به گزارش سفرنیوز، سرانجام زمان پرواز «حسن روحانی» و هیات همراه به آمریکا فرا رسید. رییس سازمان میراث فرهنگی هم بر اساس برنامه قبلی همراه رییس جمهور شده است. محمد علی نجفی، بازگشت الواح گلی هخامنشی به ایران را یکی از برنامه‌های اصلی سفر خود عنوان کرده است. برنامه‌ای که به گفته برخی از باستان‌شناسان به دلیل مهیا نبودن امکانات موزه‌ای نباید محقق شود. نظری که رییس جدید موزه ملی ایران، آن را رد میکند.
حسن روحانی در راس هیاتی بلندپایه عازم نیویورک شد تا در اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل حضور یابد. نهاوندیان رییس دفتر رییس‌جمهور، محمدعلی نجفی رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، حسام‌الدین آشنا مشاور رییس‌جمهور، محمود واعظی وزیر ارتباطات، شهیدی رییس بنیاد شهید، محمدرضا صادق مشاور رییس‌جمهور و دستغیب نماینده مردم شیراز و مره‌صدق نماینده کلیمیان از همراهان رییس جمهور در این سفر هستند.
سفری که محمد علی نجفی وعده داده است که حتما در طی آن موضوع بازگشت الواح گلی هخامنشی را پیگیری میکند: «در این سفر، با مسئولان دانشگاه شیکاگو ملاقاتی صورت می‌گیرد و در این ملاقات حتما درباره بازگشت 30 هزار لوح گلی هخامنشی گفت وگو انجام می‌شود.»
کامیار عبدی، باستان شناس و استاد دانشگاه اما امیدوار است این امر محقق نشود و الواح گلی در موسسه شرق شناسی شیکاگو باقی بماند، او دلیل این امر نبود امکانات کافی و لازم در موزه ملی ایران برای نگهداری از این لوح‌های ارزشمند و گنجینه‌های ملی می‌داند.
این باستان شناس سوالات مهمی را درباره نحوه نگهداری این الواح مطرح میکند: «آیا در موزه ملی ایران فضاهای کافی برای نگهداری و حفاظت از این یادمان‌های ارزشمند وجود دارد؟ آیا امکانات مناسب برای حفاظت از این اشیاء در محیط های استاندارد و علمی مهیاست؟ آیا ما لوازم و قفسه‌های مناسب برای صیانت از این اشیا را داریم؟ »
رییس موزه ملی ایران: شرایط لازم مهیاست
بازگشت 30 هزار لوح گلی به ایران سال‌هاست که تبدیل به خواست جمعی مردم ایران شده است. البته خواست دیگر آنها حفاظت از این یادمان‌های اجدادی در موزه ملی ایران باستان هم است. قولی که رییس جدید موزه ملی ایران می‌دهد.
«مهناز گرجی»، رییس موزه ملی ایران در گفت و گو با chn می‌گوید که در حال حاضر فضا و امکانات مناسب برای پذیرش و نگهداری از الواح گلی به خوبی مهیاست.
رییس موزه ملی همچنین تاکید میکند که در صورتی که مشکل بازگشت الواح گلی به ایران از نظر حقوقی حل شود. در ایران شرایط تحقیق و مطالعه در ابعاد کاملا علمی و استاندارد فراهم می‌شود.
به گفته او، تالار بخش کتیبه‌ها در مورد خطوط باستانی سال‌هاست فعالیت مستمری دارد. شرایط فراهم خواهد بود. دغدغه ما تنها بازگشت الواح است.
پیگیری الواح گلی تا بازگشت قطعی ادامه دارد
حالا به نظر آنچه مهم است، پیگیری هی حقوقی سازمان میراث فرهنگی است که طی سالیان گذشته چندان موفقیت آمیز نبوده است. امید غنمی، مدیرکل حقوقی و املاک سازمان میراث فرهنگی می‌گوید: «بر اساس مذاکرات و مکاتبه‌های صورت گرفته با موسسه شرق شناسی شیکاگو قرار بود تا سایر الواح نیز به ایران ارسال شود اما طرح پرونده ای موسوم به "جنی روبین و شرکا" موجب اختلال در روند استرداد این الواح شد.»
به گفته او، پرونده "جنی روبین و شرکا" در یکی از دادگاه های کشور آمریکا مطرح گشت و طی آن ایران با یک اتهام بی اساس مسئول پرداخت غرامت شد، در مرحله اول اجرای این حکم، اموال تاریخی – فرهنگی متعلق به ایران از جمله الواح گلی تخت جمشید که به صورت امانی به دانشگاه شیکاگو ارسال شده بود توقیف شد.
غنمی می‌گوید که در سال 1385 مسئولین سازمان میراث فرهنگی وقت با استفاده از وکیل محلی به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران به این پرونده ورود پیدا کردند و با وجود پیچیدگی های فراوان موفقیت هایی در این رابطه کسب کردند.
مدیرکل امور حقوقی و املاک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ادامه می‌دهد: پرونده الواح هخامنشی ایران تا زمان بازگشت این میراث ارزشمند به کشور و حصول نتیجه قطعی دنبال می‌شود.
قسمتی از الواح گلی تخت جمشید که در حفاری های مشترک ایران و موسسه شرق شناسی شیکاگو در سال 1316 کشف شد، به منظور انجام تحقیقات علمی به صورت موقت به موسسه شرقشناسی شیکاگو امانت داده شد. بخشی از هزاران لوحی که به امانت داده شده بود، در سال های 1327 و 1350 شمسی و تعدادی نیز با پیگیری های سازمان میراث فرهنگی در سال 1383 به کشور بازگردانده شد.
الواح گلی خوانده و مستندسازی شده نیاز به بازنگری دارد
مترجم متن منشور کوروش هم در زمینه بازگشت الواح گلی و بررسی دوباره آنها اعلام میکند که همین تعداد از الواح که تاکنون خوانده و منتشر شده اند باید مورد بازنگری قرار گیرند.
شاهرخ رزمجو، مترجم متن منشور کوروش و استاد باستان شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه الواح گلی باروی تخت جمشید در حقیقت اسناد مالی و اداری مربوط به بخشهایی از محدودۀ جغرافیایی فارس در دورۀ هخامنشی هستند، می‌گوید: اطلاعاتی که می‌توان از این اسناد به دست آورد در کتیبه های سلطنتی وجود ندارد و با بررسی دقیق آن ها می توان تصویری از ساختار درونی حکومت هخامنشی و دستگاه اداری آن به دست آورد.
او با بیان اینکه چگونگی ادارۀ امپراطوری هخامنشی تا حدودی در این الواح نهفته است، می گوید: این اطلاعات از هیچ منبع دیگری قابل دسترسی نیست و همین نکته اهمیت و ضرورت مستندسازی و حفاظت از الواح را دوچندان می کند.
استاد باستان شناسی دانشگاه تهران ادامه می‌دهد:« تا حدود 40 سال پیش این تصور وجود داشت که همه الواح گلی باستانی باید پخته شوند تا بتوان آنها را حفظ کرد که این تصور باعث شد تعدادی از الواح در روند پخت از بین بروند، این در حالی است که بر اساس تحقیقات مشخص شد بیشتر الواح نیاز به پخت ندارند و امروزه نیز به ندرت و تنها در موارد خاص چنین کاری توسط متخصصان آن انجام می شود.»
رزمجو می‌گوید:« پژوهشگران موسسۀ شرقشناسی هم از این امر مستثنی نبودند و تا زمانی که خلاف این امر ثابت نشده بود پخت الواح گلی را لازمه حفظ آنها می دانستند، اما با روشن شدن نتایج تحقیقات روی الواح گلی، پژوهشگران موسسه شرقشناسی دریافتند که هیچ نیازی به پختن گل نوشته های هخامنشی تخت جمشید برای حفظ آنها نیست و در صورت پخت، امکان نابود شدن الواح وجود دارد.»
او با بیان اینکه الواح هخامنشی موجود در موسسۀ شرقشناسی در شرایط مناسب و درستی نگهداری می شوند، می‌گوید: مستندنگاری، خواندن و ترجمۀ الواح هخامنشی هم اکنون در قالب پروژه ای در موسسه شرقشناسی شیکاگو و از سوی پژوهشگران آن موسسه در حال انجام است.
