به گزارش خطوط پروازی،از تپه های سیلک که بالا می روم میتوانم شهر کاشان را به رنگ دیگری ببینم، رنگی که تاکنون ندیده ام. تپه سیلک که در ۳ کیلومتری جنوب غربی کاشان است، روزگاری نخستین تمدن شهرنشینی ایران بود. محققان آن را قدیمی ترین خاستگاه تمدن بشری معرفی می کنند؛ چیزِ کمی نیست، یعنی آنجا که انسان برای اولین بار به مدنیت متمایل شد و یک جا نشست.
خوب می دانم که قرار نیست چیز تازه ای در انتظارم باشد. قرار نیست اتفاق خاص و جدیدی بیفتد و یکی از عجایب هفتگانه جهان را ببینم، اما همین که پایم به آنجا می رسد، سِحر می شوم و دلم می خواهد ساعت ها سکوت کنم و به دوردست ها خیره شوم. بی اختیار، راه بروم و بی اعتنا به آفتاب داغ، از تپه سیلک بالا بروم. زمینِ سیلک مسحورت می کند. هر چقدر هم که هوا گرم باشد، باز حس می کنی خنکی آشنایی زیر پوست تنت می دَود. گویی به اصل خودت برگشته ای؛ مگر نه این است که از خاک آمده ایم و به خاک بر می گردیم.
شهری که نفرین شده بود:
تپه سیلک زیگوراتی باستانی بوده؛ یعنی محلی باستانی برای عبادت. بنایی از گِل رس و سفال که تا سال ۱۳۱۰ شمسی شناسایی نشده بود. مردم کاشان آنجا را پیش از حفاری ها، شهری نفرین شده می دانستند.
بعد از کشفیات سیلک مردم کاشان نیز نگاهشان به تپه ها عوض شد. پیش از آن تصور همه بر آن بود که نخستین تمدن شهرنشین جهان در ماوراءالنهر است ولی بعد معلوم شد که شهری باستانی در سیلک وجود داشته که از ماوراءالنهر نیز قدیمی تر است. در سیلک ظرف هایی کشف شد که به ۷۵۰۰ سال پیشتر بر می گشت.
پس از منتقل شدن تعدادی از آثار سیلک به موزه لوور در فرانسه، کارشناسان آنجا متوجه شدند که قدمت این آثار خیلی زیادتر از آن است که تصورش را می کردند. باستان شناسی به نام رومن گیرشمن به ایران اعزام شد تا با همکاری آندره گدار، ایران شناس مشهور فرانسوی، که آن زمان مدیر موزه ملی ایران نیز بود کاوش های جدیدی را در منطقه از سر بگیرند.
پس از حفاری های جدید در خرابه های تپه سیلک چند اسکلت انسانی و ظرف هایی کهن پیدا شد. هم اکنون این اشیا در موزه های ملی ایران، موزه لوور فرانسه، موزه باغ فین و موزه ای در کنار تپه باستانی سیلک نگهداری می شود.
تمدن شهرنشینی ایران مرکزی:
سیلک نام نخستین تمدن شهرنشینی ایران مرکزی در کاشان است. تمدن آریایی ۲۵۰۰ سال پیش بر تمدن اقوام تپه های سیلک غلبه کرد و پس از آن شکل گرفت. آثار این تمدن ها در طبقات مختلف حفاری های صورت گرفته در منطقه باستانی دیده می شود. ظرف های لوله دار بلند با نقش اسلحه آهنی، اسب، خورشید، شمشیر، نیزه های بلند و… از همین آثار به شمار می رود.
گورستان های سیلک:
محوطه باستانی کاشان ۷۰۰۰ سال قدمت دارد. قبرستان هایی قدیمی در آنجا کشف شده و چند استخوان از بقایای آن اکنون در شیشه های محکم نگهداری می شود و در معرض دید عموم قرار دارد. باستان شناسان گورستان های سیلک را به نام گورستان های الف و ب نامگذاری کرده اند. گورستان الف ۳۵۰۰ ساله است و در ۲۰۰ متری جنوب تپه جنوبی واقع شده است. این فضا هم اکنون بلوارکشی شده و به عنوان خیابان مورد استفاده قرار می گیرد. گورستان ب، نیز ۳۰۰۰ سال قدمت دارد و هم اکنون به زیر باغها و زمین های کشاورزی ضلع غربی تپه رفته است.
در این گورستان ها مرده ها را شبیه به جنین در شکم مادر دفن می کرده اند چون باورشان این بوده است که انسان باید همانطور که به دنیا آمده از دنیا برود.