به گزارش سفرنیوز، قنات قصبه گناباد کهن ترین قنات کشور در صورت نظر مثبت یونسکو به همراه 10 قنات دیگر در قالب پرونده زنجیره ای قنات ها در فهرست آثار جهانی به ثبت می رسد. این قنات به دلیل کم آبی در منطقه و عمق بسیار زیاد در میان اهالی گناباد جنبه ای اسطوره ای یافته است.

رجبعلی لباف خانیکی مدیر موزه بزرگ خراسان در ارتباط با بررسی های باستان شناسی در قنات قصبه گناباد گفت: طبق بررسی های انجام شده قنات قصبه گناباد 33 هزار و 113 متر طول دارد و دارای 6 شاخه فرعی و یک شاخه اصلی است و 460 میل چاه دارد.

مدیر موزه بزرگ خراسان افزود: سفال هایی که در بررسی های اولیه در اطراف خاکریزهای برخی از چاه ها به دست آمد با سفال های دهانه غلامان در منطقه سیستان قابل مقایسه است. در گمانه زنی دهانه چاه ها نیز 15 نمونه سفال و شی تاریخی به دست آمد که پس از آزمایش های کربن 14 مشخص شد متعلق به 2500 سال پیش هستند و همین تاریخ نگاری حدس باستان شناسان را نسبت به قدمت 2500 ساله قنات قصبه گناباد به یقین تبدیل کرد.

لباف خانیکی ادامه داد: بررسی هایی که به مدت یک ماه در سال 69 از قنات قصبه گناباد انجام شد موجب ترسیم نخستین نقشه از این قنات شد.

مدیر موزه بزرگ خراسان افزود: قنات قصبه گناباد در بیابان گناباد که فاقد رودخانه و چشمه است و شیب بسیار اندکی نیز دارد گسترده شده است.

وی با تاکید بر این که جنوب خراسان نمی توانسته در 2500 سال پیش دارای منابع آبی بوده باشد گفت: مردمی که در منطقه ای دیگر ساکن بودند با دانشی که داشتند مکانی را انتخاب کردند تا با حفر قنات به آب برسند و آب استخراج شده از قنات سبب شکل گیری کانون جمعیتی و تمدنی منطقه شد.

لباف خانیکی گفت: پس از بررسی های باستان شناسی که در فاصله 20 کیلومتری شمال قنات قصبه گناباد انجام شد باستان شناسان با محوطه باستانی بسیار وسیع و مهمی با عنوان «تپه حصار» مواجه شدند که از هزاره سوم پیش از میلاد تا دوره تاریخی و همچنین زمان حفر قنات دارای سکونت بود.

وی افزود: مردم این منطقه از آبی که اکنون به کالشور مشهور است استفاده می کردند. اما تغییرات اقلیمی موجب شد این آب رودخانه به دلیل خشکسالی شور و غیرقابل استفاده شود و ساکنان تپه حصار قصبه گناباد کنونی را برای حفر قنات انتخاب کنند.