آداب و رسوم ماه رمضان در چهارمحال‌وبختیاری: از حنابران تا آش عیدی
چهارشنبه، 17 خرداد 1396     ساعت: 13:56
به‌گزارش سفرنیوز، یکی از آیین‌های مذهبی که در استان چهارمحال‌وبختیاری رواج خاصی دارد، پخت نان سنتی به‌نام «کاکولی» در ماه مبارک رمضان توسط بانوان است. در این سنت دیرینه زنان و کودکان اقوام و همسایگان گردهم جمع‌ شده و با همیاری و مشارکت یکدیگر مواد لازم برای تهیه کاکولی را فراهم می‌کنند. این نان با خمیری متشکل از آب یا شیر، آرد، شکر و انواع خشک‌بار مانند گردو، بادام و کشمش تهیه می‌شود و پس از تخمیر به تکه‌های کوچک تقسیم‌ و روی آن‌ها با مخلوطی از کنجد، تخم‌مرغ، گیاهان خشک‌شده معطر و خوش‌رنگ از قبیل گل‌رنگ، ماست و آب تزئین و داخل تنور داغ قرار داده می‌شود. پس از پخت کاکولی کودکان و نوجوانان به‌رسم همسایه‌نوازی تعدادی از آن‌ها را در بین همسایگان توزیع می‌کنند. این نان بسیار مغذی و متناسب با اقلیم کوهستانی منطقه است که موجب تقویت و تجدید قوای جسمانی روزه‌داران پس از یک ماه‌ روزه‌داری می‌شود. این آیین به‌صورت مرسوم و براساس اعتقادات مردم منطقه، کاکولی در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان به‌ویژه در روز 27 این ماه پخت می‌شود. حنابران رسمی دیرینه در چهارمحال‌وبختیاری حنابران، یکی دیگر از این سنت‌ها که در چهارمحال‌وبختیاری مرسوم بوده که هم‌زمان با عصرگاه بیست‌‌‌‌‌وهفتمین روز ماه مبارک رمضان انجام می‌شود. این آیین برخاسته از اعتقادات گذشتگان با حضور بانوان در آستان امامزادگان حلیمه و حکیمه خاتون شهرکرد برگزار می‌شود، در این آیین مردم پس از اقامه نماز صبح، به آستان امامزاده شرف‌یاب شده و حنا را تا عصر کنار ضریح امامزادگان نگهداری می‌کنند. این آیین نزد بانوان به حنای مراد و حنای اولاد تقسیم می‌شود و که ظرف حنا را در صحن امامزاده می‌چرخانند و هر نفر یک قاشق از محتوای حنای خشک را از ظرفی دیگر در ظرف خود می‌ریزد و از ظرف حنای خود نیز قاشقی به زنان دیگر هدیه می‌دهند. تهیه و توزیع انواع نذورات پخت شله‌‌زرد، انواع حلوا و خوراکی‌های دیگر به‌ویژه در مواقع افطار، از رسوم‌ها و آیین‌های مربوط به ماه مبارک رمضان در استان چهارمحال‌وبختیاری است که با نزدیک شدن به نیمه این ماه مبارک و همچنین شب‌های پرفیض قدر، نمود بیشتری می‌یابد. پذیرایی از روزه‌داران هنگام افطار سنت حسنه پذیرایی از روزه‌داران، دیگر آیین مورد توجه در سراسر استان چهارمحال‌وبختیاری به‌شمار می‌رود که به شکل‌های مختلف انجام می‌شود. جمع‌آوری کمک برای نیازمندان نیز از دیگر رسوم ماه مبارک رمضان در این استان است که افرادی ناشناس با جمع‌آوری مواد غذایی، کالا و...، آن را درون کیسه‌هایی گذاشته و به افراد نیازمند اهدا می‌کنند. عیدانه برای تازه‌عروس‌های فامیل در عید سعید فطر براساس رسمی قدیمی در تمامی اعیاد مانند عید قربان، غدیر، نوروز و... به‌ویژه عید سعید فطر برای تازه‌عروس‌های فامیل هدیه می‌برند. در این رسم، بزرگان خانواده داماد، با خرید هدایایی به منزل پدری عروس رفته و برای عروس عیدی می‌برند. آشی نیز همراه این جشن برده می‌شود که به «آش عیدی» معروف است. میهمانان علاوه بر کادو مواد مورد نیاز برای پخت غذا از جمله برنج، گوشت، میوه، روغن و... را نیز به همراه برده و یا غذایی را در منزل طبخ و همراه خود به منزل نوعروس می‌برند. بردن «آش عیدی» برای اقوام در شب عید سعید فطر از دیگر سنت‌های قدیمی نیکو و پسندیده در استان چهارمحال‌وبختیاری این است که در شب اعیادی مانند عید قربان، غدیر، نوروز و ... و بویژه عید سعید فطر، بزرگان فامیل و به‌ویژه پدران و برادران، غذای معروف به «آش عیدی» را همراه با میوه و شیرینی هدیه برای دختران و خواهران خود می‌برند و عید را به آن‌ها تبریک می‌گویند. بعضاً هم مواد مورد نیاز برای پخت غذا از جمله برنج، گوشت، میوه، روغن و ... را به همراه می‌برند. برگزاری مراسم عید اموات در عید سعید فطر برپایی مراسم عید برای اموات و درگذشتگان در یک سال گذشته از سنت‌های مرسوم در استان چهارمحال و بختیاری است که همزمان با روز عید سعید فطر انجام می‌شود. در این آیین، بعد از نماز عید سعید فطر، مراسمی در مسجد محل برگزار و پس از قرائت قرآن، با حضور در منزل مرحوم مورد نظر، به‌صرف ناهار پذیرایی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌شود.