به گزارش سفر نیوز، معاون ميراث فرهنگي کشور با اشاره به ويژگيهاي شاهنامه فردوسي گفت: اين اثر مکتوب، به حق يکي از آثار بارز در حوزه حافظهي بشري به شمار ميرود.
«مسعود علويان صدر» شب گذشته با بيان اين مطلب در همايش تلجيل از فردوسيپژوهان و نکوداشت ثبت جهاني هنر نقالي در سالن همايشهاي صدا و سيما افزود: ارزشهاي شاهنامه از جنبههاي هنري، تاريخي و اسطورهاي همواره تبيين شده است و اين هنر ماندگار در بين ايرانيان از جايگاه ويژهاي برخوردار است.
وي با بيان اين که در زمينه چگونگي حفظ زبان فارسي با شاهنامه مطالب بسياري به رشتهي تحرير درآمده است، افزود: نکته برجسته اين اثر هنري ماندگار، فراگير بودن تاثير فرهنگي آن در اقصينقاط سرزمينمان، و در وراي مرزها است. به گونهاي که نقطهاي از اين سرزمين را نميشناسيم که در آن شاهنامه و نقل حکايتها و پندها و اندرزهاي آن مرسوم نباشد.
علويان اظهار داشت: شاهنامهخواني، قرنها است که در زبانها و گويشهاي محلي اين سرزمين رواج دارد علاوه بر اين، در آن سوي مرزهاي کشورمان،شيفتگان فردوسي علاقه وافري به اين حکيم فرزانه دارند.
معاون ميراث فرهنگي کشور گفت: اين تاثير شاهنامه، به درستي، همان است که در ادبيات امروزي ميراث فرهنگي از آن با عنوان «تقارب فرهنگها» ياد ميشود، و کشورها و ملل به تقويت آن فرا خوانده ميشوند. در ايران ما، قرنها است که فردوسي و اثر ماندگارش فرهنگها و اقوام به ظاهر پراکنده در اين پهنهي خاکي عظيم را گرد هم آورده، و در آنها حسي حاکي از افتخار را به واسطهي خوانده شدن با نام مقدس ايران و ايراني به وديعه گذاشتهاند.
وي با بيان اين که شاهنامه، به واقع به حوزهي ايران فرهنگي تعلق دارد که عرصهاي به مراتب بزرگتر از حدود و صغور را در بر ميگيرد و هماکنون در درون مرزهاي کشورمان قرار دارد، اضافه کرد: امروزه، فارسيزبانان، همه و همه، فردوسي و شاهنامهاش را در مرتبه اثري حماسي، اسطورهاي، تاريخي، ديني، و اندرزي و البته عدالتمحور، ميشناسند.
وي افزود: صلابت و استحکامي که فردوسي در کلام خويش بنا نهاده، و غرور و شکوهي که در جاي جاي آن ديده ميشود، هيچگاه او را از محور عدالت دور نساخته است.
به گفته علويان صدر، فردوسي دشمن سرزمينش را چنان بزرگوارانه و عادلانه توصيف ميکند، که گويي پهلواني از ديار خودش را وصف مينمايد و اين ويژگي، نماد بارز اين آثار اسطورهاي و حماسي است.
وي خاطر نشان کرد: پهلوان شاهنامه فردوسي فردي است که در عين واجد بودن تمامي شرايط پهلواني و جنگاوري و ميهندوستي، موفق نشده حق را از باطل باز شناسد، و در لحظهي خطير به اتخاذ تصميمهاي به جا و سنجيده اقدام نمايد.
عدالت محوري شاهنامه، در کنار مابقي ويژگيهاي زباني و ادبي و مضاميني اين اثر آن را از بزرگترين آثار حماسي جهان تبديل کرده، و فردوسي را در جايگاه مشايخ حماسيسرايي بزرگ و جهاني قرار داده است.
اين مقام مسوول با بيان اين که جمهوري اسلامي ايران، در حال حاضر، به عنوان کشوري صاحب سبک در تدوين و ارائهي پروندههاي ثبتي در ابعاد بينالمللي مطرح است، ادامه داد: اين سابقهي درخشان، هم در حوزهي ميراث ملموس و هم در حوزهي ميراث ناملموس مورد اذعان دستاندرکاران و متخصصان يونسکو است؛ به طوري که تاکنون، موفق به ثبت 9 اثر بزرگ شدهايم، که نوروز، رديف موسيقي ايراني، تعزيه، آيينهاي پهلواني و زورخانهاي، مهارتهاي سنتي در بافت فرش فارس، مهارتهاي سنتي در بافت فرش کاشان، موسيقي بخشيهاي خراسان، دانش سنتي ساخت لنج ايراني و دريانوردي با آن در خليجفارس و نقالي از مهمترين اين آثار است.
وي با بيان اين که نقالي به بيان جامع يعني عشق و تعهد به ايران و ايراني، عشق به هنر و ادب ايراني، و عشق به ائمه معصومين عليهمالسلام است افزود: نقال عاشق دلسوختهاي است که تمام وجود خود را در بيان اين پيام فرهنگي در طبق اخلاص قرار ميدهد.
وي خاطر نشان کرد: شايد اغراق نباشد که بگويم ايرانيان درس شجاعت و ايثار، شهامت، جوانمردي، عزت و بزرگي را در مکتب خانواده و از زبان اصيلترين نقالان فرهنگ ايراني يعني مادران و پدران و مادر بزرگان و پدربزرگان بدرستي آموختهاند و جلوههاي عيني آن امروزه در جامعه متجلي ميباشد.
وي با بيان اين که بارزترين تجلي نقالي پرداخت به شاهنامه است، افزود: گوش فرادادن به شرح حماسهها، آن گونه که در شاهنامهي فردوسي آمده، همواره احساسي از هويتي با پشتوانهي بسيار کهن، همراه با غروري ماندگار را در شنوندهي ايراني زنده داشته است.
علويان صدر اضافه کرد: با ورود دين مبين اسلام به سرزمين ايران، هنر قصهپردازي، نيز به درستي و با اسلوبي مطلوب، عناصر ديني را نيز در بافت روايي خود پذيرفت، و اين موضوع باعث شد که در طول قرون متمادي، ارزشهاي والاي ديني، نيز، با تلاش راويان به مخاطب عرضه شوند. عشق و ارادتي که در جمع مخاطبان نقاليهاي قهوهخانهاي به اميرالمومنين علي (ع) موج ميزند از اين جمله است.
وي ادامه داد: نقالي دست کم چهار مورد از تجليات پنجگانه ميراث معنوي جهاني را به خود اختصاص داده و به استناد اين صفات برجسته توانسته در عرصههاي جهاني خودنمايي کند.
معاون ميراث فرهنگي کشور خاطر نشان کرد: پرونده نقالي با تلاش معاونت ميراث فرهنگي و ديگر اعضاي تيم تدوينگر در آذرماه سال 1390، در جريان ششمين اجلاس کميتهي بينالدول کشورهاي عضو کنوانسيون براي پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس، در شهر بالي، کشور اندونزي، به ثبت جهاني رسيد.
وي با تبريک ثبت جهاني هنر نقالي خاطر نشان کرد: معاونت ميراث فرهنگي، تمامي قواي خود را همدوش با ديگر ارگانهاي متولي در جهت پاسداري از اين ميراث گرانبهاي کشورمان بسيج خواهد نمود. |