به گزارش سفرنیوز، فاطمه مهدی زاده سراج، دانشیار دانشگاه علم و صنعت سخنان خود را به مقاومسازی یک بنای خشتی در کاشان اختصاص داد و با اشاره به نقشه زلزله دنیا و قرار داشتن ایران روی خط زلزله گفت: حدود 10زلزله از قویترین زلزلههای جهان در قرن بیستم در ایران اتفاق افتاده و این در حالی است که ما هنوز به پیشرفتهای خوبی درزمینهٔ مقابله با زلزله نرسیدهایم.
او با ابراز تأسف از اینکه زلزله نهتنها جان مردم بلکه تاریخ را هم تهدید میکند، گفت: در زمان مداخلات سازهای در یک بنای تاریخی نهتنها باید ارزشهای بنا بلکه باید با روشهای مختلف عمر بنا را هم افزایش دهیم این در حالی است که گاهی یکی از این دو را از دست میدهیم.
این استاد دانشگاه درباره اقدامات مرمتی گفت: در بخش مرمت، فرم ها ترمیمشده، الحاقات برداشته میشوند و برای ایجاد مقاومت مناسب از مصالح جدید و شیو ه ساخت نوین استفاده میشود اما آیا ما در این مرحله میتوانیم ارزشهای تاریخی و هنری و فرهنگی بنا را در کمال امانتداری حفظ کرده و به آیندگان منتقل کنیم؟
به گفته وی، در موردبازسازی هم همواره این چالش وجود دارد که اگر بیشترین اصالت و امانتداری را در حفظ ارزشهای بنا مدنظر داشته باشیم به کمترین میزان پایداری و تثبیت خواهیم رسید .این در حالی است که اگر بتوانیم بیشترین اصالت و پایداری را توأمان داشته باشیم به بهترین نقطه رسیدهایم و این نقطه همان نقطه گمشده ماست.
او با تأکید بر اینکه مرمتگران باید به یکسری اصول اخلاقی در کار پایبند باشند، گفت: ما باید علم را در خدمت فرهنگ بگیریم و در کار خود به شخصیت تاریخی و بافت تاریخی اهمیت بدهیم.
مهدی زاده سراج بابیان اینکه همیشه راههای سخت و پیچیده بهترین انتخاب و راهکار نیستند، اذعان داشت: ما باید ضمن توجه به روشهای ساده و مستند نگاری، تلاش کنیم مداخلاتمان بیشترین سازگاری را با بنای تاریخی داشته باشند.
او در ادامه توضیحاتی در خصوص انجام مداخلات برگشتپذیر و غیرقابلبرگشت ارائه کرد و گفت: ما باید بهگونهای از یک بنای تاریخی نگهداری کنیم که تاریخ، ارزشهای فرهنگی و وجوه زندگی گذشته خود را معرفی کند و تنها با در نظر گرفتن موارد یادشده میتوانیم مداخله مجاز در بنا را تعیین کنیم.
این استاد دانشگاه با تأکید بر پویایی بنای تاریخی در طول زمان خاطرنشان کرد: باید برای هر بنا بهصورت مجزا بررسیهای لازم انجام و با توجه به ویژگیهای جامعه موردنظر، تصمیمات مناسب اتخاذ شود چراکه یک قانون کلی برای همه بناها وجود ندارد.
او گفت: برنامهریزی مداخلات باید ترجیحاً برگشتپذیر اما خلاق بوده و حداقل مداخلات با بیشترین ضریب تأثیرگذاری در حیات و استحکامبخشی بنا را داشته باشیم.
نشستهای نامتقارن ایاصوفیه را تهدید میکند
پروفسور امینه آرون رئیس کمیته بینالمللی تحلیل و مرمت سازهای میراث فرهنگی (ISCARCA )در این همایش با اشاره به اینکه نشستهای نامتقارن بیشترین مشکلات را در مسجد ایجاد میکنند، وضعیت آبهای زیرزمینی و اثرات ارتعاشات قطار را از عوامل زمینهساز تشدید نشستهای نامتقارن این بنا دانست.
وی با اشاره به کلیسا بودن ایاصوفیه در قرن 6 میلادی و تبدیل آن به مسجد در حدود 500 سال پیش گفت: این ساختمان دارای نقشه مربع 33 در 27 متر است و گنبدی گالری اصلی را پوشش میدهد.
پروفسور امینه آرون با اشاره به گسترش ترکهای بنا در زلزله سال 1999، افزایش میزان انحراف ستونها را نیز از پیامدهای زلزله دانست و خاطرنشان کرد: نبود نگهداری درست و رطوبت از دیگر مشکلاتی است که این بنای ارزشمند را تهدید میکند.
وی همچنین به دو گمانه برای بررسی مقاومت خاک در دونقطه بنا اشاره کرد و گفت: اگرچه بررسی حاکی از تفاوت مقاومت خاک در این دونقطه بود اما ما نتوانستیم دلیل آن را مشخص کنیم.
به گفته او اگرچه احتمال وجود مشکلاتی در قسمت بالایی گنبد وجود دارد اما محاسبات نشان میدهد این ترکها و تنشهای کششی افزایش نخواهد یافت و ایمن است.
امینه آرون ضمن تأکید بر شناسایی خسارتهای فعال از غیرفعال گفت: باید آسیبها را ازنظر مقدار اهمیت طبقهبندی کنیم و سپس روش مقاومسازی و مرمتی بر اساس ریشههای علت آسیب انتخابشده و اثرات سو این مداخلات هم بهدقت بررسی شود.
کمیته بینالمللی تحلیل و مرمت سازهای میراث فرهنگی
پرفسور امینه آرون رئیس کمیته بینالمللی تحلیل و مرمت سازهای میراث فرهنگی در سخنرانی دیگر خود در نشت تخصصی همایش توانمندسازی بناهای تاریخی در برابر زلزله با اشاره به تاسیس این کمیته در سال ۱۹۹۶ فعالیت های آن را در ارتباط با جنبههای مختلف حفاظت، مقاومسازی و تقویت سازه هایی که ارزش میراثی دارند ،دانست.
او تعاملات بینالمللی در این زمینه با متخصصان وهمچنین ارائه مطالعات خود دراین زمینه به فعالان این حوزه در اقصی نقاط جهان را از وظایف دیگر کمیته تحت ریاست خود اعلام کرد.
به گفته او مشارکت در سازماندهی برنامه های آموزشی که بتواند این علم را توسعه دهد و انجام همکاریهای مختلف با کمیته های متفاوتی ازجمله ایکوموس از وظایف این کمیته است.
مطالعات سازهای مرمت معبد پرامبانان
پروفسور توشیکا هانازاتو عضو ایکوموس در ژاپن نیز سخنان خود را به مطالعات سازهای برای مرمت معبد میراث جهانی پرامبانان که در مقابل زلزله ۲۰۰۶ جاوه آسیب دید، اختصاص داد و گفت: نسبت بین فرکانس زلزله با بناهای تاریخی امری مهم است. زمان ساخت این معبدکه مرمت آن تحت نظارت دولت اندونزی در حال انجام است به حدود ۱۰۵۰ سال قبل برمی گردد.
او بزرگی زلزله ای که موجب تخریب این بنا شد را 6.4 ریشتر اعلام کرد وافزود: البته این زلزله ۶ هزار نفر را کشت و به معبد نیز خسارت زیادی وارد کرد ولی در سال ۱۹۵۳ توسط مهندسان هلندی بازسازی شد و در سال ۱۹۹۳ میلادی به عنوان میراث جهانی در فهرست یونسکو قرار گرفت.