به گزارش سفرنیوز،مهمترین پروندههای میراثمعنوی درحالی از کف ایران میرود و به اسم کشورهای همسایه ثبت میشود که در سالهای اخیر هیچ فعالیت چشمگیری از پژوهشکده مردمشناسی و پیگیری پروندههای میراثمعنوی دیده نمیشود.
از زمانیکه سکوت، سکون، اغما، انزوا در سازمان میراثفرهنگی حاکم شد، آخرین لقمه دلمه که هیچ، سنتهای قهوهخانهای، تار، چوگان، سنتور هم از ایران گرفته شد.
همیشه یک پای میراثمعنوی در ایران میلنگیده، بهخصوص در این سالهای اخیر. کارشناسان و پژوهشگران این بخش پژوهشی از سازمان چنان در سکون و انفعال خزیده بودند که بهندرت پیش میآمد که مانند باستانشناسان به شرایط نابسامان پژوهشکده مردمشناسی و پروژههای درحالانجام میراثمعنوی اعتراضی کنند. بهاندازهای که شاید مسئولان و کارشناسان ایرانی فراموش کردند، میراثمعنوی و پروژهای منطقهای تا چهاندازه نسبت به پروندهای ملی از اولویت برخوردار و حساسیتبرانگیز است.
حالا اما پس از گذشت سالها کاستی و کوتاهی، میراثمعنوی ایران تبدیل به سفرهای پربرکت برای کشورهای همسایه شده است. سفرهای که ایران هیچ سهمی از آن در هشتمین اجلاس یونسکو نبرد و به نگاهی پرحسرت اکتفا کرد. دلمه از سفره، تار از هنر و چوگان از ورزش ایرانی رفت و هنوز مشخص نیست که مسئولان ایرانی چه تمهیداتی برای افزودن نام ایران به فهرست پروندههای مشترک منطقهای دارند. این درحالی است که شنیده میشود چین هم در حال آمادهسازی ثبتجهانی پرونده سنتور در آیندهای نزدیک است.
«فرهاد نظری» مدیر کل دفتر ثبت آثار تاریخی سازمان میراثفرهنگی اما در گفت و گوهای متعددی که نسبت به اتفاقات اخیر دارد، موضع تندی نسبت به تلاش گسترده آذربایجان برای ثبت مستقل پروندههای مشترک نشان نمیدهد. او میگوید، نگاه و حساسیتی که رسانهها نسبت به ثبت پروندهها در یونسکو دارند اشتباه است. ثبت موضوعات متنوع فرهنگی در یونسکو بهمنزله یکپارچگی و نزدیکی کشورها و فرهنگها به یکدیگر است و این موضوع نباید حساسیتزا و چالش برانگیز باشد.
نظری اما هیچ اشارهای به کوتاهی و کمکاری کارشناسان میراثفرهنگی دررابطه با پیگیری پروندههای منطقهای نکرد. او معتقد است، همانطور که پروندههای ملی مورد توجه قرار میگیرند، پروندههای چند ملیتی هم بهطور جداگانه پرداخته و بررسی میشوند. بهطوریکه قرار است در آیندهای نزدیک لیستی از پروندههای مشترک به کشورها تهیه و ارسال شود تا بدین ترتیب اگر کشوری تصمیم به ثبت میراثی مشترک داشت به ایران هم نظر و نگاهی بیندازد.
او میگوید: ایران در زمینه میراث منطقهای دچار مشکل جدی نشده چراکه هر وقت اراده کند میتواند اسناد و مدارک پروندهها را ارسال کند و بهصورت مشترک به لیست آثار ثبتی بیفزاید.
با این وجود هنوز مشخص نیست چرا تاکنون هیچ پیگیری در رابطه با پرونده تار از سوی ایران صورت نگرفته است. فعالان و کارشناسان میراثفرهنگی بارها اعلام کردهاند که میراث معنوی همچون میراث فرهنگی ارزشمند است و قابلیت احیای هویت ملی ما را در سطح جهانی دارد، با این حال و علیرغم تمامی وعدهها، نسبت به ثبت ملی و جهانی میراث معنوی هنوز آنطور که باید و شاید به مقوله میراثمعنوی و اولویتهای آن پرداخته است.