به گزارش سفرنیوز، مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان گفت: براي حفظ و پايداري «منار جنبان» اين بنا از حركت باز مي‌ايستد، چون هر سال براثر حركت‌هاي متعدد، قسمت‌هايي از آجرها و كاشي‌هاي آن ريخته و بنا دچار آسيب جدي شده است.
در دنيا برخي مناره‌ها قابليت تكان خوردن را دارند كه به اصطلاح به آنها منارجُنبان مي‌گويند كه بيشتر اين مناره‌ها در كشورهاي عراق و عربستان و ايران هستند. تمام منارجنبان‌هاي ساخته شده در دنيا متعلق به فرهنگ ايراني اسلامي هستند و همگي در يك دوره زماني سي ساله در دوره تيموريان ساخته شده‌اند. ايران نيز چند منارجنبان دارد كه از معروف‌ترين آنها مي‌توان به منارجنبان اصفهان و نيز منارجنبان بخش خرائق در شهرستان اردكان اشاره كرد كه منار جنبان اصفهان واقع در روستاي كاردالان(نصرآباد) در سر راه اصفهان به نجف‌آباد از معروف‌ترين آنهاست. در اين روستا بنايي وجود دارد كه مزار يكي از صلحاي مشهور قرن هشتم هجري به نام عمو عبدالله كارلاداني است كه در زمان سلطان محمد خدابنده ايلخان مسلمان زندگي مي‌كرده است. نكته خاص اين بنا مانند ديگر منارجنبان‌ها اين است كه با حركت دادن يك مناره، مناره ديگر نيز به حركت و جنب و جوش مي‌آيد و البته نكته اختصاصي منارجنبان اصفهان، تكان خوردن كل بنا همراه مناره‌هاست كه وجه تمايز آن محسوب مي‌شود. ديدن تكان خوردن دو مناره به عرض 9 و بلنداي 17 متر بدون آنكه ريزش كند، سال‌هاست گردشگران بسياري را به اصفهان مي‌كشاند.
دليل حركت مناره‌ها بدون ريزش
دليل حركت اين بنا مدت‌ها براي دانشمندان سوال بوده و بسياري هنوز مي‌گويند هيچ دليل منطقي‌اي براي اين حركت وجود ندارد. جهانگرداني كه به نقاط مختلف دنيا سفر كرده‌اند در مشاهدات خود مناره هايي را معرفي كرده‌اند كه در نقاط ديگر جهان همين خصوصيت را داشته‌اند. اما قدر مسلم اينكه منارجنبان اصفهان وجه تمايزي با ساير مناره‌هاي متحرك دارد و آن اين است كه گذشته از حركت مناره‌ها ساير قسمت‌هاي بنا نيز حركت مي‌كند. حميد شاهين پور، سرپرست كميته پژوهشي انجمن فن‌آوري‌هاي بومي ايران، تصميم گرفت علت ارتعاشات اين بنا را با فرمول‌هاي ديناميكي پيدا كند. پژوهش شاهين‌پور با تمام فرمول‌هاي پيچيده و آزمايشگاهي‌اش منجر به رسيدن به اين نتيجه شد كه: «هنگامي كه دو نخ مشابه با طول مساوي داشته باشيم و انتهاي اين نخ‌ها را به يك نخ افقي ببنديم دو آونگ كاملا مشابه حاصل مي‌شود. هرگاه يكي از نخ‌ها به نوسان درآيد ديگري هم شروع به نوسان مي‌كند. اما اگر يكي از نخ‌ها بلندتر شود، در صورت نوسان، نخ ديگر دچار نوسان نمي‌شود. ضمنا اگر وزن يكي با ديگري متفاوت باشد باز هم نوسان يكي منجر به اختلال در نوسان ديگري مي‌شود. بر همين اساس مي‌توان نتيجه گرفت كه، ارتعاش يك مناره مي‌تواند به مناره‌هاي بعدي هم منتقل شود.»
توقف حركت منارجنبان با تصميم ميراث فرهنگي
در سال‌هاي اخير شماري از كارشناسان ميراث فرهنگي اعلام كردند كه با هر بار تكان خوردن منارجنبان اصفهان، اين بناي ارزشمند قدمي به سوي مرگ برمي دارد. برهمين اساس چندين سال كه بحث ممنوعيت جنباندن اين بنا مطرح شده اما هر بار با دلايلي نظير اينكه مناره‌ها با تكان خوردن تخريب نمي‌شوند، علت حضور گردشگران همين ديدن جنبش بناست، تكان دادن بنا به تشخيص كارشناسان ميراث فرهنگي اصفهان انجام مي‌شود و... طرح به جايي نرسيده است تا اينكه از فروردين سال گذشته تصميم گرفته شد، بنا فقط در برخي موارد خاص جنبانده شود. اما به تازگي مديركل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان اصفهان از متوقف شدن هميشگي حركت «منار جنبان» خبر داده و گفته است: موضوع تكان دادن منار جنبان، ديگر مطرح نيست، حتي در نوروز و به‌خاطر گردشگران يا مسافران. محسن مصلحي، اظهار كرد: براساس تصميم شوراي تامين سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري براي حفظ و پايداري «منار جنبان» اين بنا از حركت باز مي‌ايستد، چون هر سال براثر حركت‌هاي متعدد، قسمت‌هايي از آجرها و كاشي‌هاي آن ريخته و بنا دچار آسيب جدي شده است. وي حركت دادن غيراصولي اين بنا را در طول سال‌هاي گذشته تاييد كرد و گفت: تا سال‌هاي 62 و 63 از روي سي‌وسه‌پل و پل خواجو، ماشين تردد مي‌كرد؛ اما براي ماندگاري اين آثار تاريخي، از همان سال‌ها، تصميم گرفتند كه از ورود خودروها به اين پل‌ها جلوگيري شود. اين سياست، براي بناهاي ديگر كه در معرض آسيب و خطر هستند نيز بايد اجرا شود تا بناها حفظ شوند. به گفته وي، به همين منظور تابلويي به منظور اطلاع‌رساني علل اين امر به گردشگران در ورودي بنا نصب مي‌شود و فيلم جنباندن منار در سال‌هاي قبل در مانيتوري كه در حياط بنا نصب شده نمايش داده مي‌شود.
هر چند ديدن جنبيدن بنايي كه از گل و خشت و چوب و آجر است، بسيار هيجان‌انگيز است، اما اين حركت مسئولان براي حفظ ميراث فرهنگي كشور در آستانه سال نو را بايد به فال نيك گرفت.
