به‌گزارش سفرنیوز، سیدمحمد بهشتی رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری امروز شنبه 6 خرداد 96 در نشست تخصصی حقوقی نهاد مالکیت در میراث‌فرهنگی گفت: «در نسبت بین مباحث حقوقی و میراث‌فرهنگی با مشکلات زیادی مواجه هستیم که یکی از آنها جدی نگرفتن حقوق میراث‌فرهنگی به‌عنوان یک شاخه از حقوق در کشور است.»
او اثر این امر را در تنهایی و عزلت به‌سر بردن میراث‌فرهنگی دانست و افزود: «از جمله مشکلات این حوزه مشکلاتی است که نسبت به قوانین موجود ازجمله تفاسیر شورای نگهبان دارد.»
او تصریح کرد: «البته ما تنها مشکل حقوقی نداریم بلکه مشکل فقهی هم داریم که در آنها مشکلاتمان مضاعف است زیرا که برخی از حقوقدان‌ها گوشه نظری به میراث فرهنگی دارند اما در حوزه فقهی مهجورتر مانده‌ایم.»
بهشتی با بیان اینکه هر موضوعی اگر به لحاظ حقوقی حل و فصل نشده باشد بسیار خسارت می‌بیند افزود: «زمانی خسارت متوجه مسائل رفع‌شدنی نظیر مسائل مالی است اما در مورد میراث‌فرهنگی خسارت‌ها جبران‌ناپذیر هستند زیرا که متوجه تنها ما و سازمان نیست بلکه تمام نسل‌های بعد از ما متضرر می‌شوند و متوجه همه کشور است .»
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری امور حقوقی زمین‌مانده در حوزه میراث‌فرهنگی را بسیار زیاد دانست و گفت: «طبیعی است که اگر زودتر بتوانیم این معماها را حل و فصل کنیم به سهم خودمان توانسته ایم به جبران خسارتی که همواره وجود داشته است کمک کنیم.»
او افزود: «در قانون 1309مربوط به اموال دولتی پیش‌بینی شده تمامی دستگاه‌های دولتی نسبت به اموال خاصی که در اختیار دارند باید آیین‌نامه‌های اختصاصی خودشان را داشته باشند مانند نیروهای نظامی که اموالی نظیر سلاح و... دارند.»
بهشتی یکی از این دستگاه‌ها را که باید آیین‌نامه می‌داشت سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اعلام کرد: «از سال 1309 تا سال1381 در آن چنین آیین‌نامه‌ای تدوین نشده بود و اموال تاریخی فرهنگی مانند سایر اموال ثبت و ضبط می‌شد.»
نبود آیین‌نامه و خسارت به میراث‌فرهنگی
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، نبود این آیین‌نامه را یک خلأ دانست که خسارت‌های زیادی را در این سال‌ها در بر داشته و به آثار تاریخی لطمه زده است .
او با بیان اینکه در حوزه میراث‌فرهنگی با موضوعات نویی مواجه هستیم تصریح کرد: «در نظر گرفتن چیزی به‌عنوان اثر فرهنگی تاریخی یک پدیده معاصر است زیرا موضوع میراث‌فرهنگی که با موضوعات کهن سروکار دارد خودش کهن نیست.»
به گفته بهشتی، تمامی علومی که با میراث‌فرهنگی سروکار دارند نظیر مردم‌شناسی، باستان‌شناسی و... با موضوعات کهنسال سروکار دارند اما خودشان جوان هستند پس در حال تغییر و تحول‌اند یعنی آنچه به‌عنوان علم باستان‌شناسی ۶۰ سال پیش شناخته می‌شد امروز حتی علم هم شمرده نمی‌شود.»
او اظهار داشت: «اگر کارهایی که سال‌ها پیش مطابق با دریافتمان از یک محوطه تاریخی به‌عنوان یک باستان‌شناس انجام می‌دادیم اکنون انجام دهیم به‌عنوان یک مجرمی که کار غیر علمی انجام داده است شناخته می‌شویم.»
به گفته رئیس پژوشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری از سوی دیگر این علوم هرچه به جلوتر گام بردارند متوجه قلمروهای وسیع‌تر با مراتب بیشتری می‌شوند .
او با اشاره به اصطلاح جدید منظر فرهنگی تصریح کرد: «عنوان منظر فرهنگی ابعاد حقوقی، علمی و... دارد ولی موضوع جدیدی است و همچنان نکات جدیدی راجع به آن به‌دست می‌آوریم که موضوعات حقوقی را هم شامل می‌شود »
بهشتی گفت: «روزگاری از تخت‌جمشید تنها خودش را در نظر داشتیم ولی حالا با توجه به منظر فرهنگی تمام دشت مرودشت جزئی از آن و به آن مربوط می‌شود و تمامی مسائل حقوقی‌اش را در بر می‌گیرد.»
نیازمند توجه حقوقدان‌ها به میراث‌فرهنگی هستیم
رئیس پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری اضافه کرد: «به دلایل مختلف از جمله پیچیدگی‌های میراث‌فرهنگی از نظر حقوقی به شدت نیازمند توجه حقوقدانان به موضوع میراث‌فرهنگی هستیم.»
او اظهار داشت: «اگر کنکاش حقوقی در مسائل میراث فرهنگی صورت گیرد ما می‌توانیم حرفی برای کل جهان داشته باشیم و این تنها مشکلات خودمان را حل نمی‌کند.»
بهشتی با اشاره به اینکه در ایران بیش از 200هزار محوطه تاریخی و یک‌میلیون بنای تاریخی وجود دارد تصریح کرد: «به‌عنوان مثال این میزان در مقایسه با کشور اتریش که 700 محوطه تاریخی دارد 300 برابر است.»
او افزود: «قدیمی‌ترین آثار فرهنگی اتریش مربوط به رومن‌ها و بیش از 2هزار سال پیش است در حالیکه در ایران از 10هزار سال پیش تا به امروز محوطه داریم.»
بهشتی با بیان اینکه در تمامی کشورهای دنیا تنها در یک مقطع آثار تاریخی وجود دارد اما در ایران بلاانقطاع در یک وسعت جغرافیایی وسیع آثار تاریخی داریم تصریح کرد: «از این رو باید به این نکته توجه کنیم؛ با موضوعی طرف هستیم که در مقیاس جهانی تمام مسائلی که هر گوشه از جهان به لحاظ حقوقی با موضوع میراث‌فرهنگی با آن مواجه باشد حتما ما هم با آن مواجهیم، بنابراین اگر بتوانیم معمایی را در اینجا حل کنیم می توانیم برای دنیا دستاوردی داشته باشیم.»
رئیس پژوشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با اشاره به مثال‌هایی از مشکلات میراث‌فرهنگی کشورهای دیگر گفت: «در تمام دنیا تقریبا همین وضع بوده است و در تمامی کشورهای جهان اول نیز مشکلات وجود دارد به نحوی که آسمان میراث‌فرهنگی در تمام دنیا یک رنگ است.»
او افزود: «افرادی که در این حوزه تلاش می‌کنند حتی اگر تلاششان بخواهد صرفا جنبه علمی پیدا کند می‌توانند حرف‌های گفتنی با خریداران زیادی در سطح جهانی داشته باشند زیرا قبیله حقوقدان‌های فعال در موضوع میراث‌فرهنگی در مقیاس جهانی چندان گسترده نیست.»
