پژوهشی عملی در چهره‌پردازی دوره قاجاری
چهارشنبه، 8 بهمن 1399     ساعت: 12:45
به گزارش سفرنیوز،پژوهش و اجرای چهره‌پردازی دوره قاجاری بر روی بشقاب سفالی به منظور شناخت روش کار توسط هنرمند رشتۀ سفال و سرامیک گروه پژوهشی هنرهای ‌سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری انجام شد. سید‌عبدالمجید شریف‌زاده رئیس گروه پژوهشی هنر‌های سنتی پژوهشگاه، با اعلام این خبر گفت: «تک چهره‏‌نگاری در عصر قاجار به اوج خود رسید و ویژگی‏‌های انسانی تحت عواملی تغییر کرد.» او افزود:«هنر نقاشی و نگارگری متأثر از هنر اروپایی، به سمت طبیعت‌‏پردازی و فاصله گرفتن از فرم‏‌‌های تجریدی و انتزاعی متمایل شد و فضایی با چشم‌‌انداز نقوش متنوع گیاهی و انسانی بوجود آورد.» شریف‌‌زاده از ویژگی‌‌های نقوش این دوره را تأکید بر شاخصه‌‌های اروپایی نظیر سایه‌‌‏پردازی و پیکرنگاری دانست و تصریح کرد: «کاربرد رنگ‌های متنوع و جدید مانند قرمز، نارنجی و صورتی در این دوره متداول شده بود و این نقوش نوعی تعامل هویتی با شرایط جامعه را نشان می‏‌داد.» به گفته رئیس گروه پژوهشی هنرهای‌‌سنتی، در این دوره انسان‏‌هایی اشرافی با چهره‌‏های شاد و متبسم، چهره‏‌هایی با حالت سه رخ و ساده شده، بدن‌هایی به حالت نیم تنه با لباس‌هایی به شکل چند خط ساده در رنگ‌های لاجوردی، قرمز مایل به قهوه‌ای و سفید ترسیم می‌شده‌اند. او نقوش راه‏‌راه و فلس مانند بر روی لباس‌ها، گردنبند مروارید، موهای فر داده شده و لباس‌های اروپایی با یقۀ باز را از مشخصه‌های نقوش درباری آن دوره خواند و گفت: «از این رو سعی بر آن شده در این اثر نقوش انسانی با تکنیک هفت‌رنگی و رولعابی با توجه به دانش روز بر روی بشقاب انجام گیرد.» شریف‌زاده با بیان اینکه شبیه‏‌سازی از نقوش چهره‏‌نگاری لوح‌های قاجاری بر روی بشقاب سفالی به قطر ۳۰ سانتی‏متر با روش زیر‌لعابی و آبرنگی توسط رعنا بهرامی‌فر انجام شده افزود: «نمونه حاضر برگرفته از بشقاب سفالی با طرح بزمی و از تولیدات اواخر دوره قاجار است که در تهران ساخته می‌شده و بیشتر بر نقوش ‌تاریخی، سلطنتی و مضامین میدان جنگ و صحنه‌های روزمره و بزمی تاکید داشته و در حال حاضر در موزه هنرهای اسلامی مالزی نگهداری می‌شود.» رئیس گروه پژوهشی هنر‌های سنتی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از خصوصیات این کار بر ترکیب‌بندی مقامی در آن اشاره کرد که خدمه به شکل ریزتر در پایین و شخصیت‌های اصلی به شکل بزرگ‌تر در بالا تصویر شده‌اند و گفت: «اصولا از شاخص‌های این دوره و این اثر وجود تقارن محوری در ایجاد تعادل در تصویر است.» او در ادامه با اشاره به روند انجام این طرح اظهار داشت: «پس از انتقال نقوش، قلم‌گیری و لعاب‌‏گذاری با تکنیک زیرلعابی و آبرنگی بر روی بدنه‏‌های سفالی لایۀ رویی آن با حالتی شیشه‌‏ای و شفاف فیکسه شده و برای پخت در دمای ۹۶۰ درجۀ سانتی‌گراد آماده می‌‏شود.»