به گزارش خطوط پروازی، پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری به منظور شناسایی و پاسداشت آیین ها در پهنه ایران فرهنگی با عنایت به مفاد قانون برنامه ششم مبنی بر مستند سازی، شناسایی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس در حوزه ایران فرهنگی، آماده همکاری برای انجام مطالعات مشترک با موسسه فرهنگی اکو است.
بهروز عمرانی سرپرست پژوهشگاه که در نشست پیش همایش ملی «آیین ؛ صلح ، وحدت و تنوع فرهنگی » سخن می گفت با بیان این مطلب ، ایران را سرزمین پهناور با فرهنگ ها و آداب و رسوم مختلف عنوان کرد که با وجود تنوع فرهنگی در آن ،رقابت سازنده بین نظام های فکری و شیوه های متنوع زندگی ترغیب شده است.
عمرانی با بیان اینکه مظاهر فرهنگی همچون زبان ، لباس ، معماری و کیفیت برگزاری آیین ها به این تنوع فرهنگی دلالت دارند و ایران به لحاظ این تنوع فرهنگی منحصر به فرد است تصریح کرد: «تنوع فرهنگی مورد اهتمام دیگر مراکز فرهنگی همچون یونسکو بوده و صدور بیانیه جهانی تنوع فرهنگی در سال 2001از مصادیق آن است.»
او آیین ملی را آیینی دانست که گروه های متنوع در جامعه را یکپارچه می سازد و به عنوان شکلی از رفتار عمومی ، معانی اجتماعی را به نسل های بعد انتقال داده و پیوند های اجتماعی را تقویت می کند.
او آیین را به دو دسته عمده آیین و خرده آیین تقسیم کرد و افزود: «آیین ها مجموعه پیچیده ای را در بردارند که اجزای مشخص آن را می توان خرده آیین تعریف کرد و تنوع فرهنگی در خرده آیین متجلی می شود.»
سرپرست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، دو آیین بزرگ، ملی و مرتبط با فرهنگ دینی در ایران را که به تاسی از فرهنگ های بومی اقوام ایرانی، خرده آیین ها را شکل بخشیده اند نوروز و محرم عنوان کرد و افزود: «جشن جهانی نوروز به شیوه های مختلف در جغرافیای پهناور ایران فرهنگی برگزار می شود.»
به گفته عمرانی، این مراسم به عنوان مثال در منطقه آذربایجان با مراسم تکم گردانی ، خانه تکانی ، سبزه رویاندن ، شال اندازی و گستردن سفره هفت سین نوروز همراه است.
او با بیان این نکته که تنوع اقلیمی و فرهنگ بومی هر منطقه شکل های خرده آیینی خود را به وجود آورده و در نهایت معنایی واحد را انتقال می دهند تصریح کرد: «بسیاری از محققین آیین را منبع و تولید کننده سرمایه اجتماعی تلقی می کنند که کارکرد اصلی آن ایجاد یکپارچگی ، وحدت و دوری از واگرایی است.»
عمرانی خاطرنشان کرد: «به قولی آیین را می توان سرمایه فرهنگی موجود در یک جامعه دانست که ارزش های آن را درونی ساخته و عامل یکپارچگی و وفاق اجتماعی شده و در نهایت نشاط اجتماعی و حفظ وحدت ملی را در پی خواهد داشت.»
او در ادامه در خصوص فعالیت های پژوهشگاه در این حوزه گفت: «پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری به منظور شناسایی و پاسداشت آیین ها در پهنه ایران فرهنگی با عنایت به مفاد قانون برنامه ششم مبنی بر مستند سازی ، شناسایی میراث فرهنگی ملموس و ناملموس در حوزه ایران فرهنگی ، طی نشستی با موسسه فرهنگی اکو آمادگی خود را جهت انجام مطالعات مشترک اعلام کرده است.»
او در پایان با اشاره به اینکه سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری با تدوین پرونده ثبت جهانی میراث ناملموس نوروز با حضور دوازده کشور و با حمایت از اجرای مراسم نوروزی در اقصا نقاط ایران ثبت این آیینها را در فهرست میراث ملی و جهانی به انجام رسانده تصریح کرد: «البته ثبت به تنهایی در گسترش ، تعمیم ، شناخت و پاسداشت این آیینها کافی نیست و می توان با برگزاری همایش هایی همچون همایش ملی آیین صلح و تنوع فرهنگی به اثر بخشی این گونه اقدامات خواهد کرد.»
کورش و زرتشت نماد گفتمان صلح پیش از اسلام در ایران
در ادامه علیرضا حسن زاده رییس پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه گفت: «همایش«آیین ؛ صلح ، وحدت و تنوع فرهنگی » 8اسفند ماه در خانه اندیشمندان بطور همزمان در تالار فردوسی و حافظ از ساعت 9:30تا 17 برگزار خواهد شد.»
او با بیان اینکه مراکز متعدد دانشگاهی و پژوهشگاهی پژوهشکده مردم شناسی را در برگزاری این رویداد همراهی می کنند تصریح کرد: «پیشتر در نشستی تخصصی پوستر همایش «آیین ؛ صلح ، وحدت و تنوع فرهنگی » در پژوهشگاه رونمایی شده است.»
او در ادامه با بیان اینکه در ایران پیش از اسلام و پس از آن با گفتمان صلح روبرو هستیم افزود: «فرهنگ و تمدن ایرانی همواره در طول تاریخ به زبان آیین با جهانیان سخن گفته است.»
حسن زاده با اشاره به تقابل نگرش اهورایی و اهریمنی گفت: «اهورا مزدا می گوید مرا بپرسید ، چه اگر مرا بپرسید مرا بشناسید و به دنبال من آیید و در مقابل آن اهریمن می گوید مرا نپرسید چه ،اگر مرا بپرسید مرا بشناسید و دنبال من نیایید.»
او تصریح کرد: «ذات اهورایی وجود پرسش و گفتمان را در فرهنگ ایرانی نشان می دهد.»
حسن زاده با بیان اینکه چهره های برجسته مانند کورش و زرتشت نماد گفتمان صلح پیش از اسلام در ایران هستند اظهار کرد: «پس از اسلام نیز چهره های ماندگاری نظیر حافظ ، مولانا و فردوسی نماد گفتمان اند.»
او در ادامه یکی از ویژگی های فرهنگ ایرانی را در چند صدایی و تنوع فرهنگی آن دانست و گفت: «آیین ها سرمایه های اجتماعی هستند و در صورت توجه نکردن به آنها رسوم بیگانه در فرهنگ نمود می یابند پس باید گفتمان علمی را در این جهت تقویت کنیم.»