به‌گزارش سفرنیوز، محمدحسن طالبیان معاون میراث‌فرهنگی امروز یکشنبه 15 اسفند در مراسم گشایش پانزدهمین گردهمایی سالانه باستان‌شناسی ایران، باستان‌شناسی را یک علم پایه که باعث خلاقیت، پویایی و شناخت ما از سرزمین می‌شود، دانست و گفت: «هر اندازه شناخت ما از سرزمین خودمان بیشتر باشد می‌توانیم بهتر و بیشتر از آن حفاظت کنیم.»
او گفت: «اگر باستان‌شناسی راهبرد توجه به یکپارچگی سرزمینی را در پیش بگیرد، بسیار راهگشا خواهد بود چراکه متأسفانه ما بسیاری از مکان‌ها را به‌درستی نمی‌شناسیم و به این دلیل نمی‌توانیم به‌خوبی و به‌موقع جلوی برخی تخریب‌ها را برای حفظ آثار تاریخی بگیریم.»
معاون میراث‌فرهنگی با اشاره به انجام تلاش‌های ارزنده در دهه‌های گذشته در کشور، گفت: «به‌رغم همه تلاش‌ها به‌دلیل تعدد آثار و تنوع فرهنگی تاریخی و طبیعی هنوز ایران ناشناخته‌های بسیاری دارد.»
طالبیان افزود: «امروزه از یک‌سو وجود رشته‌های مختلف علوم و پیشرفت‌های علمی و از سوی دیگر چند رشته‌ای شدن علم باستان‌شناسی کار را بسیار پیچیده و سخت کرده و همین امر نشان می‌دهد که ما چقدر به همراهی هیئت‌های ملی و جهانی نیازمند هستیم.»
او با اشاره به این‌که ایران، کشوری درحال‌توسعه در زمینه‌های مختلف از جمله حوزه آب، جاده‌سازی، کشاورزی و صنعتی است، گفت: «معاونت میراث‌فرهنگی هر روز با جریان‌های مختلف توسعه روبه‌رو است و برخی از آن‌ها به حوزه باستان‌شناسی ارجاع داده می‌شود و انرژی بسیاری از همکاران ما صرف باستان‌شناسی و نجات‌بخشی می‌شود.»
ضرورت شناسایی منظر فرهنگی محوطه‌های باستانی
معاون میراث‌فرهنگی افزود: «اگرچه در سال‌های گذشته روند باستان‌شناسی هدفمند اتفاق افتاده اما هنوز نیاز به توسعه بیشتری در این زمینه احساس می‌شود.»
او با تأکید بر لزوم توجه به یکپارچگی سرزمینی و شناسایی منظر فرهنگی محوطه‌های باستانی گفت: «در شهر سوخته در کنار این کاوش‌ها، متخصصان به بررسی رابطه این شهر با تپه‌های اقماری اطراف می‌پردازند و این امر دانش ما در مورد یکپارچگی سرزمینی را افزایش می‌دهد.»
طالبیان همچنین به انجام مطالعات برای شناسایی یکپارچگی دشت پاسارگاد و پروژه چغازنبیل اشاره کرد و افزود: «زمانی که پروژه حفاظت از چغازنبیل شروع شد ما برای مشخص کردن راهکار معرفی این محوطه تاریخی شناخت راه‌های کهن را در دستور کار قرار دادیم تا بازدیدکننده‌ها بتوانند به‌درستی در مرحله تاریخی قرار بگیرند.»
او افزود: «در مرحله بعدی رابطه چغازنبیل با محوطه‌های تاریخی اطراف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت تا شناسایی منظر یکپارچه و فرهنگی به‌درستی انجام شود.»
معاون میراث‌فرهنگی کشور در ادامه بر لزوم مطالعات وسیع درباره منظر محوطه‌های تاریخی تأکید کرد و گفت: «منظر باعث می‌شود ما به‌صورت هدفمند و با توجه به پرسش‌های مطرح‌شده درباره یکپارچگی محوطه تاریخی به بررسی بپردازیم.»
جلوگیری از تخریب آثار تاریخی
او گفت: «اگر باستان‌شناسی راهبرد توجه به یکپارچگی سرزمینی را در پیش بگیرد، بسیار راهگشا خواهد بود چراکه متأسفانه ما بسیاری از مکان‌ها را به‌درستی نمی‌شناسیم و به این دلیل نمی‌توانیم به‌خوبی و به‌موقع جلوی برخی تخریب‌ها را برای حفظ آثار تاریخی بگیریم، درحالی‌که با شناسایی و انتشار نتایج می‌توانیم جلوی برخی از تخریب‌ها را بگیریم.»
طالبیان با اشاره به تلاش برای تهیه اطلس باستان‌شناسی در کشور گفت: «به‌رغم همه فعالیت‌های که در این زمینه انجام‌شده اما کار بسیار گسترده است به‌طور مثال گاهی کارشناسان در پاسخ به یک استعلام از نبود آثار تاریخی در محلی خبر می‌دهند، درحالی‌که بعد در روند کار آثاری یافت می‌شود.»
او تصریح کرد: «در برخی موارد هم سازمان‌ها و ارگان‌ها قبل از شروع طرح‌های عمرانی خود، اصلاً از سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری استعلام نمی‌کنند این در حالی است که بر اساس قانون سازمان‌ها و ارگان‌ها موظف هستند قبل از هر اقدامی از سازمان میراث‌فرهنگی استعلام کنند.»
او با اشاره به لزوم آموزش کارکنان اداره‌های میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در شهرها و استان‌های مختلف گفت: «در کنار آموزش نظری و برگزاری کارگاه‌ها باید حتماً به آموزش تجربی در هیئت‌های مشترک هم توجه شود.»
او گفت: «بخش‌های باستان‌شناسی، حفاظت و معرفی نباید از هم جدا باشند و وقتی جایی کاوش می‌شود باید حتماً ضمن حفاظت و انتشار نتایج کاوش، به مردم هم معرفی شود.»
طالبیان با اشاره به وجود 90 پایگاه تاریخی در کل کشور گفت: «21 پایگاه تاریخی، جهانی هستند و قطب‌های اصلی محسوب می‌شوند که به‌نوعی حامی و کمک‌کننده پایگاه‌های اقماری نیز هستند.»
او تصریح کرد: «برای شناخت پایگاه‌ها، بررسی و شناسایی آثار تاریخی و تعیین دقیق عرصه و حریم بسیار مهم است به‌طور مثال در تخت جمشید پنج بار عرصه و حریم بازنگری و وسیع‌تر شده است.»
طالبیان با طرح این پرسش که به‌راستی چقدر محوطه‌ها، آثار تاریخی و میراث فرهنگی در معیشت مردم بومی منطقه تأثیرگذار است و به توسعه محلی کمک می‌کند، گفت: «در پایگاه‌ها تلاش کرده‌ایم بیش از 95 درصد از افراد بومی استفاده کنیم اما هنوز جای کار بیشتری وجود دارد.»
