به‌گزارش سفرنیوز، سجاد علی‌بیگی، سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه تپه نوشیروان شهرستان سرپل ذهاب در استان کرمانشاه، امروز سه‌شنبه 24 مرداد 96، گفت: «یافته‌های سطحی و حجم بالای نهشته‌های استقراری در تپه نوشیروان نشان می‌دهد که عمده استقرار در این تپه مربوط به دوره نوسنگی و هزاره دوم پیش‌ازمیلاد بوده است.»
او افزود: «براساس یافته‌های کنونی به‌نظر می‌رسد که نوشیروان در هزاره دوم پیش‌ازمیلاد به‌اوج وسعت خود رسیده و تقریباً تمام برجستگی ظاهری تپه دارای بقایای استقراری این دوره بوده است.»
نوشیروان بخشی از محدوده فرهنگی بین‌النهرین
سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه تپه نوشیروان شهرستان سرپل ذهاب تصریح کرد: «همه مواد و یافته‌های سفالی دوره‌های مس و سنگ تا اوایل دوره اشکانی و نیز یافته‌های هزاره پنجم، سوم و دوم پیش‌ازمیلاد در نوشیروان موادی است که در سرزمین‌های پست بین‌النهرین رایج بوده و با توجه به این موضوع باید پذیرفت که این نواحی در دوره مس و سنگ و مفرغ، بخشی از محدوده فرهنگی بین‌النهرین بزرگ بود.»
او با اشاره به این نکته که منطقه سرپل ذهاب شامل دشت‌های بشیوه و پاطاق، قلعه شاهین و ذهاب است، افزود: «این منطقه در سال 1394 با هدف کشف و شناسایی محوطه‌های باستانی محدوده اجرای طرح گرمسیری وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی به‌همت هیئتی زیرنظر سیامک سرلک از پژوهشکده باستان‌شناسی بررسی و در نتیجه آن مجموعاً 193 محوطه شناسایی شد که دارای شواهدی از دوره پارینه‌سنگی میانی تا دوره متأخر اسلامی است.»
علی‌بیگی تصریح کرد: «تپه نوشیروان یکی از استقرارهای بزرگ دشت ذهاب با وسعتی حدود 10 هکتار است که در این برنامه مورد بررسی و بازدید قرار گرفت.»
او افزود: «محوطه در میان دشت و حوضه جنوبی رودخانه دله‌شیر قرار گرفته و چشم‌انداز پیرامون آن را اراضی هموار و حاصل‌خیز کشاورزی دربر گرفته است.»
سرپرست هیئت گمانه‌زنی برای تعیین عرصه تپه نوشیروان شهرستان سرپل ذهاب، با اشاره به شکل‌گیری روستای نوشیروان بر سطح و دامنه تپه، گفت: «به‌استناد تصویر هوایی سال 1969، نیمه غربی تپه مملو از ساخت‌و‌سازهای متراکم روستایی بوده که تا سال 1380 اغلب آن‌ها در محل خود باقی مانده‌اند.»
وارد شدن آسیب‌های فراوان به محوطه
او خاطرنشان کرد: «این ساخت‌و‌سازها آسیب‌های فراوانی به لایه‌های استقراری محوطه وارد آورده است.»
عضو هیئت‌علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه افزود: «خاک‌برداری برای پی‌کنی، تسطیح اراضی و کندوکاو برای ایجاد سطوح هموار و همچنین استفاده از خاک محوطه برای تهیه خشت و آماده کردن اندود طی این سال‌ها، آسیب‌های زیادی بر پیکره این محوطه مهم وارد کرده است.»
او به انجام فعالیت‌های کشاورزی با هدف توسعه اراضی اشاره کرد و گفت: «این فعالیت‌ها باعث شد دامنه محوطه شخم زده شود و حتی برخی از روستاییان سعی در الحاق بخش‌هایی از محوطه به اراضی تحت تملک خود به‌ویژه در بخش غربی دارند.»
این باستان‌شناس، با اشاره به گردآوری مجموعه نسبتاً بزرگی از قطعات سفال طی بررسی‌های محوطه بزرگ نوشیروان، گفت: «این مجموعه از نظر زمانی متعلق به دوره نوسنگی (هزاره هفتم پیش‌ازمیلاد: سنت سراب ـ جارمو)، مس وسنگ میانی (هزاره پنجم پیش‌ازمیلاد: فرهنگ عبید)، هزاره دوم پیش‌ازمیلاد و معدود یافته‌هایی از دوره اشکانی است.»
او ادامه داد: «با توجه به اهمیت محوطه و وجود شواهد مهمی از دوره نوسنگی میانی و جدید و به‌ویژه هزاره دوم پیش‌ازمیلاد و همچنین تهدیدهای موجود درخصوص عرصه و حریم محوطه، برنامه تعیین عرصه و حریم تپه در راستای مطالعات فرهنگی طرح گرمسیری در دستورکار قرار گرفت.»
علی‌بیگی، با اشاره به دستیابی به اطلاعات مفید درباره روند شکل‌گیری محوطه با توجه به گمانه‌زنی و بررسی‌های انجام‌شده در نوشیروان، گفت: «این گمانه‌زنی با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تا پایان مرداد 96 ادامه خواهد داشت.»