برای چندین سال ساختمان لوور که به دستور «فیلیپ دوم» ساخته شده بود، برای مقاومت در جنگ‌ها بازسازی و تقویت می‌شد. در قرن 14 و با آغاز سلطنت شارل پنجم، پادشاهی که به خرد و دانایی شهره بود، این دژ دفاعی جای خود را به قلعه‌یی باشکوه و مجلل داد. وی علاوه‌بر بازسازی قلعه و تبدیل آن به کاخ سلطنتی، مجموعه با ارزشی از کتاب‌هایش را نیز به یکی از ساختمان‌های کاخ انتقال داد. اما این کاخ که دیگر قدرت دفاعی‌اش را از دست داده بود، با شروع جنگ‌های صد ساله میان فرانسه و انگلیس دچار آسیب‌هایی شد؛ با این حال کاخ لوور جایگاه خود را به عنوان نماد اقتدار سلطنتی فرانسه از دست نداد.

در طول رنسانس، کاخ لوور بازسازی شد و تغیرات بسیاری در آن شکل گرفت تا جلال و شکوه کاخ باردیگر به آن بازگشت. افزوده شدن باغ‌ها و تعمیرات ایجاد شده در بنای داخلی و خارجی ساختمان‌های کاخ به خوبی هنر رنسانس را به نمایش می‌گذارند.

در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن 17، «هنری چهارم» تصمیم گرفت باردیگر کاخ را بازسازی کرده و با گسترش آن، لوور را تبدیل به قصری غول‌پیکر کند. وی با ادغام لوور با کاخی که در همسایگی آن به دستور «کاترین دومدیچی» - ملکه ایتالیایی هنری دوم - ساخته شده بود، فضای قصر سلطنتی را افزایش داد.

سالن ایران در موزه‌ لوور/ عکس: مسعود نجفی

این ساخت‌وسازها و ایجاد بناهایی در فاصله دو کاخ پس از مرگ هنری چهارم نیز ادامه یافت.در این ساختمان ها تاثیر هنر قدرتمند ایتالیا را می توان به خوبی لمس کرد.

اما این برنامه بازسازی که به افزایش روزافزون شکوه کاخ می انجامید با شروع سلطنت پادشاه خورشید، هنری چهاردهم به پایان رسید چراکه وی به کاخ زادگاه خود، ورسای علاقه بیشتری داشت. چیزی نگذشت که مجموعه کاخ های ورسای جای خود را به عنوان نماد شکوه سلطنتی باز کرده و لوور را به گوشه ای راند. بودجه محدود دولت و عدم رسیدگی به این کاخ باعث از شکوه اولیه لوور کاسته شود.

در حالیکه با گذشت نزدیک به دو قرن از شکوه و اقتدار لوور تنها سایه‌ای از آن بازمانده بود، انقلاب فرانسه نجات‌بخش این کاخ شد. با ایجاد انقلاب در فرانسه و پایان حکومت خاندان سلطنتی، باردیگر لوور عظمت خود را بازیافت، اما این‌بار نه در قالب یک کاخ، بلکه به عنوان یک موزه.

انقلابیون فرانسه علاوه‌بر آنکه علیه حکومت پادشاهان به پا خواستند، بلکه علیه قدرت روزافزون کلیسا نیز قیام کردند. این انقلاب با هدف از بین بردن تمام نمادهای سلطنتی طی 10 سال به پیش رفت. اما لوور که پیش از این در دوران قدرت لویی چهاردهم به نفع کاخ ورسای از میدان خارج شده بود، دیگر نمادی برای شکوه سلاطین فرانسه به حساب نمی‌آمد. همین امر باعث شد انقلابیون این کاخ فرسوده را به عنوان جایی که صدها اثر هنری از تاریخ فرانسه را در خود جای داده تحت حمایت خود بگیرند و با توجه ویژه‌ای آن را بازسازی کنند.

اما برای نجات آثار ارزشمند تاریخی از خشم افسارگسیخته شورشیان و جلوگیری از تخریب آن‌ها باید نظارت بیشتری اعمال می‌شد. به همین منظور، نام "میراث" جهت جلوگیری از تخریب این آثار برای نخستین‌بار وارد فرهنگ لغت فرانسه شد. به این ترتیب لوور رسما به موزه‌ای تبدیل شد که آثار فرهنگی و هنری در آنجا نگهداری، نمایش، بازسازی و مورد مطالعه قرار می‌گرفتند؛ یعنی همان نقشی که لوور تا به امروزبه عنوان یکی از بزرگترین موزه‌های جهان آن را ایفا می‌کند.

موزه لوور

در فوریه 1974 درست در قلب مبارزات انقلابیون فرانسه، لوور درهای خود را به روی عموم گشود. اما طولی نکشید که بخش زیادی از ساختمان موزه در آتش سوخت و این‌بار حکومت هیچ تلاشی برای بازسازی آن نکرد و بزرگترین مرکز تاریخی فرانسه بار دیگر به کاخی متروکه مبدل شد.

اما نماد شکوه سلاطین فرانسه باردیگر از میان خاکسترها سر بیرون آورد. در اواسط قرن نوزدهم میلادی تنها آثار هنری بجای مانده بودند که لوور را زنده نگاه می‌داشتند. این دوره همزمان با آغاز گسترش موزه از طریق گردآوری و ثبت آثار مهم هنری در سالن‌هایی بود که پیش از این غارت شده بودند.

در سال 1907 موزه‌ی هنرهای تزیینی به بنای لوور افزوده شد و پس از آن مجموعه‌ای از آثار اسلامی نیز به فهرست میراث آن اضافه شد. همچنین در این دوران با بازسازی بخش آثار باستانی مصری و شرقی، لوور جای خود را در دنیای هنر و تاریخ باستانی باز کرد.

موزه لوور

با آغاز جنگ جهانی دوم، لوور در حالیکه در راه رونق و شکوفایی قدم برمی‌داشت، باردیگر درهای خود را بست تا از غارت سربازان آلمانی که پاریس را اشغال کرده بودند در امان بماند.

با پایان جنگ، لوور به سرعت بازگشایی شد و در سال‌های دهه 60 لوور علاوه‌بر رونق بخشیدن به سالن‌هایش، آزمایشگاهی را نیز با بهره‌گیزی از تکنولوژی روز راه‌اندازی کرد. در اواخر سال 1981 «فرانسوا میتراند» دستور بازسازی موزه لوور را صادر کرد. پروژه‌ای که رییس‌جمهور فرانسه آغاز کرد، علاوه‌بر بازسازی بنا به گسترش آن و افزایش آثار ارزشمند هنری و باستانی انجامید. این پروژه هشت سال به طول انجامید و در پایان یک هرم شیشه‌ای در وسط حیاط کاخ سر بلند کرد.

طی بازسازی‌های انجام شده در بنای قدیمی کاخ لوور و در جریان حفاری‌ها، تعداد زیادی آثار باستانی و هنری پیدا شدند. این حفاری‌ها جهت ساخت هرم شیشه‌ای در وسط حیاط کاخ صورت می‌گرفت. بنابر این دالانی زیرزمین حفاری شد که به بازدیدکنندگان اجازه می‌داد تا به سالن‌های زیرزمینی دسترسی پیدا کرده و از آنجا بازدید کنند.

هرم شیشه‌ای موزه لوور که در سال 1989 راه‌اندازی شد، با داشتن آثاری چون تابلوی «لبخند ژکوند» و مجسمه «ونوس میلو» توانسته طی سال‌ها نظر بسیاری از گردشگران را به خود جلب کند. اما ساخت یک هرم مدرن درست در قلب یک کاخ تاریخی با استقبال همگان روبه رو نشد. برخی این مثلث شیشه‌ای را نوعی توهین و بی‌احترامی به فرهنگ و معماری قرون گذشته می‌دانستند و عده‌ای دیگر آن را آمیزه‌ای زیبا از هنر مدرن و باستانی می‌دانند.

سالن ایران در موزه‌ لوور / عکس: مسعود نجفی

این هرم شیشه‌ای که حاصل هنر و طراحی یک معمار چینی - آمریکایی است، اکنون نزدیک به یک قرن عمر دارد. این بنا از 105 تُن قاب آلومینیومی و 673 قطعه الماس شیشه‌ای ساخته شده است. اما ساخت این هرم مدرن علاوه‌بر مقاومت‌ها و مخالفت‌های بسیاری از دوستداران هنر باستانی، افسانه‌هایی را نیز به دنبال داشت. یکی از مشهورترین این افسانه آن است که ساخت این هرم حیله شیاطین است.

خواستگاه چنین افسانه‌هایی، کتاب «راز داوینچی» نوشته دن براون است که به این توهم دامن زد که تعداد شیشه‌های به کار رفته در این هرم 666 قطعه است که این عدد نمادی شیطانی محسوب می‌شود، درحالیکه تعداد حقیقی شیشه‌های هرم 673 قطعه است.

این هرم بزرگ که یکی از پربازدیدترین مکان‌های فرانسه به حساب می‌آید، با چهار هرم کوچک‌تر در اطرافش احاطه شده است. سالن‌های لوور که هر کدام به بخشی از هنر و فرهنگ اقوام و ملل مختلف اختصاص داده شده‌اند، به گونه در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند که به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که با گردشی در بنا، به تاریخ هنر و فرهنگ و معماری سفر کنند.

اما شهرت لوور تنها بر پایه معماری هنرمندانه آن به دست نیامده، بلکه علت اصلی این شهرت نگهداری آثاری از هنر ملل مختلف است که بسیاری از گردشگران را به خود جذب می‌کند. تابلو مشهور «لبخند ژکوند» همچون ستاره‌ای در میان تمام آثار این موزه می‌درخشد. شاهکار لئوناردو داوینچی یکی از مشهورترین تابلوها و در عین حال رمزآلودترین آنهاست که به حق می‌توان گفت اثری است که بسیاری از گردشگران تنها برای تماشای آن به دیدن لوور می آیند.

موزه لوور

از دیگر بخش‌های جذاب و پر رمز و راز این کاخ سلطنتی، بخش آثار باستانی مصر است که افسانه‌های زیادی نیز پیرامون آن ساخته شده است. خشم خدایان، ناراحتی مومیایی‌ها به دلیل خروج از قبر و مرگ‌های مشکوک دانشمندان و محققان به شایعات بسیاری درباره این بخش از لوور دامن زده است. تمام این شایعات باعث می‌شود با قدم برداشتن در میان مومیایی‌های این موزه، حس دلهره و وحشت در وجود بازدیدکنندگان ایجاد شود.

موزه لوور به عنوان یکی از مهمترین بناهای تاریخی پاریس با داشتن جاذبه‌هایی چون هرم شیشه‌ای و زیرزمین‌هایی سرشار از آثار تاریخی و هنری، توجه و کنجکاوی بسیاری را به خود جلب می‌کند. این مکان پر رمز و راز نه تنها یک بنای ملی، بلکه آمیزه‌ای از فرهنگ و تمدن چند هزار ساله جهان است. تجمل، زیبایی، هنر رمز و راز و فرهنگ جهانی عواملی هستند که هر ساله بسیاری از گردشگران را به راهروهای کاخ لوور می‌کشاند.