به گزارش سفر نیوز،آخرین نشست از همایش دوروزه میراث روایی به موضوع هایی چون متل های تهران ، جوانمردان و آیین آنان ، مناظره شاعرانه عاشیق ها و... اختصاص یافت.
سلیم سلیمی موید دردومین نشست از آخرین روز برگزاری همایش میراث روایی به بیان مقاله ای با عنوان "روایت چند متل از تهران پرداخت" و گفت : متل ها قصه های کوچک خوش آینده و حکایت های خرافی ای هستند که سینه به سینه به نسل های بعدی منتقل می شوند .
داستان های غیر واقعی که بیشتر قهرمان های آن جانوران هستند و برای سرگرمی و خوش آیند کودکان گفته یا نوشته می شوند .
او افزود: دلایلی بسیاری وجود دارد که به واسطه آنها متل های شکل گرفته و بیان می شوند و با توجه به نیاز دچار تغییر و تحول شده و گاه بخشی یا بندی به آن اضافه می شود .
گاهی هم بنا بر نیاز یک متل از یک منطقه جغرافیایی به یک منطقه دیگر انتقال داده شده و روایت و خوانش متفاوتی از متن اولیه برای آن ساخته و بیان می شود.
جوانمردی در باورهای عامیانه ایران زمین وجود دارد
افسانه خاتون آبادی دیگر سخنران این جلسه بود که با بیان چکیده ای از مقاله کهن الگوی "جوانمردی "و انعکاس آن در میراث روایی گفت: این پژوهش ابتدا تجلیات مختلف این رخساره روایی را با تأکید بر اشکال و تنوع روایی آن در ایران با هم مقایسه می کند .
سپس در گام دوم برای توضیح همانندی و ناهمانندی های موجود و پیدا کردن علت وجودی این الگوی تکرار شونده دو احتمال را مطرح می کند.
به گفته او ، جوانمردان و آیین آنان دیر زمانی پیش از ظهور اسلام تا دوره معاصر حضوری بس گسترده در جامعه ، ادبیات مکتوب و شفاهی ، هنرها ، آیین ها ، ورزش پهلوانی و باورهای عامیانه ایران زمین داشته اند .
خاتون آبادی تصریح کرد : از حافظ تا صادق هدایت ، از فردوسی تا خالقان ادبیات شفاهی ، از عنصر المعالی تا صاحبان فتوت نامه ها و از متصوفه تا پاره ای از سینما گران ، هر یک سیمایی از این قهرمان را با خویشکاری تقریبا واحد به ما می نمایانند اما در هر زمان و مکان با چهره و نامی متفاوت روبرو می شویم .
تفاوت معنایی در داستان های نظامی و فردوسی
طلایه رویایی دیگر سخنران این جلسه بود که در مقاله خود به بررسی تطبیقی دو روایت از یک داستان "بهرام و کنیزک چنگ زن در شکار "از شاهنامه و"بهرام با کنیزک خویش" در هفت پیکر پرداخت .
او اظهارداشت:مقایه دو داستان" بهرام کنیزک چنگ زن در شکار" در شاهنامه فردوسی با داستان مشابه آن "بهرام با کنیزک خویش: در هفت پیکر نظامی و بررسی خصوصیات این دو تفاوت های آشکاری را در دو شیوه روایت پردازی نمایان می کند .
وی افزود : در داستان فردوسی تأکید بر فنون شکار و توانایی حماسی و در داستان نظامی تأکید بر نتیجه اخلاقی و پیام معنوی داستان است.
ماتال ها برگرفته از فرهنگ ترکمنی
زلیخا قرنجیک نیز در ادامه به ارائه پژوهشی در ادبیات شفاهی ؛چیستان ماتال در میان ترکمن های ایرانی و نمونه موردی طایفه یموت پرداخت.
او گفت : در زبان ترکمنی به چیستان ماتال می گویند و به سئوالاتی که درارتباط با وقایعی که در اطراف ما می گذرد و یا هر موضوع خاص دیگری که در قالب کنایه و اشاره به صورت جملات کوتاه شعر گونه و هنرمندانه مطرح می شود چیستان گفته می شود.
چیستان های ترکمن شامل موضوعات مختلفی همچون طبیعت و حوادث طبیعی ، ابزار کار و تولید ، مسکن ، لوازم منزل ، خوراک ، پوشاک ، کشاورزی ،دامداری ، صنعت و بسیاری از چیزهایی است که در محیط زدگی یافت می شوند با آن سرو کار روزمره داریم .
دئیشمه مناظره شاعرانه عاشیق ها
فریده مجیدی دیگر سخنران این نشست بود که مقاله دئیشمه ، میراث روایی عاشیق را ارائه داد و گفت : دئیشمه نوعی مناظره شاعرانه و از آزمون های گذار برای فردی است که می خواهد به مقام عاشیقی برسد.
او افزود:شعر عاشیق انواع بسیاری دارد که همه بر اساس اوزان هجایی که با ساختار زبان ترکی تناسب و هماهنگی دارد سروده می شوند .
مجیدی اظهار داشت:نتایج این پژوهش مشخص کرده است که عاشیق ها و به دنبال آن اشعار و سروده های ایشان که نمادی از میراث روایی اقوام ترک زبان ایران محسوب می شود سرشار از مضامینی است که فرهنگ شجاعت، آزادگی ، وطن دوستی و دینداری را ترویج وامید به بهروزی را در دل مردم بیدار نگه می دارد.
همایش میراث روایی که به همت پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد پس از دو روز برگزاری و ارائه25مقاله برتر از میان 74 مقاله عصر روز گذشته به کار خود پایان داد.
برگزاری نمایشگاه افسانه به قلم نقش و نقاشی ،نمایشگاه کتاب و نمایشگاه عروسک های ایرانی از بخش های جنبی این همایش بود.
