به گزارش سفرنيوز ، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كشور از ملي شدن پروژه ساماندهي،شناسايي و بررسي قلعه ايرج خبر داد.اين قلعه يكي از قلعه‌هاي مهم خشتي در ايران محسوب مي‌شود.
"فريبرز دولت آبادي" ، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي،صنايع دستي و گردشگري گفت:« قلعه تاريخي ايرج اكنون جز پروژه هاي ملي محسوب شده و به طور مستقيم از رديف اعتبارات پروژه هاي ملي براي ساماندهي و مطالعات آن استفاده مي‌شود.»
به گفته وي بررسي ملي شدن پروژه قلعه ايرج از سوي كارشناسان و متخصصان مربوطه از اواخر سال 86 مطرح شد و تا سال 87 ادامه داشت. در حال حاضر اين اثر تاريخي در زمره فهرست پروژه هاي ملي سازمان قرار گرفته است.
قلعه ايرج يكي از قلعه هاي خشتي مهم جهان است كه با ارتفاع 50 فوت با وسعت 200 هكتار با ابعاد 1200 در 100 متر در دوران ساساني ساخته شده است . البته باستان شناسان به علت نبود كاوش‌هاي مورد نياز، نظرقطعي درباره قدمت آن نداده اند .
با ملي اعلام شدن پروژه قلعه ايرج، از اين پس براي اجراي برنامه‌هاي باستان شناسي ،مطالعاتي و مرمتي اين بناي تاريخي از رديف بودجه ملي استفاده مي كند.
"مسعود حيدري"،كارشناس فني دفتر ميراث فرهنگي و گردشگري ورامين نيز در اين باره مي‌گويد :« اهميت قلعه ايرج ورامين به دليل منحصر بودن آن در زمينه ابعاد ، اندازه و قدمت است و مي‌تواند در صورت ساماندهي تبديل به قطب مهمي در جلب گردشگر باشد.»
وي اعتقاد دارد :« اين قلعه با قدمتي بيش از 2 هزار سال برعكس بسياري از مناطق مركزي تهران همچون بناهاي تاريخي منطقه 12 كه براي بازسازي نياز به آزاد سازي حريم دارند ،اكنون در شرايط بسيار خاصي يعني در فضايي باز و ميان زمين‌هاي كشاورزي قرار گرفته است كه اين موقعيت جغرافيايي مي تواند قلعه ايرج را به مجموعه اي منحصر به فرد در جلب گردشگر تبديل كند.»
حيدري ملي شدن پروژه ساماندهي قلعه ايرج را همچون مسجد جامع ورامين گامي مهم براي ايجاد محور تاريخي_ فرهنگي اين شهر تاريخي مي داند و مي افزايد :« ورامين شهري است با بيش از 114 اثر تاريخي _ فرهنگي همچون امامزاده يحيي، برج علاالدين و امامزاده هاي دوره ايلخاني كه در صورت رسيدگي و صيانت سند محكمي براي تاريخ كشورمان و اثري با قابليت هاي مهم در جلب توريست هستند.»
"كلايس"، باستان شناس اروپايي هم در نوشته هاي خود از ابعاد اين قلعه به عنوان دليلي بر ادعاي بزرگ ترين قلعه خشتي جهان ياد كرده و مي نويسد :« ابعاد داخلي شمال _ جنوب قلعه ايرج ورامين 1214 متر و ابعاد شرقي _ غربي آن 1150 متر است كه با هيچ يك از قلعه هاي خشتي و تاريخي جهان قابل مقايسه نيست.»
اين قلعه مستطيلي در ابعاد 1440متر در 1280 متر ساخته شده است.
اين بناي تاريخي که يكي از قلعه هاي مهم خشت و گل دفاعي ايران به شمار مي رود در سمت شمال جاده ارتباطي ورامين به پيشوا قرار گرفته و در 4 جهت بنا، دروازه هايي به منظور فراهم ساختن امکان ورود و خروج به درون اين بناي ساخته شده است.
از چهار دروازه تنها دروازه اصلي که در شمال شرقي اين گنجينه عظيم واقع شده هنوز پس از گذشت قرنها پايدار باقي مانده است . در ونديداد آمده است : « اهورا مزدا گفت آفريدم قلعه اي چهار گوش با نام وارنا » .کارشناسان و متخصصان تاريخي اين قلعه را همان قلعه ايرج ورامين مي‌دانند.
