به‌گزارش سفرنیوز، وحدت خیری سرپرست هیئت باستان‌شناسی امروز چهارشنبه 5 مهر 96 با اعلام این خبر گفت: «این پروژه به‌منظور شناخت دقیق سبک معماری ایلخانی در مجموعه تخت سلیمان و تعیین هویت واقعی بناها از نظر کارکرد و تاثیرات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی در آن مجموعه و تکمیل پلان آثار دوره ایلخانی انجام می‌گیرد.»
او تصریح کرد: «خواناسازی و پی‌گردی ایوان جنوبی مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان با هدف جلوگیری از تخریب بیشتر بقایای معماری موجود نیز آغاز شده است.»
او در ادامه با اشاره به اینکه مجموعه میراث جهانی تخت سلیمان در جنوب شرقی استان آذربایجان‌غربی، 45 کیلومتری شمال شرق شهرستان تکاب و در درّه‌ای با ارتفاع 2217 متر از سطح دریا قرار دارد افزود: «این مجموعه متشکّل از یک منظر وسیع تاریخی و فرهنگی است که 14 تیر ماه 1382در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.»
به گفته این باستان‌شناس، در این منطقه آثاری از دورۀ پارینه سنگی، اعصار آهن 1، 2 و 3 از جمله تومولوس‌های مجید و احمدآباد و استقرارهای سکایی، مانایی، اشکانی، ساسانی و دوره اسلامی و آثار و محوطه‌های باستانی فراوانی وجود دارد.»
او افزود: «محققان و باستان‌شناسان اوج شکوه و عظمت تخت سلیمان را در دوره ساسانی و پس از آن در دوره ایلخانی می‌دانند.»
خیری اظهار کرد: «پیش از اسلام آتشکدۀ آذرگشنسب و تأسیسات معماری وابسته به آن مهم‌ترین نهاد مذهبی و سیاسی ساسانیان به شمار می‌رفت که نقش بسیار مؤثری در حیات سیاسی، اجتماعی و دینی حکومت ساسانیان ایفا می‌کرده است.»
به گفته این باستان‌شناس و با استناد به متون تاریخی آتش مقدس جاویدان این آتشکده به مدّت هفت قرن در این مکان فروزان و نماد اقتدار آیین زرتشت و حکومت ساسانی بود.
او اظهار کرد: «این مجموعه باعظمت در زمان پادشاهی خسرو پرویزدر سال 624 میلادی مورد یورش سپاه (هراکلیوس) امپراتوری روم قرارگرفت و به‌شدّت تخریب و غارت شد، پس از این شکست با وجود تلاش پادشاهان ساسانی، آذرگشنسب به رونق و رمق اولیه برنگشت.»
او افزود: «پس از ورود دین مبین اسلام نیز تعداد اندکی از مؤمنان زرتشتی تا قرن چهاردهم هجری در این محل حضور داشتند و در مقیاس کوچک‌تری به برگزاری جشن‌ها و مراسم آیینی خود می‌پرداختند.»
او در ادامه اظهار کرد: «در اواخر قرن هفتم هجری نظر آباقاخان پادشاه ایلخانی به منطقه و این مجموعه معطوف و به‌عنوان پایتخت ییلاقی انتخاب شد که منجر به ساخت و ساز کاخ‌ها، عمارت‌ها، سالن‌ها و تأسیسات متفاوت دیگری در این مجموعه شد.»
خیری با بیان اینکه در حال حاضر فقط در تخت سلیمان بقایای کاخ‌های دوره ایلخانی باقی مانده است تصریح کرد: «این منطقه و مجموعه در طول ادوار مختلف تاریخی اسامی متعددی چون گنزک یا کنزگ، گنزه، جنزه، گزن، گنگ به سریانی گندک به یونانی گنزکا یا کادزاکا یا گزکا و به تازی جزن یا جزنق به عربی شیز یا الشیز ایلخانی ستورلیق یا سوقورلوق به خود گرفته است و امروزه نیز با توجه به باورها و اعتقادات مردم منطقه به نام تخت‌سلیمان معروف شده است که منطبق بر همان داستان حضرت سلیمان‌نبی (ع) است و آثار شاخص تاریخی‌طبیعی اطراف مجموعه نیز بخشی از عناصر داستان حضرت سلیمان شده است.»
به گفته این باستان‌شناس، در منطقه تخت‌سلیمان آثار بسیار ارزشمند تاریخی و منحصر به‌فرد طبیعی، از جمله زندان سلیمان کوه طویله سلیمان کوه بلقیس گورستان‌های تاریخی معادن کهن ساسانی و ایلخانی، سنگ اژدها و محوطه‌های بی‌شمار تاریخی وجود دارد.
مجوز کاوش به منظور سامان‌دهی و خواناسازی ایوان جنوبی مجموعه میراث جهانی تخت‌سلیمان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.
