بهگزارش سفرنیوز، معطوف شدن نگاه فرهنگی و آماده شدن سازوکار برای حفظ داشتههای تاریخی و میراثفرهنگی از الزامات هر منطقه است، بهطوریکه با حفظ میراث تاریخی میتوان میراث گذشتگان را همچون امانتی به نسلهای آینده تحویل داد. بهگفته فیروزه سالاری، کارشناسارشد مرمت و احیای بناهای تاریخی و معاون دفتر تدوین پروندههای ثبتجهانی در سازمان میراثفرهنگی، ثبت آثار تاریخی در افزایش جذب گردشگران داخلی و خارجی تأثیر بسزایی دارد.
مشروح گفتوگو از این قرار است:
*. خانم سالاری، ثبتجهانی آثار تاریخی با چه هدفی در ایران صورت گرفته است؟
مهمترین موضوع برای دفتر تدوین پروندههای ثبتجهانی و هدف اصلی سازمان میراثفرهنگی همواره حفاظت و توجه به آثار تاریخی بوده است، چون ثبتجهانی پروسهای است که میتواند منجر به اقدامات حفاظتی و مرمتی و توجهات ویژه و رویکردهای خاص بهجهت تأمین تجهیزات و امکانات در سایتها و مراقبت و حفاظت بیشتر شود؛ چراکه تمام این آثار بهلحاظ حفاظت و مرمت و توجه برای ثبتجهانی باید بهحد استانداردی برسند که بتوان آنها را ثبت کرد و هدف از ثبتجهانی آثار هم بیشتر همین است.
*. برای ثبتجهانی آثار تاریخی چه معیارهایی وجود دارد؟
آثار تاریخیفرهنگی باید حداقل یکی از معیارهای جهانی شدن را داشته باشند. درواقع، در این زمینه 10 معیار وجود دارد که 6 مورد اول مربوط به آثار تاریخی و 4 مورد دیگر مربوط به آثار طبیعی است. بنابراین آثار تاریخی برای جهانی شدن باید حداقل یکی از این 10 معیار را دارا باشند.
*. تاکنون چند مورد ثبتجهانی آثار تاریخی در کشور داشتهایم؟
از ابتدا تاکنون 21 مورد ثبتجهانی داشتهایم که 4 اثر آن در دولت یازدهم صورت گرفته است که عبارتاند از «شهر سوخته»، «شوش»، «میمند» و «قنات». این در حالی است که در دولت دهم، «کاخ گلستان»، «مسجدجامع اصفهان»، «گنبد قابوس (کاووس)» و «باغ ایرانی» ثبتجهانی شده بود.
*. بودجه این ساماندهیها از کجا تأمین میشود؟
اگر مالکیت مکانها با میراثفرهنگی باشد، بخشی از بودجهای که به سازمان داده میشود به این آثار اختصاص داده میشود. اگر سایتی مانند قناتها ملی باشد، سازمانهای دیگر نیز برای بودجه و کارشناسی کمک میکنند.
*. ثبت آثار تاریخی چه تأثیری روی جذب گردشگری دارد؟
ثبت آثار تاریخی روی جذب گردشگران داخلی و خارجی تأثیر بسزایی دارد. بهطور کلی میتوان گفت که هر گردشگر خارجی که بخواهد کشوری را برای مقصد گردشگری انتخاب کند، قبل از سفر حتماً مکانهای تاریخی و گردشگری کشور موردنظر را بررسی میکند؛ بنابراین، گردشگران میتوانند در سایت یونسکو تمام آثار تاریخی جهانی ثبتشده را بیابند و با توجه به آثار و جذابیتی که دارند، به این مکانها سفر کنند. درباره گردشگران داخلی هم روال کار همین است، بهطوریکه مردم با توجه به اطلاعات موجود از یک مکان داخلی بازدید میکنند و دیدن این مکانها در چند سال اخیر بسیار موردتوجه عموم مردم قرار گرفته است.
*. ثبت آثار تاریخی چه تأثیری بر زندگی مردم دارد؟
ثبتجهانی شدن آثار تاریخی تأثیرات ملموس و ناملموسی روی زندگی مردم دارد. اگر آثاری که ثبتجهانی میشود در شهر باشد، باید اوضاع شهری برای ورود گردشگر و امکاناتی که نیاز دارد فراهم شود. آثار تاریخیای که در شهر واقعاند و قرار است در فهرست جهانی یونسکو ثبت شوند باید از یکسری استانداردها برخوردار باشند. به این طرحها و آثار تاریخی بودجهای تعلق میگیرد و حفاظت و مرمت و توجهاتی به سایت میشود و بهواسطه ثبتجهانی شدن، امکانات ویژهای به آن منطقه داده میشود؛ برای نمونه، درباره اثر «شوش» میتوان گفت که لازمه جهانی شدنش این بود که حتماً محدوده اطراف سایت و وضعیت ورودیهای شهر ساماندهی شود. چنین رویدادی برای تمام آثار تاریخی که ثبتجهانی میشوند رخ میدهد.