به گزارش سفرنیوز، سیدمحمد بهشتی در مراسم گشایش نخستین کارگاه آموزشی بین‌المللی «محیط موزه و حفاظت پیشگیرانه –گامی به‌سوی موزه سبز» با اشاره به اینکه برای هر دسته و شاخه‌ای می‌توان جهانی تصور کرد که ارکان، حدود، جامعه و ادبی دارد که آن را از سایرین متمایز می‌کند افزود: در این میان جهان میراث فرهنگی نیز متشکل از افرادی است که با مقولات میراث فرهنگی اعم از حفاظت، پژوهش، معرفی در شاخه‌های مختلف علوم مرتبط با این حوزه و ... سروکار دارند.
قبیله میراث فرهنگی بزرگ نیست
وی با اشاره به برخی مشخصات جهان میراث فرهنگی گفت: جمعیتی که در جهان میراث فرهنگی به سر می‌برند خیلی زیاد نیستند یعنی قبیله اهل میراث فرهنگی و تخصص‌هایی که مرتبط با میراث فرهنگی هستند بزرگ نیست.
بهشتی اظهار داشت: برای نمونه افرادی که در حوزه حفاظت یا پژوهش در جهان فعالیت می‌کنند شاید چند ده هزار نفر بیشتر نباشند و اگر تمامی افرادی که در این حوزه در تمام دنیا کار می‌کنند را جمع کنید در یک شهر کوچک یا متوسط جمع می‌شوند.
وی گفت: ازاین‌رو افرادی که در حوزه بین‌المللی میراث فرهنگی مشغول فعالیت هستند بعد از چند سال همدیگر را می‌شناسند زیرا با انبوهی از جمعیت ناشناس طرف نیستند.
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری یکی دیگر از مشخصات جهان میراث فرهنگی را نبود سرمایه‌گذاری‌های سنگین در این حوزه دانست و تصریح کرد: چون حوزه میراث فرهنگی خیلی بازده اقتصادی بالایی نسبت به حوزه‌های دیگر ندارد نهادها و دولت‌ها آمادگی سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در آن را ندارند.
وی با اشاره به اینکه حوزه میراث فرهنگی ازنظر افرادی که سرمایه‌گذاری‌ها را برنامه‌ریزی می‌کنند جای به‌صرفه‌ای برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ نیست افزود: درنتیجه کشورها بنا به وضع اقتصادی‌شان که تا چه اندازه خوب است به همان میزان هم برخوردار از توانمندی‌هایی که لازمه پرداختن به حوزه میراث فرهنگی است نیستند.
بهشتی تصریح کرد: این‌گونه نیست که کشورهایی که وضع مالی بهتری دارند در مأموریتشان در حوزه میراث فرهنگی توانمندتر هستند، ازاین‌رو دانش و علم مرتبط با علم میراث فرهنگی مانند قطعات جورچین در دنیا پخش است یعنی هر کشوری (ایتالیا، چین، ژاپن، فرانسه، امریکا و...) در یک حوزه‌ای از آن تبحر دارند.
تمام جهان گرفتار میراث فرهنگی است
او بابیان اینکه کشورهای مختلف توانمندی‌هایی دارند که هیچ‌کدام کامل نیستند اظهار داشت: ازاین‌رو می‌توانند باهم ارتباط داشته باشند و همیشه در مقام معلم و شاگرد هم بیاموزند و هم بیاموزند.
وی بابیان اینکه آسمان میراث فرهنگی در تمام دنیا یک رنگ است تصریح کرد که تمامی جهان نسبت به موضوع میراث فرهنگی خودش گرفتار است.
بهشتی افزود: اگر از ورودی گردشگران به موزه لوور وارد شوید همه‌چیز را خوب و تحت کنترل ارزیابی می‌کنید ولی اگر از در پشت وارد شوید می‌بینید که آن‌ها هم مشکلاتی دارند و این مشکلات فقط مختص کشورهای ضعیف‌تر و فقیرتر نیست بلکه مشکلات حل‌نشده کشورهای مقتدر هم بیشتر از مشکلات حل‌شده‌شان است.
او گفت: مدت‌زمانی است که همه در حوزه میراث فرهنگی به این اندیشه افتاده‌اند که به همدیگر کمک کنند ازاین‌رو نهادهایی مانند ایکروم، ایکوموس، ایکسم و ... تشکیل‌شده تا دانش‌ها و توانمندی‌ها یکی شوند.
به گفته بهشتی، میراث فرهنگی مانند حوزه‌های دیگر نیست که توانمندی‌هایشان را به هم بفروشند بلکه باید دست همدیگر را بگیرند تا یک اتفاق خوب بیفتد و آثار میراث فرهنگی که داریم برای نسل‌های آینده حفظ شود.
میراث فرهنگی متعلق به جهان و آیندگان است
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری این تفکر که هر کشوری موظف است تنها آثار خودش را حفظ کند اشتباه دانست زیرا که آثار فرهنگی متعلق به جهان و آیندگان است.
او گفت: آثاری که در موزه ملی داریم تنها متعلق به مردم ایران و این دوره نیست بلکه به‌تمامی مردم دنیا تعلق دارد و ما با حفظ آن‌ها یک مأموریت جهانی را انجام می‌دهیم، ازاین‌رو باید همان احساس مسئولیت که در موزه‌های خودمان داریم را در مورد موزه‌های دیگر نیز داشته باشیم.
بهشتی بابیان اینکه این همکاری، پشتیبانی و دست در دست هم گذاشتن برای حل مشکلات می‌تواند به‌صورت های مختلف شکل گیرد افزود: بهترین و سهل‌الوصول‌ترین آن‌ها همکاری‌های منطقه‌ای است به‌ویژه آنکه در منطقه نزدیکی و قرابتی هم وجود داشته باشد.
وی اظهار داشت: ممکن است کشورهای مختلف منطقه به لحاظ سیاسی، اقتصادی و ... باهم فاصله داشته باشند ولی در حوزه میراث فرهنگی به هم نزدیک هستند یعنی حداقل اهل این جهان همدیگر را راحت به‌جا می‌آورند و اگر نسخه‌ای خطی در موزه‌ای وجود دارد می‌دانیم شبیه آن در موزه شهر دوشنبه یا لاهور هم وجود دارد.
همدردی و اشتراک در میراث فرهنگی
او افزود: این امر که باهم همدرد هستیم و با میراث مشترکی مواجهیم کمک می‌کند تا راحت‌تر مسائل شبیه را با راه‌حل مای مشترک حل کنیم و همکاری‌هایمان بیشتر شود که این همکاری می‌تواند به هم‌افزایی توانمندی‌هایمان کمک کند.
وی با اشاره به همکاری‌های مشترک در حفاظت و مرمت که در چغازنبیل، ارگ بم، تخت جمشید و ... صورت گرفته است گفت: برنامه مای آموزشی منطقه‌ای در این راستا نتایج ارزشمندی را در برداشته است.
بهشتی ادامه این روند را با توجه به بضاعتی که وجود دارد شدنی دانست و تصریح کرد: این فعالیت‌ها و همکاری‌ها به دلایلی در این حوزه تعطیل بوده ولی ما به‌عنوآن‌یکی از کشورهای منطقه که این تمرین را بارها انجام داده‌ایم این آمادگی راداریم که در پژوهشگاه و معاونت میراث فرهنگی کارگاه‌های آموزشی مشابه این کارگاه را در حوزه حفاظت از آثار منقول، غیرمنقول و در حوزه‌های دیگر برگزار کنیم.
او گفت: اگر از طرف کشورهای منطقه خودمان رغبتی ببینیم این اشتیاق راداریم که رفت و برگشتی در این اشتیاق ایجاد کنیم و قدم‌هایی را برای همکاری برداریم.
نزدیکی و همزیستی فرهنگ‌ها و ملت‌ها در موزه‌ها
سید احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم ایران دیگر سخنران این نشست گفت: شورای بین‌المللی موزه‌ها (ایکسم) طی فعالیتش در هفت دهه گذشته همیشه سعی کرده از طریق فعالیت موزه‌ها، فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف را به هم نزدیک کند و برای ایجاد همزیستی و صلح این امر را به‌عنوان یک وسیله قرار داده است.
او افزود: آنچه باعث تنش و اختلافات میان فرهنگ‌ها ملت‌هاست با گفتن آنچه ناگفته است در آنجا باعث رفع کدورت، همزیستی و نزدیکی می‌شود.
محیط طباطبایی اظهار داشت: مهم‌ترین ویژگی این کارگاه این است که به شکل ملی و مختص افراد برجسته در این حوزه برگزار نشده بلکه جمعی از کارشناسان کشورهای همسایه نیز در آن شرکت کردند.
به گفته وی، این کارگاه شرایط خوبی را برای یک کار مشترک پیش آورده همان‌طور که هدف اصلی سازمان مای فرهنگی نیز این است که از طریق فعالیت‌های فرهنگی بتوان ملت‌ها را به یکدیگر نزدیک کرد.
رئیس ایکسم ایران کشورهایی که به نام اکو دورهم جمع شده‌اند را مجموعه‌ای با میراث مشترک تاریخی و همراه در خوشی‌ها و غم مای یکدیگر دانست و افزود: میراث فرهنگی که در تک‌تک این کشورها وجود دارد وابسته به یکدیگر است و حفظ هر یک در هرکدام از کشورها به‌نوعی حفاظت از میراث فرهنگی آن‌یکی و تمام کشورهای جهان است.
وی اظهار امیدواری کرد برگزاری این کارگاه، آغازی برای فعالیت‌ها میان کشورهای منطقه برای حفظ میراث فرهنگی و طبیعی باشد که درنتیجه آن صلح و نزدیک شدن ممالک هم‌جوار در این نقطه از جهان را شاهد باشیم.
گفتنی است کارگاه آموزشی بین‌المللی با عنوان "آشنایی با شرایط محیطی و حفاظت مای پیشگیرانه مجموعه مای موزه‌ای " به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی-تاریخی با همکاری معاونت میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، سازمان میراث فرهنگی انگلیس، موسسه ایکروم بین‌الملل، موسسه فرهنگی اکو، کمیته ملی موزه‌های ایران، برای کشورهای عضو اکو شامل ازبکستان، افغانستان، ایران، پاکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و قرقیزستان به مدت 5 روزبرگزار می‌شود.
طرح موزه سبز طرحی پژوهشی و آموزشی درزمینهٔ ارزیابی شرایط محیطی موزه‌های کشور، تهیه نقشه خطرات تهدیدکننده آن‌ها و نهایتاً ارائه راهکارهای حفاظت پیشگیرانه است که با همکاری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و کمیته‌ی ملی موزه‌های ایران در حال اجراست.
این طرح به‌منظور بهبود و استاندارد کردن شرایط حفاظت و نگهداری آثار در موزه‌ها است و در همین ارتباط برنامه مای آموزشی نیز برای متخصصان مرتبط ازجمله موزه‌داران، امنای اموال و کارشناسان حفاظت و مرمت در موزه‌ها پیش‌بینی‌شده است.
