به گزارش صنعت نیوز، سدهاي «تالوار»، «سيمره»، «گتوند»، «سيوند» و «هنزاف گوغر» كرمان از جمله سدهايي هستند كه سبب غرق شدن بيش از 200 اثر باستاني و تاريخي با قدمت چندصد ساله در گوشه و كنار كشور مي‌شوند و اين صرف‌نظر از زيان‌هايي نظير زيرآب رفتن روستا، و تخريب زمين كشاورزي و هزاران اصله درخت است كه تاكنون اتفاق افتاده است.
«تالوار»، «سيمره»، «گتوند»، «سيوند» و «هنزاف گوغر» كرمان از جمله سدهايي هستند كه تبليغات گسترده‌اي براي احداث آنها در ابعاد مختلف صورت گرفته حال آنكه صرف‌نظر از ساير خساراتي كه ساخت هر سدي بر جاي مي‌گذارد و با در نظر داشتن محاسن اين سازه‌هاي عظيم، سدهاي ياد شده سبب غرق شدن بيش از 200 اثر باستاني و تاريخي با قدمت چندصد ساله در گوشه و كنار كشور مي‌شوند و اين صرف‌نظر از زيان‌هايي نظير زيرآب رفتن روستا، و تخريب زمين كشاورزي و هزاران اصله درخت است كه تاكنون اتفاق افتاده است. به‌طور حتم متوليان طرح‌هاي عمراني و مسئولان گردشگري و فرهنگي كشور مي‌دانند كه آثار تاريخي و باستاني شناسنامه و هويت يك كشور محسوب مي‌شود و آنها نيز معتقدند نبايد اجازه داد بخشي از تاريخ ايران با آبگيري سدهاي مختلف به زير آب برود، اما همواره از حرف تا عمل فاصله بسيار است. در حال حاضر هزاران طرح و بناي تاريخي در كشور در حال نابودي است و متوليان ميراث فرهنگي واكنش در خوري نشان نمي‌دهند و همين متوليان زماني كه طرح‌های عمراني اجرا و تكميل مي‌شوند، تازه صداي اعتراضشان بلند مي‌شود كه معمولا بي‌فايده است و در شرايطي است كه چند صد ميليون هزينه شده است. به گفته كارشناسان تاكنون 100 اثر تاريخي به زير آب رفته است و با آبگيري كامل اين سدها 50 اثرتاريخي ديگر نيز به زير آب خواهد رفت. «سد سيمره» در مسير رودخانه سيمره و در شهرستان بدره استان ايلام قرار دارد كه وسعت رودخانه سيمره استان‌هاي لرستان و خوزستان را نيز در بر مي‌گيرد. سد گتوند نيز يكي از بزرگ‌ترين سدهاي ايران است كه روي رودخانه كارون احداث شده است كه احداث و آبگيري اين سد نيز با حاشيه‌هاي فراواني روبه‌رو بوده است كه نمونه‌اي از اين حاشيه‌ها به زير آب رفتن ۱۰۰ هكتار از زمين‌هاي مرغوب و حاصلخيز دشت عقيلي، زيرآب رفتن 41 روستا و برخي از آثار باستاني و تخريب صدها اصله درخت بوده است. چند شير سنگي با عنوان بردشيرها ثبت شده در فهرست آثار ملي كشور نيز با آبگيري سد گتوند به زير آب رفت. «سد سيوند» واقع در شهرستان پاسارگاد روي رودخانه سيوند ساخته شده است كه ساخت و آبگيري اين سد نيز حاشيه‌هاي فراواني داشت اما سرانجام بدون توجه به تبعات و پيامدهايي بر آثار باستاني منطقه «تنگه بلاغي» و «پاسارگاد» اقدام به آبگيري اين سد با حضور رئيس‌جمهوري وقت شد. به گفته كارشناسان، قدمت آثار تاريخي در محوطه «سد هنزاف گوغر» كه مجري آن اداره جهاد كشاورزي شهرستان بافت است به هزاره دوم و سوم قبل از ميلاد مسيح بازمي گردد كه كشف 12 عتيقه در منطقه هنزاف گوغر نشان‌دهنده از وجود آثار باستاني با قدمت چندصدساله است.
محمدمهدي افضلي مدير روابط‌عمومي و امور فرهنگي اداره كل ميراث فرهنگي كرمان با تاكيد بر اينكه عمليات سد هنزاف گوغر بافت بايد متوقف شود، گفت: بر اساس بخشنامه هيات وزيران برای انجام هرگونه عمليات اجرايي طرح‌هاي عمراني بايد از سازمان ميراث فرهنگي استعلام شود اما هيچ‌گونه پيگيري از ميراث فرهنگي تاكنون صورت نگرفته است. «سد بزرگ تالوار» نيز سه استان همدان، زنجان و كردستان را در بر گرفته است و كارشناسان باستان شناسي هشدار داده‌اند با آبگيري كامل اين سد حدود 18 بنا و محوطه تاريخي به زير آب خواهد رفت.
نماينده سنندج و ديواندره در مجلس با انتقاد از اينكه مسئولان به آثارهاي تاريخي به عنوان تاريخ و شناسنامه ايران بي‌توجه هستند، گفت: بايد گفت با آبگيري سد تالوار تاريخ و تمدن ايران پاك خواهد شد. چرا مسئولان ما نسبت به نابودي آثار تاريخي بي‌تفاوت هستند و بدون توجه به وجود بناهاي تاريخي با قدمت چندصد ساله اقدام به اجرايي كردن طرح‌هاي عمراني خود مي‌كنند. سيداحسن علوي افزود: يعني مسئولان زماني كه قصد آغاز اجراي ساخت سد تالوار را داشتند نمي‌دانستند كه با آبگيري اين سد بيش از 18 بناي تاريخي با زير آب رفتن نابود خواهد شد؟ وي ادامه داد: در هر جاي دنيا زماني كه مي‌خواهند طرحي را اجرايي كنند مطالعات و پروژهش‌هاي اوليه را انجام مي‌دهند و با كار كارشناسي طرح خود را اجرايي مي‌كنند، براي بناهای با قدمت كمتر از يكصد سال هم ارزش قائل هستند.
مدعيان ميراث فرهنگي كجا هستند؟
عضو كميسيون عمراني مجلس نيز با انتقاد از اينكه در استان‌هاي مختلف كشور هزاران اثر و محوطه باستاني ناب و بي‌نظير به‌صورت متروكه رها شده است، گفت: چرا زماني كه طرحي عمراني به پايان مي‌رسد تازه متوليان و مدعيان ميراث فرهنگي صدايشان در می‌آید و مدعي ميراث فرهنگي كشور مي‌شوند؟ عليرضا خسروي ادامه داد: مسئولان به جاي اينكه بنشينند تا مشكلات به سمت‌شان بيايد، آنها به سمت مشكلات بروند و موضوعات را قبل از اجرايي شدن بررسي كنند. وي با اشاره به اينكه نمونه اين بي‌توجهي‌ها، مسئولان استان فارس هستند كه اكنون شاهد از بين رفتن محوطه تاريخي تخت‌جمشيد هستيم، اضافه كرد: نمونه بي‌توجهي مدعيان ميراث فرهنگي در سمنان هم واضح است، اگر واقعا متوليان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري دلشان براي آثار و بناهاي تاريخي مي‌سوزد، بايد حال هزاران بناي تاريخي در حال نابودي را دريابند.
نماينده سمنان در مجلس تصريح كرد: «قلعه‌هفت‌طبقه» ساخته شده از گل در روستايي به نام «لاسجرد» در سمنان وجود دارد كه با اندك اعتبار مي‌توان از تخريب و متروكه شدن اين بنای بسيار تاريخي جلوگيري كرد، اما اكنون بايد پرسيد ميراث فرهنگي مدعي كجاست؟
چرا وقتي طرحي به پايان مي‌رسد، صداها در مي‌آيد؟
عضو كميسيون عمران مجلس با اشاره به اينكه براي يك طرح عمراني چندين ترمز آن هم از نوع‌اي بي‌اس وجود دارد، گفت: زماني كه طرح براي اجرا در ابتداي راه است، كارشناسان حفاظت محيط‌زيست، ميراث فرهنگي و چندين كارشناس اظهارنظر مي‌كنند، اما بايد پرسيد چرا زماني كه طرح عمراني سدها به پايان رسيده صداي دوستان در آمده است؟ وي افزود: اين روزها حتي پزشكان نيز روي طرح‌های عمراني اظهارنظر مي‌كنند به‌عنوان مثال آلاينده بودن صنايع و مواد معدني از سوي پزشك مشخص مي‌شود. خسروي انتقاد كرد: هزاران بناي تاريخي در حال مرگ است اما صداي ميراث فرهنگي در نمي‌آيد اما جايي‌كه سنگي روي سنگ قرار مي‌گيرد و آباداني و توسعه‌اي صورت مي‌گيرد، دايه بهتر از مادر مي‌شود؟ عضو كميسيون عمران در مجلس با بيان اينكه ميراث فرهنگي تاكنون چه اقدامي براي حفظ آثار باستاني و تاريخي كشور انجام داده است؟ اضافه كرد: انواع و اقسام خانه قديمي كه درس معماري به ما مي‌دهد در حال نابودي است. به هر حال ايران مهد تمدن و تاريخ بشريت است و در حالي‌كه بسياري از كشورها سعي در تمدن‌سازي دارند،ما قدر داشته‌هاي خود را نمي‌دانيم و با بي‌برنامگي آنها را از بين مي‌بريم. كاش گوش شنوايي وجود داشته باشد و روزي كه آيندگان در مورد ما قضاوت كنند ما را محكوم به بي‌فرهنگي و كم‌سوادي نكنند.
