به گزارش سفرنیوز، در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو پس از بررسی نهایی و تایید اعضای کمیته، ایران موفق به ثبت چهار عنصر جدید میراث‌فرهنگی ناملموس شد.
در این اجلاس خوشبختانه چهار عنصر ایرانی «یلدا/چله»، «ابریشم‌بافی»، «ساختن و نواختن عود» و «سوزن‌دوزی ترکمن» به نام ایران و به صورت مشترک با کشورهای مختلف ثبت جهانی شد.
در این نشست که از تاریخ ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ برابر با ۲۷ نوامبر تا ۳ دسامبر ۲۰۲۲ در شهر رباط مراکش در حال برگزاری است، وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پس از رایزنی‌های کارشناسی، فنی و دیپلماتیک موفق به ثبت این عناصر جدید شد. در این نشست پرونده «ابریشم‌‌‌ریسی» به صورت مشترک با ترکیه، آذربایجان، افعانستان، تاجیکستان، ازبکستان و ترکمنستان تهیه شده و به تصویب رسیده است؛ سنتی بسیار حائز اهمیت و تاریخی در ایران که سابقه چندین هزار ساله دارد.
پرونده دیگر «ساختن و نواختن ساز عود» به‌صورت مشترک با کشور سوریه است. سازی که برای ساکنان مناطق جنوبی ایران بسیار حائز اهمیت است.
پرونده «ترکمن‌دوزی» یا همان «سوزن‌دوزی ترکمن» مشترک با ترکمنستان که برای اهالی استان‌های گلستان و خراسان شمالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همچنین پرونده بسیار مهم «یلدا/چله» به‌صورت مشترک با افغانستان تهیه و ثبت شده است.
با ثبت‌های انجام‌شده تعداد عناصر میراث‌فرهنگی ناملموس ثبت شده ایران از ۱۷ به ۲۱ رسید که موفقیتی بزرگ برای میراث‌فرهنگی و تمدنی ایران عزیز است.
این پرونده ها در حالی تهیه و به ثبت رسیده است که کارشناسان بر اهمیت ثبت جهانی پرونده های میراث ناملموس که به تقویت صلح و گفت و گو کمک می کند، تاکیدی فراوان دارند.
بنا به تعریف سازمان یونسکو «میراث فرهنگی به بناها و اشیا ختم نمی‌شود. این مفهوم همچنین در بر دارنده سنت‌ها و تجلیات زنده برجای مانده از نیاکان ماست که به فرزندانشان منتقل شده است، مانند سنت‌های شفاهی، هنرهای نمایشی، اعمال اجتماعی، آیین‌ها، رویدادهای جشنی، دانش و اقدامات مربوط به طبیعت و کیهان، یا دانش و مهارت‌های تولید صنایع‌سنتی. این حوزه از میراث‌فرهنگی اگر چه بسیار آسیب‌پذیر است، اما امروزه به عامل مهمی برای پاسداری از گوناگونی فرهنگی در مقابل جهانی‌شدن فزاینده تبدیل شده است.
مرتضی رضوان‌فر عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و مدیر و تهیه‌کننده هفت پرونده میراث ناملموس ثبت جهانی شده کشورمان در باره اهمیت ثبت این چهار پرونده میراث ناملموس ایران در اجلاس اخیر می‌گوید: اولین اهمیت ثبت جهانی این چهار پرونده در این است که ما در سالی موفق به ثبت این چهار پرونده شدیم که در حقیقت هیچ سهمیه‌ای در یونسکو نداشتیم و با ابتکار تهیه و ارسال پرونده‌ها به صورت مشترک و چند ملیتی، خوشبختانه موفق به ثبت چهار پرونده مهم و تاثیرگذار شدیم.
او می‌افزاید: به طور کلی در سال‌های اخیر، جهان به خاطر هم شکل شدن الگوهای غربی را برای خود انتخاب کرده است که این الگوها در حقیقت باعث ترویج خشونت و کمرنگ شدن هویت در بین جوامع مختلف شده است، لذا کنوانسیون یونسکو و کشورهای عضو این نهاد بین‌المللی به این نتیجه رسیدند که برای جلوگیری از خشونت و جلوگیری از ترویج فرهنگ غرب که تنوع فرهنگی را باید تقویت کرد. لذا ثبت پرونده‌های میراث ناملموس آن هم به صورت چند ملیتی و مشترک که ارتباط مستقیم با تنوع فرهنگی اقوام و ملل مختلف دارد راهکار مناسبی برای کنترل و کاهش خشونت در جوامع مختلف است.
این عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری ادامه می‌دهد: در این میان به طور حتم با توجه به اهداف و سیاستگذاری‌هایی که یونسکو دارد ثبت جهانی پرونده‌های چند ملیتی از اهمیت بیشتری برخودار است. در حقیقت این مسیری که ما طی کردیم و امسال پرونده‌های چند ملیتی را ارائه دادیم در راستای اهداف یونسکو است.
رضوان‌فر با اشاره به اشتراکات فرهنگی بین ایران و سایر کشورها، اضافه می‌کند: ایران کشوری چند قومیتی است که سال‌ها در کنار هم با صلح و آرامش زندگی کردند، ریشه‌های مشترک فرهنگی بین اقوام ایران و برخی از کشورهای همسایه وجود دارد که توجه به این ریشه‌ها و اشتاراکات فرهنگی و تهیه پرونده‌های چند ملیتی در حوزه میراث‌فرهنگی ناملموس به تقویت روابط فرهنگی و گسترش صلح کمک می‌کند.
این پژوهشگر حوزه میراث‌فرهنگی در ادامه می‌گوید: در حقیقت مناسب‌ترین روش برای ایجاد صلح و گسترش گفت و گو، ثبت پرونده‌های میراث ناملموس چند ملیتی و مشترک است.
او سپس به چهار پرونده ثبت شده ایران در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو اشاره می‌کند و می‌افزاید: هر کدام از این پرونده‌ها در جای خود اهمیت بسیار بالایی دارد. به‌عنوان مثال پرونده یلدا یا همان چله که به صورت مشترک با افغانستان ثبت شده است به این علت اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که مردم شریف افغانستان در سال‌های اخیر با افزایش فشار و مشکلات سیاسی و اجتمعی روبه رو بودند. از طرفی ریشه‌های فرهنگی مشترکی بین ایران و افغانستان وجود دارد و ثبت این پرونده به صورت مشترک به طور حتم یکی از راهکارهای تقویت صلح است.
رضوان‌فر در ادامه می‌افزاید: یکی از نتایج و اهداف مهم ثبت جهانی این پرونده‌ها این است که باعث معرفی هرچه بهتر فرهنگ غنی ایرانی می‌شود. از این رو به نظر می‌رسد بهترین روشی که می‌توانیم فرهنگ ایران را معرفی کنیم تهیه و ثبت جهانی پرونده‌های مشترک و چند‌ملیتی در حوزه میراث ناملموس است.
