در ابتدای این نشست جمشید پژویان اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: به نظر من اصطلاح جراحی بزرگ برای هدفمند کردن یارانه ها نام کوچکی است و بهتر است اصطلاح زندگی مجدد به اقتصاد ایران بر روی این طرح گذاشته شود.

وی سؤال خود را این گونه مطرح کرد: آقای رئیس جمهور، شما و تیم طراح لایحه هدفمند کردن یارانه ها چگونه توانستید از روش اقتصادی تان در دور نخست ریاست جمهوری تغییر جهت دهید؟ و دیگر اینکه آیا به لایحه هدفمند کردن یارانه ها پایبند خواهید بود؟

رئیس جمهور پاسخ داد: تعبیری که شما به کار بردید تعبیر قشنگ تری است چون جراحی بزرگ ممکن است این نگرانی را به وجود آورد که باعث درد و خونریزی در اقتصاد خواهیم بود در حالی که اصطلاح زندگی مجدد، بالندگی را برای اقتصاد به همراه خواهد داشت.

آقای احمدی نژاد گفت: همه باید همراهی کنند تا یک طرح اقتصادی بزرگ موفق شود.

رئیس جمهور با بیان اینکه من تناقضی در مواضع اقتصادی دولت های نهم و دهم نمی بینم افزود: بر اساس برنامه توسعه سود تسهیلات مبادله ای باید به زیر 10 درصد می رسید و دولت این موضوع را دنبال می کرد و این یک دستور قانونی است.

احمدی نژاد گفت: اجرای این طرح از ابتدا در برنامه های دولت بود و خود این طرح نیز جزو احکام قانون هم هست.

رئیس جمهور افزود: بعضی ها اصرار داشتند در سال اول اجرای آن شروع شود و بعضی هم به حق نگرانی داشتند و می گفتند هنوز جزئیات کار و آثار تغییرات تند در یارانه ها را در اختیار نداریم و لازم است مطالعه شود.

آقای احمدی نژاد گفت: شاید از همان دو، سه ماه نخست دولت نهم کلید این کار زده شد و شورای راهبردی، هدفمند کردن یارانه ها را جزو دستورهای خود قرار داد.

رئیس جمهور افزود: کمیته های زیرمجموعه تشکیل و مطالعه کامل انجام شد و در این مسیر تجربیات کشورها و بخش های اقتصادی خودمان و نیز 50 سال تغییرات اقتصادی در کشورمان مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت تصویر نسبتاً روشنی از هدفمند کردن یارانه ها و آثار آن به دست آمد.

آقای احمدی نژاد با بیان اینکه سپس این موضوع به لایحه تبدیل شد گفت: البته طبق برنامه چهارم توسعه نیازی به تبدیل شدن به لایحه نبود اما بعضی دوستان مایل بودند لایحه داده شود و چون نیاز به وفاق مشترک برای این امر مهم بود دولت استقبال کرد.

رئیس جمهور تصریح کرد: البته این حرف کاملاً درست است که نفس کلیات نمی تواند تصویر روشنی از آینده بدهد هر چند همین هم گامی به جلوست و باید از نمایندگان تشکر کرد.

آقای احمدی نژاد گفت: جزئیات بسیار مهم است و باید قانون روان با انعطاف بالا داشته باشیم.

رئیس جمهور با بیان اینکه دولت در اجرای لایحه هدفمند کردن یارانه ها محکم و مصمم است افزود: اگر قانون هدفمند کردن یارانه ها از انعطاف پایینی برخوردار باشد ممکن است مشکلاتی در اقتصاد به وجود آید.

دولت باید بر اقتصاد نظارت عمومی داشته باشد

رئیس جمهور در ادامه گفتگوی تلویزیونی با کارشناسان گفت: اقتصاد را باید مردم اداره کنند و دولت باید بر اقتصاد نظارت عمومی داشته باشد و مسیر را نشان دهد.

احمدی نژاد افزود: البته در شرایط بحران اقتصاد جهانی ممکن است دولت به طور مقطعی دخالت کند.

در ادامه دکتر جمشیدی ها رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران از رئیس جمهور پرسید: اگر فردا لایحه هدفمند کردن یارانه ها تصویب و به مردم یک امکان اقتصادی داده شود اما زیرساخت ها قدیمی باشد آیا تغییری رخ خواهد داد؟

رئیس جمهور در پاسخ گفت: اصلاح ساختارها یکی از اهداف مهم لایحه هدفمند کردن یارانه هاست.

احمدی نژاد عدالت، بهینه سازی، تخصیص منابع، جلوگیری از اسراف و اصلاح ساختارها را چهار هدف عمده هدفمند کردن یارانه ها بیان کرد و افزود: اکنون منابع به طور عمومی توزیع می شود اما آیا همه مردم یکسان از آن بهره مند می شوند؟

رئیس جمهور اضافه کرد: اکنون دهک دهم سی برابر دهک اول از این منابع بهره مند می شود که این بی عدالتی است و موجب برخی ناهنجاری ها می شود.

احمدی نژاد گفت: تخصیص منابع نیز اکنون درست نیست چون ارزش ها واقعی نیست و سبد مصرف مناسبی نیز وجود ندارد.

رئیس جمهور افزود: اگر یارانه ها را اصلاح کنیم به تخصیص بهینه منابع کمک کرده ایم.

وی گفت: ما چند برابر کشورهای مشابه مصرف می کنیم که این مسئله نیز با هدفمند کردن یارانه ها اصلاح می شود.

احمدی نژاد افزود: توزیع عمومی رایانه ها موجب تورم می شود و مدیریت ها را از حالت تعادل خارج می کند و اجازه نمی دهد مدیریت کارآمد شکل بگیرد.

جمشیدی ها از رئیس جمهور پرسید: آیا هدفمند کردن یارانه ها تنها راه است و آیا نمی توانستیم سیستم ها را اصلاح کنیم؟

دکتر پژویان عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و اقتصاددان در پاسخ به جمشیدی ها گفت: شما زمانی بهینه سازی در مصرف را انجام می دهید که علامتی ببینید و دولت باید این علامت را بدهد.

وی افزود: هدف مصرف و تولید باید اصلاح قیمت ها باشد.

جمشیدی ها در پاسخ گفت: شما یک متغیر را در مصرف در نظر گرفته اید، در صورتی که متغیرهای زیادی وجود دارد که یکی از آنها فرهنگ است.

رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران افزود: رسانه ها و به طور مشخص رسانه جمعی ما زندگی مصرفی را تبلیغ و تصویری از زندگی اشرافی را ارائه می کنند و در این حالت تغییر قیمت به تنهایی مؤثر نیست و رسانه باید آموزش بدهد.

رئیس جمهور در ادامه با بیان اینکه در شورای راهبردی، کمیته اجتماعی و فرهنگی مسئولیت بررسی تبعات اجرای هدفمند کردن یارانه ها را بر عهده دارد گفت: متولی فرهنگ فقط صدا و سیما نیست اما نقش آن مهم است، البته این حرف نیز درست است که نمی توان دو رویکرد متناقض را همزمان در کشور جلو برد.

احمدی نژاد افزود: وقتی قیمت ها واقعی شود، توجیه سرمایه گذاری پیدا می شود.

وی گفت: در بخش نان اکنون حدود 8 درصد بعد از تولید هدررفت وجود دارد اما همزمان از منابعی که به عنوان یارانه می دهیم نیز بیش از 30 درصد هدر می رود چون روابط ناصحیح شکل می گیرد.

احمدی نژاد افزود: ما محاسبه کردیم که اگر از این 30 درصد بخشی به نانوایی برگردد آنگاه می تواند تجهیزات خود را تعویض کند و کیفیت نان را بالا ببرد.

رئیس جمهور گفت: الآن برخی نانوایی ها حتی نمی توانند هزینه کارگر خود را پرداخت کنند.

احمدی نژاد افزود: در بعضی از بخش های تهران آرد یارانه ای حذف شد که افزایش تقاضا برای ساخت نانوایی و سرمایه گذاری را در پی داشت.

وی گفت: در ظاهر قیمت نان بالا رفت اما کیفیت نان بهتر و فروش نیز بیشتر شد.

محور مذاکرات با پنج به علاوه یک حول بسته پیشنهادی ایران است

رئیس جمهور در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه دور بعدی مذاکرات ایران با کشورهای پنج به علاوه یک را در موضوع هسته ای چگونه ارزیابی می کنید گفت: این مذاکرات حول بسته پیشنهادی ایران خواهد بود و در این باره تفاهم شده است.

آقای احمدی نژاد نشست اخیر ژنو را مثبت خواند و افزود: البته افراد آزادند مواضع خود را بگویند و مسئولان مختلف در کشورهای فرانسه، انگلیس و امریکا نیز دیدگاه های گوناگونی دارند اما ملت ایران منتظر دیگران نمی ماند و به زندگی خود می رسد.

رئیس جمهور گفت: به نظر می رسد در مذاکرات ژنو ذهنیت مشترکی پیدا شد مبنی بر اینکه اگر بناست در جهان کار مثبتی انجام شود نیازمند مشارکت، تفاهم و حرکت از موضع عدالت است.

احمدی نژاد با اشاره به اینکه ملت ایران روی حقوق و مواضع خود ایستاده است و از حقوق خود استفاده می کند افزود: فضای نشست ژنو مثبت بود و اگر عدالت را روی میز مذاکره بگذاریم اتفاقات بهتری هم خواهد افتاد.

رئیس جمهور گفت: تفاهم شد محور گفتگوها حول بسته پیشنهادی ایران باشد و اگر بحث های دیگری مطرح شود باید همه یکسان شوند چرا که گفتگو در شرایط نابرابر معنا ندارد.

احمدی نژاد افزود: فکر نمی کنم در مذاکرات آینده مشکلی پیش آید اما اگر کسانی بخواهند مشکلی پیش آورند موفق نمی شوند و اگر موفق شوند خودشان ضرر می کنند.

رئیس جمهور درباره بحث تحویل اورانیوم غنی شده برای رآکتور تهران گفت: این موضوع در واقع ابتکار عمل ایران بود تا به تفاهم کمک کند و راهی بود که جمهوری اسلامی ایران برای طرف های گفتگو باز کرد تا زمینه همکاری سازنده شکل بگیرد که اگر این همکاری شکل بگیرد روی نقاط اختلاف نیز اثر سازنده می گذارد و در واقع یک آزمایش است.

وی افزود: اغلب کشورهایی که حضور داشتند نیز اعلام آمادگی کردند و دوشنبه آینده، نوزدهم اکتبر کارشناسان ما با آنها گفتگو و در خصوص شرایط خرید اورانیوم به اصطلاح 20 درصد غنی شده برای رآکتور تهران که مصارف دارویی دارد بحث می کنند.

رئیس جمهور: هدفمند کردن یارانه ها مقوم توسعه بومی است

جمشیدی ها پرسید: آیا طرحی که شما دارید با تئوری شما در خصوص توسعه بومی ارتباط دارد؟

رئیس جمهور پاسخ داد: همه مسائل با هم ارتباط دارد اما لزوماً نمی توان در

تصمیم گیری ها همه چیز را به هم ارتباط داد.

اقای احمدی نژاد گفت: گاهی می توان حل یک مشکل را به چند مسئله کلی ارجاع داد که قابل اندازه گیری روشن نیست اما مدیریت جهان نمی تواند این کار را انجام دهد و باید به سراغ عواملی برود که قابل اندازه گیری باشد و بتواند برای آنها برنامه ریزی کند.

رئیس جمهور گفت: ما فکر می کنیم برنامه ریزی برای تعالی بومی و متکی بر مبانی بومی می تواند با این طرح ارتباط داشته باشد و این طرح می تواند مْقَوم آن باشد.

احمدی نژاد با بیان اینکه فرهنگ بومی ما مبتنی بر مصرف بهینه بوده است گفت: 40 سال قبل پدر و مادرهای ما در مسائل اقتصادی بسیار حساب شده و دقیق عمل

می کردند و اینگونه نبوده است که انسانهای عقب افتاده باشند و نتوانند فرزندان برازنده ای تحویل جامعه دهند.

رئیس جمهور گفت: البته سرعت پیشرفت و ابعاد پیشرفت با حالا قابل مقایسه نیست.

وی با بیان اینکه ما در فرهنگ خود تعاون ، همکاری ، زندگی جمعی و مساعدت و کمک به پایین دستها ، مبارزه با فقر و مبارزه با بی عدالتی داریم گفت: اینها عناصری است که باید در متن برنامه ریزی بومی ـ اسلامی ـ ایرانی ما دیده شود و کدام کار از این موضوع به عدالت نزدیک تر است؟ این موضوع مقوم برنامه ریزی اسلامی و ایرانی ماست.

احمدی نژاد اظهار داشت: ایرانیها در طول تاریخ کسانی بودند که از علم و دانش و مدیریت به خوبی در زندگی خود استفاده می کردند از جمله در شهرسازی ، معماری ، اقتصاد ، زیرساختها و تأسیسات زیربنایی ؛ اما بخش مهمی از این را از دست داده ایم.

وی افزود : هم اکنون ما این موضوع را به بهره وری و کارآمدی تعبیر می کنیم و زمانی که علت از دست دادن این ویژگی ارزشمند را بررسی می کنیم یکی از علل اصلی آن وضع اقتصادی است که تنبل بار آورده و حساسیت ها را جابجا کرده و مسیرها منحرف شده است و بسیاری از چیزها در جای واقعی خود نیستند.

رئیس جمهور گفت : من دیده ام که در کلاس همکار محترمی زندگی خود را مقایسه کرده است با دیگرانی که دارند از این وضعیت آشفته توزیع عمومی یارانه ها استفاده بیشتری می کنند و از نظر اقتصادی در مرتبه بالاتری قرار گرفته اند.

وی افزود: اگر ما پایه و پیچ اصلی را تنظیم کنیم خیلی از اینها در جای اصلی خود قرار خواهدگرفت.

هدفمند کردن یارانه ها جلو اسراف آشکار را می گیرد

جمشیدی ها رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران خطاب به رئیس جمهور گفت: شما به لحاظ نظری اصطلاحات دینی را زیاد به کار می برید ولی در این طرح فقط بر اصطلاحات و مفاهیم اقتصادی تکیه دارید، چرا؟

وی افزود: این در حالی است که مردم ما همیشه بر گزاره های دینی تکیه دارند اما شما در این طرح یک متغیر اقتصادی برای تغییر رفتار شهروندان و قشرهای مختلف در این نظر گرفته اید. این مسئله به لحاظ نظری برای شما که بسیار به فرهنگ دینی علاقه دارید تناقض است.

رئیس جمهور پاسخ داد: اگر بخواهید همه معیارها و ارزش های فرهنگی را به این طرح وصل کنید حرف شما درست است، اما ما که چنین کاری نکرده ایم.

آقای احمدی نژاد افزود: ما نگفته ایم که این طرح جلو تخلفات و ‌سوءاستفاده ها را می گیرد، ما چنین حرفی نزده ایم.

رئیس جمهور اضافه کرد: گفتیم جلو اسراف را می گیرد و البته نه همه اسراف را، اسراف را صفر نمی کند، اسراف آشکاری در حال وقوع است که این طرح جلو آن را می گیرد، ممکن است بعضاً کسی هم باشد که در زندگی اش اسراف کند.

ْآقای احمدی نژاد گفت: آن مطلبی که شما گفتید یعنی ترویج کسب روزی حلال که یک فرهنگ است در لایحه برنامه پنجم توسعه هم آمده و در این برنامه، اتفاقاً به این مسئله توجه شده است.

رئیس جمهور افزود: ممکن است بهترین مقررات اقتصادی هم که اجرا شود،‌ سوء استفاده داشته باشیم و این نیست که اگر مقررات و سازوکارهای اقتصادی را بهینه یا منطقی کردیم لزوماً جلو همه سوء استفاده ها را گرفته باشیم.

آقای احمدی نژاد گفت: اهداف طرح این چهار مسئله را دنبال می کند اما بالاخره جلو بخش مهمی از اسراف و بی عدالتی ها در توزیع یارانه ها را می گیرد.

رئیس جمهور افزود: این گونه نیست که با این طرح، بی عدالتی در کل اقتصاد ما تمام شود بلکه باید برای این کار سیاست های مالیاتی ما عوض و گمرک، بانک و نظام صدور مجوزها درست و دادن فرصت ها عادلانه شود و سرمایه گذاری ها نیز هدایت گردد و علاوه بر این باید ده ها کار دیگر نیز صورت پذیرد.

وی اضافه کرد: این طرح حتماً رفتار اقتصادی را عوض می کند نه اینکه سوءاستفاده ها را درست کند، این کار نیازمند بسته ای فرهنگی در کنار این طرح است.

آقای احمدی نژاد گفت: این طرح بخشی از رفتارها را اصلاح می کند، شما نمی توانید تأثیر مقررات اقتصادی را بر رفتار اقتصادی مردم نادیده بگیرید.

رئیس جمهور افزود: مگر می شود این را نادیده گرفت،‌ حتماً‌ اثر می گذارد، مردم انتخاب می کنند.

آقای احمدی نژاد گفت: وقتی جوانی می بیند که دو فرصت در برابر خود دارد، در یک فرصت تلاش، اندیشه و ‌ابتکار عمل لازم نیست، ریسک ندارد و درآمد بالایی دارد و در کنار آن فرصت دیگری است که باید ریسک کند، فکر کند و سختی ها را متحمل شود ،‌ ابتکار عمل داشته باشد و با رقابتی بسیار سنگین روبه‌روست؛ ‌کدام را انتخاب می کند؟

دولت در پی اجرای عدالت است