به گزارش سفرنیوز، رئیس پژوهشکده گردشگری و میراث فرهنگی : به لحاظ تنوع ایلات و عشایر،ایران رتبه بالاتری نسبت به کشورهای مطرح در گردشگری عشایری دارد اما مهم‌ترین مشکل ما در حوزه گردشگری موضوع زیرساخت هاست که در گردشگری عشایری باگردشگری به طور عام تفاوت‌های اساسی دارد.
رادیو گفتگو در برنامه صبح و گفتگو با آقای ناصر رضایی رئیس پژوهشکده گردشگری و میراث فرهنگی درباره گردشگری عشایر گفتگو کرده است.
سوال: علاوه بر ایران کدام کشورهای دیگر دارای گردشگری عشایر هستند؟
رضایی: تقریبا می‌توانم بگویم که اولین شکل زندگی که داشتیم زندگی یک جانشینی نبوده و کوچنده بودیم، ولی خوب بشر که پیشرفت کرده به یکجا نشینی روی آورده الان فکر می‌کنم که هند را بتوانیم به لحاظ تنوع و استعداد و بعد هم بعضی از کشورهای آفریقایی را در سطح قبل از کشورمان به لحاظ تعداد، ولی به لحاظ تنوع فکر نمی‌کنم ما رتبه مان از آن‌ها پایینتر باشد وحتی می‌توانیم بگوییم که رتبه بالاتری داریم به لحاظ تنوع ایلات و عشایری که در کشورمان حضور دارند.
سوال: خوب این جایگاه سومی از چه منظری هست ؟
رضایی: من خودم خیلی این موضوع را پیگیری کردم که ببنیم به لحاظ جایگاه سومی به چه دلیلی این موضوع را عزیزان ما در معاونت گردشگری اعلام کردند من این را ندیدم صادقانه بگویم ما به هر صورت پژوهشگریم و می‌خواهیم صحبت‌هایی که می‌کنیم یک مقدار مبنای علمی تری هم داشته باشد نه اینکه خدایی نکرده بخواهم به دوستان توهین کنم و مبنای علمی ندارد حتما دوستان به یک نتیجه رسیدند، اما من چیزی ندیدم روی این موضوع تاکید می‌کنم که من منبع موثقی ندیدم که بگویم ما رتبه سوم هستیم ما در گردشگری وقتی که اعلام رتبه می‌کنیم خوب به هر حال باید یک چیزی را در نظر بگیریم اگر به لحاظ بازار هست یا محصول یا این که جاذبه هرکدام از این‌ها باید تفکیک بشود و باید ببینم که جایگاه مان را از چه لحاظی این را دیدیم حالا شاید دوستان به خاطر تعداد عشایر اعلام شده.
سوال: آن چیزی که اعلام شده از طرف مدیر کل گردشگری داخلی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری گفته شده که ایران رتبه سوم را در جذب تور‌های متنوع عشایر در دنیا دارد.
رضایی: خوب پس بحث بازار است و دوستان آماری را در اختیار داشتند که توانستند این موضوع را اعلام بکنند و قطعا هم درست است چرا که من عرض کردم ما باید دیدگاهمان را ببینم که چی هست دوستان وقتی بحث بازار را مطرح می‌کنند به عنوان یکی از جاذبه‌هایی که داریم بحث می‌کنیم در مورد گردشگری عشایر قطعا آماری را دارند که این را بهشان اثبات کرده است .
سوال: خوب برای تقویت این جایگاه به نظر جنابعالی چه باید کرد؟
رضایی: من قبل از این که بخواهم بحث تقویت جایگاه را عرض کنم باید بگویم که گردشگری عشایر یکی از ضعیف‌ترین و حساس‌ترین انواع گردشگری باشد چرا که به نوعی با طبیعت به طور مستقیم عجین هست و بله لحاظ فرهنگی هم از یک تداوم بیشتری نسبت به بقیه شیوه‌های زیست در کره زمین برخودار هست به همین دلیل ما باید با برنامه ریزی دقیق نسبت به توسعه این بحث اقدام کنیم مهم‌ترین مساله‌ای که وجود دارد مثل همه انواع گردشگری ضمن این که ما باید ظرفیت تحمل را برای عشایرمان بسنجیم که تا چه اندازه شاید گردشگر را وارد آن بحث کرد تبلیغات و بازاریابی است و بعد بخش بندی بازار که بتوانیم بازار‌های هدف را شناسایی کنیم حالا چه داخلی چه خارجی، چون ممکن است که عزیزان ساکن در سرزمین ایران هم دوست داشته باشند شیوه زیست گردشگری را هم از نزدیک ببینند به همین خاطر ما باید آن بازار هدفمان را شناسایی کنیم و ببنیم که چه کسانی را در چه بازه زمانی برای بازدید در عشایر ببریم چرا، چون عشایر جای ثابت ندارند بعد در این مسیر حرکتی که هستند باید کمترین آسیب را ببینند چرا که عرض کردم مستقیما با خود طبیعت در ارتباط هستند.
سوال: الان برنامه مشخصی در وزارت میراث دنبال می‌شود؟
رضایی: بله خوشبختانه، به خصوص وزارتخانه معاونت محترم گردشگری کمیته‌های مختلفی را تشکیل دادند در حوزه‌های مختلفی که گردشگری وجود دارد که آن‌ها برنامه ریزی‌هایی را انجام می‌دهند دستورالعمل‌ها را تدوین می‌کنند و شیوه‌هایی که بتوانند کار را پیش ببرند و انشالا که در این مسیر بتوانند موفق باشند.
سوال: چه موانعی در این مسیر وجود دارد ؟
رضایی: ما مهم‌ترین مشکل مان در حوزه گردشگری در بحث زیرساخت هاست هم زیرساخت‌های سخت را هم زیرساخت‌های نرم را من اساسی‌ترین موضوع را زیرساخت‌های نرم می‌بینیم یعنی مدیریت و برنامه ریزی، چون به لحاظ زیرساخت‌های سخت نرم افزاری که بخواهیم نگاه کنیم مثل راه‌های دسترسی مثل شرایط اسکان و بعد هم حمل و نقل این‌ها خوب البته موضوع توی گردشگری عشایری کاملا متفاوت می‌شود و باگردشگری به طور عام تفاوت‌های اساسی دارد، ولی باز هم ما اینجا نیاز داریم که به لحاظ برنامه ریزی و مدیریت و کسانی که در این زمینه تخصص ویژه داشته باشند بیشتر کار بکنیم.
سوال:یک تفاوتی را که اشاره کردید بین گردشگری عشایر با سایر بخش‌های گردشگری هم توضیح می‌فرمایید چی هست؟
رضایی: ما مثلا در بحث حمل ونقل یک سری زیرساخت‌هایی را به لحاظ جاده و فرودگاه ترمینال‌های خاص برای گردشگری انواع دیگرش نیاز داریم مثلا فکر کنید از خارج از کشور بخواهیم بگیریم و ترانسفرش بکنیم به عشایر بنابراین آن زیست گاهی که برای ایجاد پل و .... و این‌ها هست حل می‌شود یا مثلا برای پذیرایی خوب ما غذا‌های خاصی را در انواع دیگر گردشگری می‌خواهیم زیر چادر یا آن فضای باز پذیرایی می‌کنند یا اسکان هم به همین ترتیب اسکان این جا چادری است که خود عشایر ساختند، ولی خوب برای انواع دیگر نیاز به انواع هتل داریم و ساخت رستوران و ایجاد راه و فرودگاه و بندر و .. که این‌ها متفاوت است با گردشگری عشایر در قدم اول برای جابه جایی مسافر ممکن است این را لازم داشته باشیم، ولی برای سفر این چیز‌ها کاملا متفاوت است و انواع دیگر .
سوال:نقاط قوت عشایر ما در کجا‌ها هست نسبت به جا‌های دیگر؟
رضایی: ما از یک تنوع خیلی زیادی به لحاظ جغرافیایی برخوداریم در قاره آفریقا عمدتا کوچ‌ها افقی هستند به خاطر این که سرزمین‌ها در یک مناطق خشکی هستند و کوچ عمودی را کمتر می‌بینیم و در ایران هر دوی این‌ها را می‌شود دید یعنی در مناطق کوهستانی مثل همین تهران خودمان البرز تا انتهای زاگرس کوچ عمودی را می‌توانیم ببینیم در حالی که در قسمت مرکزی و جنوب شرقی کشور کوچ‌های افقی دیده می‌شود.
سوال:یعنی چه کوچ افقی؟
رضایی: افقی بیشتر در مناطق خشک اتفاق می‌افتد و عشایر دنبال غذایی که می‌خواهند بروند برای معیشت شان از یک جایی به جای دیگر به صورت نامنظم‌تر از کوچ عمودی جابه جا می‌شوند و در کوچ عمودی ییلاق و قشلاق معنی کامل تری پیدا می‌کند یعنی گرم سیر و سرد سیر و حد وسط را که بین این دو تا منطقه قرار می‌گیرند می‌گویند و نوع معیشت و زندگی را متفاوت می‌کند در این بخش دیگر نه ییلاق و قشلاق شان به این شکل نیست بیشتر دنبال آب و غذا برای دام‌ها و خودشان هستند.
