به‌گزارش سفرنیوز، ویتو مسینا، از مرکز پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسی تورینو وابسته به دانشگاه تورینو و سرپرست ایتالیایی هیئت کاوش‌های باستان‌شناختی دره شمی، این مطلب را در نشست «گزارش به همکار» مطرح کرد که عصر دیروز، یکشنبه 23 بهمن‌ماه، به‌همت پژوهشکده باستان‌شناسی در محل پژوهشگاه برگزار شد.
او افزود: «کاوش‌های صورت‌گرفته در چند سال اخیر در دره شمی نشان می‌دهد که این مکان یک محوطه هم‌زمانِ آیینی و گورستان بوده است.»
این پژوهشگر، با اشاره به‌کاوش‌های انجام‌شده در مناطق مختلف دره شمی واقع در شهرستان ایذه استان خوزستان، اظهار کرد: «آثار معماری باقی‌مانده از محوطه‌های آیینی، نحوه تدفین و اشیای به‌جامانده در گورها نشان می‌دهد که اهالی دره شمی افرادی ثروتمند بوده‌اند.»
کشف ساختارهای معماری یک نیایشگاه
جعفر مهرکیان، سرپرست ایرانی هیئت کاوش‌های باستان‌شناختی دره شمی و دیگرسخنران این نشست، گفت: «هیئت مشترک باستان‌شناسی ایرانی‌ایتالیایی، در فصل سوم کاوش در جایی که حدود80 سال پیش تندیس مفرغین مرد شمی کشف شده بود، ساختارهای معماری نیایشگاهی بزرگی را کشف کرد.»
او با بیان اینکه این نیایشگاه نشان از باورهای آیینی الیمایی دارد تصریح کرد: «پژوهش‌ها نشان می‌دهد ساختار منظمی که در جهت‌های اصلی با استفاده از سنگ‌های قواره‌شده و گاه پاک‌تراش ساخته شده هم‌زمان با یورش به این نیایشگاه و فروانداختن تندیس‌هایی همچون پیکره مفرغی مرد پارتی به‌وجود آمده است.»
این باستان‌شناس اظهار کرد: «با تحقیق و کندوکاو بر روی سکوهای سنگی مکعبی‌شکل کشف‌شده، در مورد کاربری آن‌ها می‌توان به‌طور یقینی صحبت کرد.»
مهرکیان، با ابراز تأسف از اینکه دره شمی با وجود اینکه جزو نخستین آثار باستانی ثبت‌شده در فهرست میراث‌فرهنگی کشور است تاکنون تعیین حریم نشده، با تعیین حریم چشمی برای این محوطه باارزش مخالفت کرد و گفت: «تختگاه‌های نیایشگاهی و آرامگاه‌های پیرامون آن گستره‌ای بسیاری وسیع را دربر می‌گیرد که با چشم نمی‌توان حدودش را تعیین کرد و باید کل دره درنظر گرفته شود.»
شمی یک پروژه بزرگ بین‌المللی
مهرکیان شمی را یک پروژه بزرگ بین‌المللی خواند که ده‌ها مؤسسه تخصصی گوناگون می‌توانند در آن مشارکت کنند.
او افزود: «وجود محوطه‌های باستانی گسترده در دره شمی و لزوم دستیابی به دوره کمترشناخته پارتی باعث شده کاوش‌های مستمری در این منطقه شکل گیرد.»
به‌گفته این باستان‌شناس، باید در کاوش‌های دره شمی از پیشرفته‌ترین دانش‌های میان‌رشته‌ای بهره گرفت و لازم است میراث خوزستان به‌عنوان مالک اصلی شمی مشارکت بیشتری در امور مربوط به این اثر ملی داشته باشد.
سرپرست ایرانی کاوش‌های باستان‌شناسی دره شمی افزود: «دره شمی دامنه‌های کوه بیلوا در کرانه باختری تا خشک‌رود شمی در جانب خاوری و آبروهایی در شمال و جنوب، همگی گستره‌ای را که یک مثلث تشکیل می‌دهد دربر می‌گیرند.»
او تصریح کرد: «این گستره ــ که هسته‌های دیگری در پیرامون خود جای داده ــ قلمرویی باستانی است که بنا به شواهد تاریخی، دوره اشکانیان را که در خوزستان باید دوره الیمایی بدانیم دربر می‌گیرد و ما در آن با فرهنگی آشنا می‌شویم که با داشتن ویژگی‌های خاص بومی از ایلامیان، سلوکیان و پارت‌ها بهره گرفته است.»
دره شمی در شهرستان ایذه استان خوزستان واقع شده است.
