به گزارش خطوط پروازی،گرچه اولین پرواز تجاری در سال ۱۹۱۴ اتفاق افتاد اما شروع استفادهی انبوه از هواپیما از پایان دههی ۵۰ میلادی آغاز شد. در این دوره پروازها راحت، غنی و کارا بودند. هواپیماها سریعتر حرکت میکردند و مسافرهای بیشتری پرواز با هواپیما را بهعنوان یک نیاز در نظر داشتند. همچنین ایرلاین ها نیز فقط به دنبال کسب درآمد نبودند.
تصور کنید که از چند هفته قبل، چمدانهای خود را برای سفری که برنامه و شوق آن را داشتهاید، بستهاید. بالاخره روز موعد فرامیرسد و شما آمادهی رفتن به فرودگاه میشوید. زمانی که صندلی خود را در هواپیما پیدا میکنید مهمانداری زیبا با روی خوش از شما پذیرایی میکند. مدتی بعد از آغاز پرواز، شام شما در صندلی فراخ و راحتتان سرو میشود. این تجربهای بود که هر مسافری برای سفرهای هوایی خود در دهه ۵۰ میلادی داشت ولی امروز این تجربه فقط مختص چند فرد خاص است که صندلی خود را در بخش فرست کلاس خریداری کردهاند. بااینحال برخلاف تجربهی سفر هوایی از آن زمان تاکنون، یکچیز هنوز تغییر نکرده است. پرواز هنوز عملیاتی خطرناک است که ما آن را میپذیریم. برای آرام نگهداشتن مسافران در مواقع خطر چند کد مخفی وجود دارد که میان خلبان، برج کنترل و خدمهی پرواز رد و بدل میشود. در زیر این کدها به همراه توضیحی از آنها آورده شدهاند.
۱۹. کد SQUAWK IT UP
بهمنظور بررسی انواع کد اضطراری هواپیما و گزارههای مخفی که در ایرلاین ها و هواپیماها مورداستفاده قرار میگیرد، میبایست در ابتدا به واژهشناسی آنها بپردازیم. اولین کلمهای که باید معنی آن را بدانید «squawk» یا «squawk code» است. این دو حرف درواقع کدهای سیستم شمارههای چهاررقمی گسستهای هستند که برای برقراری ارتباط بهواسطهی ترانسپوندر مورد استفاده قرار میگیرند. این کدها توسط کنترل ترافیک هواپیمایی به یک هواپیما اختصاص داده میشود.
خلبانها این کدها را به چند دلیل مختلف به برج مراقبت مخابره میکنند. در بیشتر موارد این کدها برای انتقال شرایط اضطراری، نقصهای مکانیکی، اختلالات و دیگر مشکلات مرتبط با پرواز یا انتقال مشکلات روی زمین به یکدیگر استفاده میشوند.
۱۸ . کد ALERT THE AUTHORITIES
مسلم است که شرایط خوب یا بد مرتبط با هواپیماها و فرودگاهها تنوع بسیار زیادی دارد. به منظور کنترل بهینهی شرایط بهواسطهی خدمهی پرواز و کارکنان زمینی، مهم است که آنها از اتفاقی که افتاده آگاهی کامل داشته باشند. این اطلاعات باید هر چه سریعتر به آنها مخابره شود. به همین دلیل نیز ادارات هوانوردی برنامههای اضطراری فرودگاه را با کدهای متعددی مخابره میکند. این «هشدارها» یا «alerts» از یک سیستم عددی پیروی میکنند که نوع سناریو را توصیف میکند و میتواند از یک مشکل کوچک تا اتفاقی بزرگ را شامل شود. در کل ۴ نوع از این هشدارها وجود دارد.
۱۷ . کد SOULS ABOARD
بر اساس اطلاعات منتشرشده از TSA، در سال ۲۰۰۴ شلوغترین روز سفر در تاریخ ایالاتمتحده روزی بود که در آن ۲٫۷ میلیون مسافر جابهجا شدند. با توجه به تعداد گزاف خدمه و مسافران مکرر فرودگاهها، هشدارهای مختلف بر اساس شمار افرادی بود که تحت تأثیر اتفاقی که قرار است رخ بدهد بودند. این هشدارها به ۵ سطح تقسیمبندی میشوند که شمار «افراد» یا « souls» درگیر را به نمایش میگذارد. سطح اول اتفاقی را شرح میدهد که میتواند تنها یک یا دو نفر را مجروح کند. همچنین بالاترین سطح یعنی سطح ۵ برای جراحت ۵۱ نفر یا بیشتر در نظر گرفتهشده است.
۱۶. ALERT 1
اکنونکه اندکی از این واژهها را شناختهاید به سراغ اصل مطلب میرویم و در رابطه با سیستم هشداری که قبلتر به آن اشارهکرده بودیم صحبت میکنیم. همانطور که گفته شد، کدهای هشدار اطلاعات مهمی را به خلبان و خدمهی پرواز منتقل میکنند. هشدار ۱ یا Alert 1 پایینترین سطح هشدار است و نشاندهنده اتفاقی بسیار کوچک است. پس در صورت شنیدن این هشدار آرام باشید و از پرواز خود لذت ببرید. این هشدار بهطورمعمول به نقص مکانیکی یا مشکل الکتریکی مربوط است. زمانی که این سیگنال ارسال میشود، فرودگاه آتشنشانی محلی را خبر کرده و از آنها درخواست میکند که به حالت آمادهباش دربیایند.
۱۵. ALERT 2
این موقعیت زمانی جدیتر میشود که هواپیما سیگنال هشدار ۲ یا « Alert 2» را ارسال میکند. این هشدار بهنوعی شدت یافتهی هشدار قبلی است و به نقص مکانیکی و الکتریکی اشاره دارد اما در این مورد، شرایط وخیم است. اگر شما این هشدار را از یکی از خدمههای پرواز کابین شنیدید، بهتر است کمربند خود را ببندید.
زمانی که این هشدار ارسال میشود، آتشنشانیهای محلی تنها به حالت آمادهباش درنخواهند آمد بلکه باید به استقبال هواپیما روی باند بروند. این هشدار بیشتر ازآنچه تصور میکنید رواج دارد زیرا چنین نقصهای فنی، زیاد برای هواپیماها اتفاق میافتد.
۱۴. ALERT 3
هشدار ۳ یا « Alert 3» باید اندکی خیال شما را راحت کند زیرا به یک هواپیمای دیگر به غیر از آن که شما در آن هستید اشاره دارد. اگر بهعنوان یک مسافر این هشدار را در هواپیما شنیدید به معنای آن است که یک هواپیما در نزدیکی شما در درون فرودگاهی سقوط کرده است. این هشدار میتواند منجر به تأخیر یا تغییر مسیر پرواز شما شود.
زمانی که صحبت در رابطه با هشدار ۳ را میشنوید، ممکن است به سیستم فازبندیای که پیش از این گفتیم هم اشاره داشته باشد. پس اگر « Alert 3, Level 4» را شنیدید، به معنای آن است که هواپیمایی در نزدیکی شما سقوط کرده است و حدود ۲۶ الی ۵۰ نفر هم در این حادثه مجروح شدهاند. این رقم به مسافران، خدمه پرواز و افراد در زمین اشاره دارد.
۱۳. ALERT 4
هشدار آخر در این کد هشدار، هشدار ۴ یا «Alert 4» است. این هشدار مربوط به سختترین شرایط است و در صورت شنیدن آن بهتر است به سمت درهای خروج اضطراری بشتابید مگر اینکه در میانهی پرواز باشید. هشدار ۴ به برج مراقبت و در نهایت مقامات مرتبط، سیگنالی را در رابطه با شرایط اضطراری قریبالوقوع نظیر ربوده شدن، ارسال میکند.
این هشدار بهطور قطع باید باعث نگرانی شما بشود و مهم نیست که تا چه حد خدمهی پرواز با لبخند مصنوعی سعی در طبیعی جلوه دادن آن بکنند. این هشدار بهغیراز شرایطی که شما در یک هواپیمای بسیار کوچک شخصی قرار داشته باشید با « Alert 4, Level 5,» اعلام میشود، زیرا افراد بسیار زیادی را چه در هواپیما و چه روی زمین تحت تأثیر قرار میدهد.
۱۲. SQUAWK 7700
برای ورود عمیقتر به کدهای squawk که پیش از این به آنها اشاره کردیم، به سه مورد مهم آنها نگاهی میاندازیم. این سه کد اضطراری هواپیما در سطح جهانی بهعنوان سیگنالهای اضطراری شناختهشدهاند و بسیار جدی هستند. اولین و عمومیترین آنها هشدار squawk 7700 است.
این کد اضطراری هواپیما بیش از آنچه تصور میکنید به کار میرود و بهصورت ساده اعلام یک وضعیت اضطراری در هوا است. زمانی که این سیگنال ارسال میشود، مشخص نیست که چه اتفاقی رخداده است اما برج کنترل ترافیک هوایی، به سرعت به نزدیکترین فرودگاه دستوراتی ارسال میکند. این امر شامل موارد زیادی از نقص موتور، تشخیص دود یا سوخت کم است.
۱۱. SQUAWK 7600
زمانی که خلبانها پرواز میکنند، از فناوریهای زیادی برای مشاهدهی مسیر در حرکت خود استفاده میکنند. اگرچه شیشه بسیار بزرگی جلوی آنها قرارگرفته است اما بخش عمدهی جهتیابی بهواسطهی چارتها، جیپیاس، نقشههای کامپیوتری، رادار و البته ارتباط رادیویی انجام میشود.
اما همانطور که تلفن همراه شما ممکن است دچار مشکلاتی از قبیل قطع تماس، کاهش باتری، از دست دادن سیگنال و... شود، هواپیماها نیز با خرابی رادیو مواجه میشوند. زمانی که هشدار squawk 7600 ارسال میشود به معنای آن است که هواپیما ارتباط خود را با برج مراقبت از دست داده است. در این مورد، کنترل ترافیک هوایی از مدلهای منسوخشده برای فرود امن هواپیما بر روی باند استفاده میکند. آنها در این روش با استفاده از نورانی کردن مسیر فرود، علامتهایی را به خلبان نشان میدهند.
۱۰. SQUAWK 7500
این هشدار شبیهترین نوع به هشدار ۴ است، با این تفاوت که هشدار 4 توسط رادیو ارسال میشود ولی squawk 7500 بهواسطهی ترانسپوندر اعلام میشود. اگر در هواپیمایی که هستید squawk 7500 را شنیدید به معنای آن است که هواپیما در حال ربوده شدن است. این کد اضطراری هواپیما در سراسر جهان شناخته شده است و به سرعت به آن پاسخ داده خواهد شد.
پرواز کردن کاری پر تنش است اما اجازه ندهید که این کدها شما را از مسافرت هوایی منصرف کند. ربوده شدن اگرچه بسیار جدی است اما در برابر شمار پروازهایی که روزانه انجام میشوند، بسیار نادر است.
۹. MAYDAY
بیشتر افراد با اصطلاح «mayday» آشنا هستند که برای هواپیماها، قایقها، آتشنشانها و پلیس مورداستفاده قرار میگیرد. این سیگنال صوتی به سال ۱۹۲۳ برمیگردد و از کلمه فرانسوی « m'aider» به نام « کمکم کن» ریشه گرفته است. این عبارت تنها در موقعیتهای تهدیدکنندهی زندگی نظیر سقوط هواپیما استفاده میشود.
زمانی که این سیگنال ارسال میشود، همیشه سه بار تکرار میشود تا هیچ سردرگمیای اتفاق نیفتد. سیگنال mayday پاسخی سریع از برج مراقبت را به دنبال خواهد داشت و در صورت امکان، کمکهای موردنیاز ارائه خواهند شد. این سیگنال میتواند بهواسطه یک کشتی که از به خطر افتادن هواپیمایی خبر دارد هم ارسال شود.
۸. LAST MINUTE PAPERWORK
اگر تاکنون سفر هوایی را تجربه کرده باشید به احتمالقوی با فرآیندهایی در هنگام پرواز، نظیر قرار دادن کیف، خاموش کردن دستگاههای الکترونیکی و نادیده گرفتن اعلانات خدمهی پرواز آگاهی دارید. همچنین ممکن است با اعلان «last minute paperwork» به معنای کاغذبازیهای دقیقه آخری از سوی خلبان آشنا باشید.
این کد اضطراری هواپیما درواقع یک علامت مخفی برای ارتباط باخدمه و آماده کردن آنها برای تأخیر قبل از بلند شدن هواپیما است. بهصورت کلی، هیچ کاغذبازیای در این میان دخیل نیست اما در صورت شنیدن این پیام باید اندکی تأخیر را در بلند شدن هواپیما انتظار داشته باشید. این تأخیر میتواند ناشی از وزن نادرست هواپیما، نقص مکانیکی، بررسیهای تعمیر و نگهداری و حتی یک مسافر سرکش باشد. اعلام این پیام به معنای هیچگونه هشداری نیست.
۷. TRIANGULAR TROUBLES
در یک اتفاق بسیار نادر که بهموجب آن هواپیما تمامی قابلیتهای خود را برای ارتباط از دست میدهد، برنامههای لحظه آخری برای این مشکل اندیشیده شده است. برخی از این سیگنالهای از قبل برنامهریزیشده پرواز با الگوی مثلثی است.
اگر در هواپیما نشستهاید و از آخرین فیلم در طول پرواز خود لذت میبرید و ناگهان متوجه دور زدنهای شدید هواپیما میشوید باید بدانید که این کار ممکن است تلاشی از جانب خلبان برای ارسال سیگنال کمک باشد. این الگوی مثلثی شامل چرخش ۱۲۰ درجه مداوم است که شکل مثلث را در آسمان ایجاد میکند. این روش تنها زمانی به کار میآید که ارتباط رادیویی ممکن نیست. همانطور که گفته شد، این فرایند بسیار نادر است و در بیشتر موارد خلبان قادر به برقراری ارتباط از طریق ترانسپوندر است.
۶. FASTEN YOUR SEATBELTS
هیچچیز بیش از تلاطمهای هواپیما مسافران را نمیترساند. گاهی اوقات چالههای هوایی بسیار کوچک هستند که بسیار راحت نادیده گرفته میشوند. اما در برخی از موارد، این چالهها بسیار شدید میشوند و هواپیما تکانهای غیرقابلانتظاری را تجربه میکند.
زمانی که اعلانی را در رابطه با برخورد با یک چاه هوایی میشنوید باید کمربند خود را ببندید. هواپیما در این موقعیت تلاطم زیادی خواهد داشت و کمربند شما باید بهمنظور جلوگیری از وقوع هرگونه آسیبی بسته باشد. این اتفاق بهطورمعمول به خیر میگذرد و چیز ترسناکی نیست. اما در برخی موارد این چالههای هوایی موجب آسیب و سقوط شدهاند.
۵. PETER PAN-PAN
این سیگنال بسیار شبیه سیگنال mayday است. این سیگنال همچنین با استفاده از رادیو به برج مراقبت مخابره میشود و اعلام گسترده موقعیت اضطراری است. Pan-pan از کلمه فرانسوی « a panne» و مخففی برای عبارت «کمک احتمالی موردنیاز است» یا «همین حالا توجه کن» است. این یک سیگنال اضطراری است اما ضرورتا به معنای وقوع یک خرابی نیست. همچنین معادل این کد اضطراری هواپیما با استفاده از الفبای مورس و توسط XXX اعلام میشود. هر کدام از این سیگنالها بهصورت بینالمللی شناختهشدهاند.
۴. CODE ADAM
فرودگاهها یک مرکز پر از فعالیت هستند. شلوغترین فرودگاه ایالاتمتحده فرودگاه بینالمللی هارتسفیلد-جکسون آتلانتا در ایالت جورجیا است که هرسال بیش از صد میلیون مسافر از طریق آن پرواز میکنند. با تمامی این رفتوآمدها، والدین باید مراقبت بسیار زیادی از فرزندان خود بکنند
اگر شما در فرودگاهی هستید و عبارت «Code Adam» را میشنوید به معنای آن است که یک کودک گم شده یا ربودهشده است. نام این کد اضطراری هواپیما از سال ۱۹۸۱ گرفتهشده است که کودکی ۶ ساله ربوده شد. این پسر فرزند جان والش، مجری معروف آمریکایی بود.
۳. CODE BRAVO
اگر شما در فرودگاهی بودید و کلمه «freeze» را از یکی از نیروهای امنیتی شنیدید، میتوانید مطمئن باشید که اتفاق بدی افتاده است. همچنین ممکن است اعلانی مبنی بر «Code Bravo» را شنیده باشید که به معنای هشدار عمومی برای امنیت است. اگرچه این کد اضطراری هواپیما میتواند ترسناک باشد اما اغلب چیزی بیش از یک تمرین نظامی نیست.
هدف از فریاد زدن این عبارات توسط یکی از مأموران امنیتی تلاشی برای دستگیر کردن فردی تهدید برانگیز است. تصور بر این است که بهترین مسافرها از این سیگنال پیروی کرده و صبر میکنند تا خطر برطرف شود. درحالی که یک مجرم به فرار ادامه میدهد.
۲. AREA OF WEATHER
زمانی که صحبت سفر هوایی به میان میآید، آبوهوا میتواند یک تهدید بزرگ باشد. اتفاقاتی نظیر گردباد، برف، یخ و بادهای سنگین میتواند تأخیرهای زیادی را ایجاد کرده و سفر را خراب کند. مسافرت زمستانی میتواند بسیار خستهکننده باشد و هزاران پرواز در سراسر کشور تأخیر داشته یا به صورت کامل کنسل بشوند.
اگر شما در یک هواپیما قرار دارید و اعلان خلبان مبنی بر « area of weather» را میشنوید باید خود را برای تأخیر یا حتی خطر آماده کنید. این کد اضطراری هواپیما مربوط به دوری کردن از رعد و برق و بارانهای سنگین است. این اتفاقات مرتبط با آب و هوا میتواند منجر به تغییر الگوی پرواز، مقصدهای جدید فرود، آسیب به بیرون هواپیما و تأخیر در برنامههای سفر شما شود.
۱. SIN BIN
مسافرت با هواپیما در حال حاضر یک تجربه سخت است مگر این که با جت شخصی خودتان پرواز کنید. اما این تجربهی بد زمانی تشدید میشود که کلمات «sin bin» را بشنوید. این کلمه درواقع نشاندهندهی این است که باند فرود بیش از حد شلوغ است و اگرچه نشانی از خطر نیست اما باید انتظار تاخیری طولانی قبل از فرود یا بلند شدن پروازتان را داشته باشید.
شما هم تا به حال تجربهی شنیدن این کدها را داشتهاید؟ اگر تا به حال به کدهای ابلاغی دقت نمیکردید، بهتر است این بار کمی جدیتر به آنها گوش دهید تا خودتان را برای شرایط احتمالی، آماده کنید.