مصرف آب و انرژی و ثروت هایی که میراثمان بوده با امتناع از تولید ارزش، اسراف کنیم.»
او با تاکید بر لزوم تولید ارزش گفت: «برای تولید ارزش باید خلاق و نوآور باشیم اما نوآوری و خلاقیت در گرو فهم کهن است.»
ضرورت اتصال خلاقیت به امر کهن
او افزود: «خلاقیت را نمی توان مانند گلدان های با طراوت هلندی در گلدان ها داشت بلکه خلاقیت باید حتما به ریشه یعنی «امر کهن» وصل باشد.»
بهشتی تاکید کرد: «ایرانی ها باید دوباره به اهلیت خود رجوع کرده و اهل این سرزمین شوند، تا بتوانند نوآور و خلاق باشند.»
او به مواجهه های سوداگرایانه با معاونت فناوری ریاست جمهوری اشاره کرد و گفت: «نقش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در این حوزه بسیار مهم است و با ایفای نقش درست می تواند باعث موفقیت این معاونت شود به شرط آنکه بفهمیم پژوهشگاه متولی تبیین امر کهن است و ریشه ها را برای عرضه و به رخ کشیدن در اختیار دارد.»
او افزود: «ما باید با عرضه ریشه ها و یادآوری این که موفقیت در گرو اتصال به این ریشه هاست تلاش کنیم اتصال و ارتباط برقرار شود و این اقدام به معنی نبود نگاه سوداگرایان است و نشان می دهد ما به دنبال کسب کاهی از این گندم نیستیم.»
او با تاکید بر این نکته که باید به دنبال خود گندم بود، گفت: «اگر به دنبال خود گندم باشیم به طور حتم کاه هم حاصل می شود چرا که کسی نمی تواند گندم بکارد و کاه حاصل نکند این در حالی است که اگر فردی کاه بکارد حتی کاه هم به دست نمی آورد.»
دستاوردهای فناوری های جدید در موزه ها
سید احمد محیط طباطبایی، رئیس ایکوم ایران، نیز در مراسم آغاز به کار رسمی معاونت فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: «در صحبت های متداول گاه خلاقیت را به رفتاری جدید و بدون سابقه مرتبط می دانند این در حالی است که ما به پشتوانه گذشته و درک بهتر موقعیت جغرافیایی، فرهنگی و تاریخ ایران در حوزه های مختلف، رفتارهای جدیدی را در صنایع و هنر و هر پدیده فرهنگی و اجتماعی به کار بسته و سعی می کنیم آن را به شرایط بهتر برای استفاده بیشتر مردم و دستیابی به سود بیشتر هدایت کنیم.»
او میراث فرهنگی را یک پدیده فرا بخشی دانست و با اشاره به شعار شورای بین المللی موزه ها مبنی بر « ارتباطات نوین و خلاق در موزه ها، رویکردهای جدید و مخاطبین جدید» افزود: «این شعار به طور کامل در راستای وظایف معاونت فناوری و کاربردی سازی ریاست جمهوری است.»
به گفته او، تکیه بر فناوری جدید در موزه ها امکان رفتارهای جدید را در حوزه حفاظت، معرفی و شناخت در موزه افزایش داده و به دنبال آن باعث افزایش دامنه مخاطب ها و نیز بیشتر شدن حفاظت و مثمرثمرتر شدن معرفی می شود که این چرخه به چرخه موفق حفاظت و معرفی در موزه تبدیل خواهد شد.
محیط طباطبایی تاکید کرد: «خلاقیت و رفتار جدید باعث ایجاد ارزش افزوده ای برای موزه ها می شود که شرایط را بهتر می کند.»
ارتقای ساختار تشکیلاتی پژوهشگاه
عبدالکریم شادمهر، معاونت اداری مالی و توسعه مدیریت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز گفت: «با توجه به این که ریشه های کهن موضوعاتی با مضامین فرهنگی می تواند در جامعه کاربست داشته باشد ساختار تشکیلاتی پژوهشگاه ارتقا و معاونت فناوری و کاربردی ایجاد شد.»
او با اشاره به ارتقا پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از رده سه به رده دو گفت: «در یک سال گذشته سندی راهبردی تهیه و اکوسیستم مرکز نوآوری و فناوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ردر کل کشور در چهارچوب این سند طراحی شد.»
در ادامه همایش علیرضا قلی نژاد، معاون فناوردی و کاربردی سازی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به وجود سه بخش با موضوعات «مشاوره و خدمات تخصصی»، «سیاست پژوهی و آینده پژوهی» و نیز «امور فناوری، مرکز رشد، واحدهای فناوری» گفت: «پژوهشگاه به عنوان نهاد حاکمیتی در حوزه پژوهش میراث فرهنگی باید مشاوره های حوزه فناوری های مرتبط با میراث فرهنگی و گردشگری را هم به عهده بگیرد.»
او در زمینه «سیاست پژوهی و آینده پژوهی» گفت: این جریان متاثر از جریان های بین المللی در کشور شکل گرفته است و برنامه ریزان باید با توجه به تغییرات مداومی که با تکیه بر فناوری ها در همه ابعاد زندگی به وجود می آید تغییرات لازم را در عرصه های مختلف در راستای جریان های جدید و با اتکا بر زمینه های فناورانه و خلاقانه به وجود آورند.
او در ادامه به توضیح نحوه راه اندازی مراکز نوآوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پرداخت و به نقش هدایتگری، تسهیل گری و شتاب دهی میراث فرهنگی به این مراکز اشاره کرد و گفت: «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری خود به نوعی مشتری این محصولات نیز خواهند بود.»
قلی نژاد در ادامه به شکل گیری مفهوم کارآفرینی در سال های اخیر در کشور اشاره کرد و گفت: «کارآفرینی دوره های اولیه خود را با تمرکز بر اقتصاد و تغییر مناسبات اقتصادی و افزایش بهره وری آغاز کرد ولی امرو ز با ورود کنشگران و فرایندهای جدید، حوزه های مختلفی مثل کارآفرینی در مراکز آموزش عالی، کارآفرینی در مناطق روستایی و غیره وارد مفهوم کارآفرینی می شوند.»
او نیاز به سرمایه مالی کمتر برای راه اندازی، رشد مناسب در زمان کوتاه، پایین بودن هزینه تولید، دسترسی ارزان به مواد اولیه، قابلیت گسترش در مناطق دورافتاده، رقم زدن بازارهای رو به رشد بین المللی را برخی از ویژگی های کارآفرینی دانست.
او مراکز نوآوری را به عنوان یکی از ارگان های اصلی شتاب دهی به مفهوم کارآفرینی اعلام کرد و گفت: «برخی از راهبردهای شکل گیری مراکز نوآوری در سطح کلان شامل گردآوری افراد خلاق با گرایش های مختلف، ایجاد زمینه برای گروه سازی از طریق جریان های تسهیل گر و مبتنی بر منافع مشترک، توانمند سازی این گروه ها با آموزش است.»
فن بازار و شرکت های دانش بنیان
در ادامه صادقی مشاور معاون فناوری و کاربردی سازی پژوهشگاه ، با موضوع فن بازار و شرکت های دانش بنیان سخنانی را ایراد کرد.
او به استقرار سه تیم در خانه سرهنگ ایرج اشاره کرد و گفت: «باید زودتر مراکز نوآوری شتاب را داشته باشیم.»
او مرکز نوآوری خانه سرهنگ ایرج را یک مرکز تخصصی دانست و گفت: «بسیاری از مراکز شتاب و نوآوری ، سوپرمارکت هستند.»
صادقی با اشاره به این نکته که اقتصاد دانش بنیان فقط شرکت دانش بنیان نیست بلکه شرکت های خلاق هم هستند ، افزود: «بر اساس تعریف شرکت های خلاق ، پژوهشگران لازم نیست به دنبال تشکیل شرکت های دانش بنیان بروند و شرکت های خلاق خیلی ساده تر تحت حمایت دولت قرار می گیرند و می توانند از مزایای سربازی هم استفاده کنند.»
