بهگزارش سفرنیوز، صدیقه فاتح، کارشناس و مجری طرح تحقیقاتی مردمشناسی پوشاک عزاداری زرتشتیان، با اشاره به اینکه زندگی انسان شامل مراحل مختلفی است که با تولد آغاز میشود و با مرگ خاتمه مییابد، گفت: «آنچه مسلم است در مسیر گذار از هر مرحله به مرحله دیگر در فرهنگهای مختلف آداب و رسومی وجود دارد.»
او با بیان اینکه زرتشتیان نیز مانند سایر هموطنان ایرانی در این مورد رسمهایی دارند افزود: «مراسم مربوط به مرگ جزو این رسمهاست که در آن از یکی از مهمترین عناصر فرهنگی یعنی از پوشاک ویژه و نمادین آنها استفاده میشود، پوشاکی که با شروع سن تکلیف طی مراسمی خاص بر تن میکنند و بهعنوان یک زرتشتی تا پایان عمر میپوشند.»
مجری طرح تحقیقاتی مردمشناسی پوشاک عزاداری زرتشتیان خاطرنشان کرد: «زرتشتیان در آخرین مرحله عبور فرد از گذرگاه زندگی یا موقع از دست دادن عزیزی، لباسی با رنگ سفید و روشن بر تن میکنند و با اجتناب از بهتن کردن پوشاک سیاهرنگ در این آیین به مردگانشان نیز پوشش و لباسی متفاوت با درگذشتگان سایر ادیان میپوشانند.»
او با اشاره به اینکه در آموزههای دینی زرتشتیان در مورد پوشاک دستور صریحی دیده نمیشود تصریح کرد: «در این رفتار فرهنگی تأثیر نشانهها و نمادهای دین زرتشتی را میتوان بهطور آشکار دید و با نگاهی مردمشناختی مورد مطالعه و بررسی قرار داد. ازاینرو، فرصت، غنیمت شمرده شد و با پژوهشی میدانی و اسنادی به این موضوع پرداخته شد.»
فاتح، هدف نهایی این مطالعه را بررسی تطبیقی در مورد فرهنگ ادیان در ایران عنوان کرد که علاوهبر نشان دادن مشترکات فرهنگی و ویژگیهای اعتقادی و باورها، نگاه آنها را به پدیده مرگ نمایان میکند.
مطالعات میراث ایرانی اقوام دینی ایرانی
علیرضا حسنزاده، رئیس پژوهشکده مردمشناسی پژوهشگاه میراثفرهنگی و گردشگری، نیز در مورد این طرح پژوهشی گفت: «یکی از موضوعات مهم موردمطالعه در پژوهشکده مردمشناسی موضوعی است که ما آن را با عنوان مطالعات میراث ایرانی اقوام دینی ایران بازمیشناسیم که پایهاش مفهوم تنوع فرهنگی و همبستگی ملی در کشورمان است.»
او با بیان اینکه در ایران همواره تنوع فرهنگی با همبستگی خاص و عمیق بین ادیان و اقوام مختلف همراه بوده تصریح کرد: «پژوهشکده مردمشناسی برای بررسی بیشتر آیینها و مراسمهای اقوام دینی کشور و تأثیرپذیری متقابل فرهنگی آنان و فرهنگ ایرانی انجام این طرح پژوهشی را مهم میداند.»
رئیس پژوهشکده مردمشناسی افزود: «طرحهای پژوهشی مربوط به اقوام دینی دیگر نیز در پژوهشکده مردمشناسی درحال انجام است.»
او افزود: «در سال 1395 طرح عروسک آیینی زرتشتیان با نام ”بیبیکُـگ“ و طرح تحقیقاتی بانک اطلاعات تصویری سنن و فضاهای دینی و فرهنگی کلیساهای شرق آشوری بهانجام رسید و طرح بررسی مردمشناختی پوشاک زرتشتیان ایران بهزودی در سال 1396 در قالب طرحهای مذکور شروع خواهد شد.»
حسنزاده گفت: «طرح تحقیقاتی مردمشناسی مهاجرت ارامنه به ایران درحال انجام است و پژوهش آیینها و فضاهای فرهنگی کلیساهای شرق آشوری در قالب دانشنامه تصویری آیینهای ایرانی نیز منتشر میشود.»
نازی موسوی، مدیرگروه مردمشناسی اجتماعی، نیز در این مورد گفت: «نتایج این پژوهش با توجه به اهداف خود میتواند اطلاعات ارزشمندی درباره زرتشتیان و آیینهای آنان با تکیه بر مطالعات انسانشناختی در اختیار محققان برای برنامهریزیهای اجتماعی و فرهنگی قرار دهد و تأثیرات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و آیینی این گروه اجتماعی را در جامعه ایران و بهطور متقابل در جامعه زرتشتیان نشان دهد.»
مدیرگروه مردمشناسی اجتماعی افزود: «این طرح میتواند بهعنوان مطالعهای بنیادی و جزئی از سند برنامه استراتژیک و طرح جامع توسعه پایدار در مطالعات انسانشناختی و جزئی از برنامههای تخصصی و کاربردی دانش انسانی و مردمشناختی پژوهشگاه سازمان میراثفرهنگی و گردشگری مطرح شود.»