به گزارش سفرنیوز، همواره رقص و حرکات آیینی جایگاه ویژهای در فرهنگ مردمان داشته و دارد. در این میان هر قوم با توجه به ویژگیهای منطقه خود مراسم خاصی برای دعا و نیایش و شادی داشتههایشان انجام میدهند. رقص قاسم آبادی نیز گلچینی از رنگ و دعای مردم گیلان زمین در فصل کشت و برداشت است.
همه رقصهای آیینی دنیا برای نیایش شکل گرفتهاند. هنگامی که رقص در شکل روحانی خود تبدیل به سما و از خود بی خود شدن برای رسیدن به پروردگار میشود، هنگامی که در مراحل مختلف رقصهای آیینی نیایش و ستایش خداوند جایگاه ویژهای دارد، اینجاست که میتوان از رقص به عنوان نمادی از نیایش نام برد.
رقص قاسمآبادی نیز یکی از انواع حرکاتی است که مردم بومی گیلان هنگام آغاز فصل کشت برای ستایش و شکر پروردگار خود در مراسم جشن و شادی برگزار میکنند.
" حسین اسماعیل پور" مردم شناسی گیلان و رییس پژوهشگاه گیلان در این خصوص گفت: «رقص قاسم آبادی به دو قسمت رقص خانمها و رقص آقایان تقسیم میشود اما آنچه امروزه بیشتر به عنوان رقص قاسم آبادی شناخته شدهاست، رقصی است که خانمها مجری آن هستند و لباس قاسم آبادی و حرکات خاصی که انجام میشود نماد آن است.»
او درتوضیح لباس قاسمی گفت: «این لباس از سه تیکه تشکیل شده. تنبان که شلوار قاسم آبادی است که بین 10 تا 15 متر پارچه لازم دارد و با رنگهای متفاوت و چین بسیار زیاد دوخته میشود. پیراهن که تقریبا تا روی تنبان قاسم آبادی میآید و جلیقه که با پول و سکه تزیین میشود. البته زنان قاسم آبادی روسری بلندی نیز به دور سر خود میبندند که به دوقسمت پیشانی بند و روسری توری که دست بافت خودشان است و مانند شال از سر آویخته میشود تقسیم میشود.»
به گفته این مردمشناس، سه مرحله کاشت، داشت و برداشت برنج در رقص قاسم آبادی نشان داده میشود. البته این رقص با انجام نیایش به درگاه خداوند آغاز میشود و بخش عمدهای از این رقص به دعا و شکر پروردگار اختصاص دارد چراکه خداوند به آنها این امکان را داده تا به کشت و زرع بپردازند.
اسماعیل پور در انی خصوص گفت: «پس از نیایش، مرحله کاشت آغاز میشود. این بخش از رقص با حرکات تند و چرخشهای دایرهای انجام میشود. مرحله دوم که مرحله داشت است با چرخشهای کندتر انجام میشود و مرحله برداشت که جداکردن دانه از ساقه و پوسته است در دایرههای کوچکتر انجام میشود و تقریبا افراد ثابت در یک جا این مرحله را انجام میدهند.»
به گفته او، رقص قاسم آبادی در سه حلقه انجام میشود. حلقه اول بزرگتر است به صورت چرخشهای سریع انجام میشود، حلقه بعد که برای مرحله داشت است کوچکتر میشود و در نهایت حلقه سوم از همه کوچکتر خواهد بود. این حلقهها در ادامه مراحل رقص بزرگتر میشوند و ادامه مییابند تا به مرحله نیایش و شکر خداوند میرسد.
لباس قاسم آبادی به تنوع رنگیاش معروف است که از طبیعت گیلان الهام گرفته است. چنانکه رنگهای قرمز و سفید رنگ غالب هستند و تکههای سبز به صورت محدود در آن دیده میشود. رنگهای سیاه و بنفش یا بکار برده نمیشود و اگر هم مورد استفاده قرار گیرد بسیار کم و محدود است. این رنگها هنگام چرخش و حرکات در طول رقص نمودی از گنبد دوار را به نمایش میگذارند.
اسماعیلپور با اشاره به آنکه استفاده از رنگها برای مجردها و متاهلها متفاوت است یادآور شد: «نوارهای رنگی که وجود دارد معمولا برای مجردها از لبه دامن بیشترین رنگها مورد استفاده قرار میگیرد اما برای متاهلها یا ساده کار میشود یا اگر رنگی باشد بیشتر از رنگهای تیرهتر استفاده میشود.»
در واقع شاید بتوان از رقص قاسم آبادی و مراسمی که به این منظور برگزار میشود به عنوان مراسم آشنایی جوانان مجرد با یکدیگر نیز نام برد.