به‌گزارش سفرنیوز، مجید منتظرظهوری سرپرست هیئت کاوش این محوطه تاریخی، با اعلام این خبر گفت: «این معماری دستکند زیرزمینی در دل بستری کنگلومرایی‌مانند ایجاد شده که امروزه برخی از شواهد معماری آن قابل‌مشاهده است.»
او با اشاره به وجود دو راهروی اصلی شمالی‌جنوبی و شرقی‌غربی گفت: «راهروی اصلی راهروی ”شمالی‌جنوبی“ با طول تقریبی 90 متر و عرض 1.5 متر است که بخشی از آن به‌علت اتمام زمان کاوش به فصل بعد موکول شده.»
منتظرظهوری افزود: «طول راهروی دوم 20 متر و عرض آن 2.80 متر است که هر دو بخش در قسمت‌هایی به‌علت آسیب‌های انسانی و طبیعی دچار تخریب و ریزش شده‌اند.»
به‌گفته این باستان‌شناس، این دو راهرو در بخش انتهای خود از طریق راهروی فرعی قوس‌دار و کم‌عرض به‌هم متصل می‌شوند.
او گفت: «ساکنان این فضاهای دستکند زیرزمینی، برای اسکان خود در این محوطه، در دو طرف راهروها اتاق‌هایی با ابعاد مختلف ساخته‌اند و تاکنون هفت اتاق در راهروی شمالی‌جنوبی و سه اتاق در راهروی شرقی‌غربی کاوش شده است.»
منتظرظهوری افزود: «به‌جز یک اتاق که پلانی چلیپایی دارد و احتمالاً فضایی برای عموم بوده، بقیه اتاق‌ها اندازه‌های مختلف و پلان‌های مربع‌مستطیل‌شکل دارند و کاربردشان مسکونی بوده است.»
به‌گفته او، مطالعه یافته‌های فرهنگی به‌ویژه سفالینه‌ها نشان می‌دهد که این دست‌کندهای زیرزمینی به قرون میانی اسلامی (قرن 6 و 7 ق) تعلق دارند.
سرپرست هیئت کاوش این محوطه تاریخی گفت: «از یافته‌های سفالی این دستکند می‌توان قطعات سفال‌های نقاشی زیر لعاب، قطعات سفال زرین‌فام و مینایی، سفال‌هایی با لعاب تک‌رنگ لاجوردی و فیروزه‌ای، پی‌سوزها و سفال‌های ساده نخودی را نام برد.»
او از دیگر یافته‌های این محوطه تاریخی به قطعات فلزی اشاره کرد که مربوط به بست درهای چوبی اتاق‌ها، قطعات شیشه‌ای، مهره‌ها و بقایای استخوانی است و گفت: «همه این یافته‌ها ثبت و ضبط شده‌اند و در روند مطالعه قرار دارند.»
مجوز فصل نخست کاوش‌ها در دست‌کندهای زیرزمینی تپه قلعه رباط آغاج را رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری صادر کرده است.
