به گزارش سفرنیوز، رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی در سومین روز کاری خود، دستور پیگیری جدی وضعیت آثار تاریخی در معرض خطر در دره باستانی سیمره را همزمان با اعلام وزارت نیرو مبنی بر شروع آبگیری سد سیمره صادر کرد.
این نخستین دستور کاری مسعود سلطانی‌فر در سازمان میراث فرهنگی است که به گفته خودش، براساس پیگیری‌ها و توافق‌های انجام‌شده در دوره ریاست محمدعلی نجفی بر سازمان میراث فرهنگی صادر شده است. سلطانی فر در دستور فوری خود تأکید کرده است که باید پیگیری‌ها برای نجات آثار و محوطه‌های تاریخی واقع در دره سیمره به نتیجه برسد. آنطور که رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی گفته است، در فرصت کوتاه باقیمانده تا آبگیری سد سیمره باید هر کاری برای نجات آثار موجود در دره باستانی سیمره انجام داد.
سیمره 2 سال در تعلیق
روزنامه همشهری اواخر فروردین‌ماه سال1390، 2روز پس از آنکه مجوز آبگیری سد سیمره با رفتن حمید بقایی از سازمان میراث فرهنگی به نهاد ریاست‌جمهوری توسط وزارت نیرو صادر شد، در گزارشی انتقادی از آبگیری سد سیمره به کاوش‌های ناقص نجات‌بخشی در محوطه باستانی سیمره پرداخت و نسبت به تخریب آثار مربوط به دوره‌های مختلف باستانی و تاریخی در این محوطه باستانی هشدار داد.
محوطه باستانی و تاریخی سیمره در نوار مرزی 2 استان لرستان و ایلام قرار دارد و آثاری از دوران پیش از تاریخ از دوره پارینه‌سنگی تا عصر مفرغ و آهن و پس از آن از دوران اشکانی و ساسانی تا دوره اسلامی را در خود جای داده است. احداث سد سیمره در محوطه باستانی سیمره از همان ابتدا مورد تأیید باستان‌شناس‌ها و کارشناسان میراث فرهنگی نبود و آنها همان زمان نیز نگرانی خود از تهدید آثار تاریخی کشور را با آبگیری این سد اعلام کردند. محوطه در حال غرق‌شدن زیر آب‌های سد سیمره از محوطه‌های بسیار کهن ایران است. سازندگان سد تعهد کرده بودند هزینه کاوش‌های نجات بخشی در این محوطه باستانی را پرداخت کنند و بدین‌ترتیب یک کاوش نجات‌بخشی کوتاه و ناقص انجام شد.
ضربه کاوش‌های ناقص و عجولانه
کاوش‌های نجات‌بخشی اندک در محوطه سد سیمره از تمدن ایرانی پیش و پس از اسلام پرده برداشت. 2تپه باستانی للار و چیاسبز، پایه‌های یک پل تاریخی، آسیاب آبی و گورستان کافران از جمله محوطه‌های واجد ارزش حفاظت در محوطه و اطراف سد سیمره شناخته شدند که به‌رغم انجام پروژه‌های ناقص نجات‌بخشی قرار است به زیر آب بروند.
براساس گچبری‌های به دست آمده در کاوش‌های نجات‌بخشی دره سیمره، تزیینات موجود درست شبیه به آن‌چیزی است که در تیسفون به دست آمده بود. کاوش‌های باستان‌شناسی همچنین مشخص کرد که کوشک‌های ساسانی نیز در این محوطه باستانی برپا بوده‌اند. براساس خبرهای رسیده از فعالان میراث فرهنگی به روزنامه همشهری، کاوش‌های انجام شده به‌منظور آبگیری سد سیمره که قرار است به‌عنوان نیروگاه برق‌آبی مورد استفاده قرار بگیرد، به‌طور کامل انجام نشده بود. باستان‌شناس‌ها همان زمان به روزنامه همشهری گفتند، درصورت آبگیری سد سیمره که 50کیلومتر از نوار مرزی حدفاصل استان‌های لرستان و ایلام را به زیر آب می‌برد، آثار تاریخی باقیمانده نیز مدفون می‌شود.
نابودی 150 اثر تاریخی و محوطه باستانی
در بررسی‌های نخست باستان‌شناسی در محوطه باستانی سیمره که قرار است به زیر آب برود تخمین زده شد که با احتساب محوطه‌های دورمانده از چشم گروه بررسی‌کننده، آثار باستانی و تاریخی موجود در محوطه 150 اثر مشتمل بر تپه‌ها و گورستان‌های باستانی، پل‌ها و قلعه‌ها و آسیاب‌های آبی است که هر کدام نیازمند فصل‌های طولانی کاوش بودند.
نقص کاوش‌های نجات بخشی نیز از آن جهت بود که تنها 15 محوطه و اثر تاریخی از 150 اثر تخمین‌زده شده در این محوطه باستانی در کاوش‌های نجات‌بخشی مورد توجه قرار گرفته بودند. گفته می‌شود آثاری از عصر نوسنگی، عصر مفرغ و آهن تا دوره اشکانی، ساسانی، هخامنشی و دوره اسلامی در محوطه حوزه آبگیر سد به دست آمده بود.
کامیار عبدی، باستان‌شناسی که در یکی از فصل‌های کاوش در سیمره حضور داشته گفته است، آثاری از 25 هزار سال قبل تا دوران اسلامی در کاوش‌های سیمره به دست‌آمده و سفال‌های نادری نیز از این محوطه تاریخی یافت شده است. عبدی با تأکید بر اینکه آبگیری سد سیمره منجر به از میان رفتن بخشی از آثار باستانی می‌شود به فرسایش و از بین رفتن آثار تاریخی محوطه‌های نزدیک به سد سیمره که قرار است به‌زودی آبگیری شود نیز اشاره کرد.
رئیس جدید سازمان میراث فرهنگی اما در پیگیری اقدام محمدعلی نجفی به‌منظور بررسی وضعیت آثار در معرض خطر سیمره دستور داده است تا بلافاصله نجات آثار و محوطه‌های واقع در دره سیمره به نتیجه برسد. پیرو این دستور مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری لرستان نیز اعلام کرد از دیروز کاوش‌های جدید در محوطه سیمره آغاز شده است. به گفته قاسم قربانی در نخستین دوره آبگیری سد سیمره که 2سال پیش انجام شد بخشی از آثار تاریخی از بین رفتند.
