به گزارش سفرنیوز ،در نشست "ميراث کشاورزي" شواهدي از پيچيدگي‌هاي مديريت منابع کشاورزي در عصر آهن مرکز فلات ايران ارائه شد.
دانشجوي دکتراي باستان‌شناسي پيش از تاريخ دانشگاه تهران در اين نشست گفت: تا همين اواخر، پژوهش‌هاي باستان‌شناختي عصر آهن ايران تا حد زيادي به مطالعه و مقايسه گونه شناختي يافته هاي حاصل از کاوش در گورستان هاي اين دوره پرداخته و توجه کمتري به مطالعه و بازسازي جنبه¬هاي گوناگون ساختارهاي اجتماعي، اقتصادي و سياسي جوامع اين دوره شده است.
سجاد علي بيگي در ادامه خاطرنشان کرد: بيشتر پژوهشگران تا به امروز مردمان عصر آهن ايران را جوامعي فاقد ساختارها و نهادهاي سازمان يافته اداري و سياسي تلقي کرده و به صرف شمار اندک محوطه هاي استقراري مردمان اين دوره را دامداراني کوچ‌رو معرفي کرده‌اند.
وي اضافه کرد: مطالعه، تفسير و تحليل يافته هاي حاصل از کاوش در محوطه‌هاي استقراري اين دوره در مرکز فلات ايران، افقي نوين درباره حضور نهادهاي اقتصادي، اجتماعي و سياسي و وجود سازمان يافتگي هايي را در اين ميان بر ما آشکار کرد.
به گفته اين کارشناس؛ کشف چند قطعه سفال خاکستري با نقش مهر استوانه اي در کنار شواهدي چون مهرها، توکن هاي گچي، خمره هاي بزرگ سفالي و بقاياي پلمپ در خمره در ميان انبار و فضاهايي با کاربري ويژه محوطه-هاي بزرگ و مهم استقراري عصر آهن، شواهدي از سازمان يافتگي هاي اقتصادي ـ اجتماعي به ويژه پيرامون امور کشاورزي و فعاليت‌هاي مربوط به آن ارائه مي‌دهد.
وي در ادامه به توضيحاتي در مورد سفال‌هاي مهرزده از مرکز فلات ايران چون تپه گلستان رباط کريم، تپه معمورين رباط کريم، تپه قلي درويش قم، تپه سگزآباد قزوين، تپه سيلک کاشان، از حوالي ري پرداخت.
اين دانشجوي دکتراي باستان‌شناسي با اشاره به نمونه‌هايي از سفال‌هاي تپه گلستان افزود: موضوع اصلي نقوش، انجام فعاليتي روزمره توسط دو مرد و گاوي تنومند است که نفر سمت راست، ايستاده يا سوار بر وسيله‌اي احتمالاً گاو آهني است.
علي بيگي در ادامه گفت: مشابه حالت ايستادۀ مرد بر روي گاو آهن در سفال مهر زده تپه گلستان هم‌اکنون نيز در شيوۀ سنتي شخم زدن زمين در برخي مناطق مانند غرب ايران مشاهده مي‌شود. براساس ترکيب نقوش و سنجش تصاوير مشابه با قطعه سفال مهر زده از تپه معمورين و نقش صخره‌اي سايمالي تاش در غرب قرقيزستان چنين به نظر مي‌رسد که نقش سفال تپه گلستان نشان دهنده فعاليت کشاورزي به ويژه شخم زدن زمين با استفاده از گاوآهن است.
وي با بيان اينکه به احتمال فراوان، نقوش مهرزده سفال هاي عصر آهن در رابطه با بيان موضوع، فعاليت يا فرايندي چون کشت و کار هستند افزود: نقوش مورد نظر مي‌توانند بيانگر ذخيره و مبادله محصول، انبارداري و صادر کردن محصول کشاورزي باشند. نقوش همگون اين مهرها نمادهايي واحد براي نشانه‌گذاري و برچسب زدن به فراورده‌هاي کشاورزي هستند.
به گفته علي بيگي؛ براساس مدارک موجود از مهرها، سفال‌هاي مهرزده، خمره‌هاي ذخيره غلات، پلمپ در خمره‌ها، اشياي شمارشي و ... شواهدي از اين فعاليت در استقرارهاي عصر آهن فلات مرکزي نيز ديده مي‌شود. هر چند شواهد ما براي اين فرض تا حد زيادي محدود و اندک است اما وجود اين قطعات به همراه ديگر مدارک موجود نشانگر وجود نهاد يا سازماني مديريتي و نظارتي در رابطه با امور کشاورزي در اين دوران در شمال مرکزي فلات ايران است.
وي در يايان يادآور شد: آنچه ما از شواهد فن مديريت اقتصادي اداري عصر آهن در مرکز فلات ايران درمي‌يابيم نشان¬دهنده کوششي براي ساماندهي و کنترل توليد و نظارت بر فعاليت‌هاي کشاورزي است.
